Eğitimde kilit nokta: İletişim

Eğitim öğretimin tüm aşamalarında; özellikle de öğrenme-öğretme süreçlerinde, öğrenmeyi öğrenme kavramının bu kadar önemsendiği bir dönemde, iyi bir eğitimci ve öğretmen olabilmek iletişim süreçlerini iyi bilmekle mümkün. Okulun kültürü adına da eğitim yöneticileri ve öğretmenlerin katılımcı ve saygılı olduğu, karşılıklı neyin beklendiğinin bilindiği bir iklim, eğitim kurumlarında niteliği arttıracaktır.

UYUM, DOĞRU İLETİŞİMLE MÜMKÜN
İletişim fakültesi mezunu ve bu branşta öğretmenlik yapmış bir eğitimci olarak, iletişimin eğitimde kimi zaman monologdan öteye gitmediğini rahatlıkla söyleyebilirim. İletişimin bir kaynaktan alıcıya mesajın aktarılması olduğunu düşündüğümüzde, eğitim alanında özellikle de öğrenme süreçlerinde, öğrenmenin gerçekleşmesi doğru iletişimle, etkileşimle mümkün. Yani öğrenci de en az öğretmen kadar aktif olmalı. 

Eğitimin en önemli kurumu okullardır. Eğitim, öğretme-öğrenme süreçlerinin merkezi olan okullarda iletişim; okulun tüm paydaşları arasındaki uyumu, koordinasyonu barındırması yönüyle hayati öneme sahip. Bilginin taşınması, sağlıklı insan ilişkileri, etkileşim, iletişim aracılığıyla okulun sistemini daha nitelikli hale getirebilir.           

Okul yöneticileri; öğretmeninden öğrencisine, velisine ve diğer personeline birçok farklı yapıdaki kimseyi birarada tutup uyumlu bir ses çıkarmak durumunda. İşte, yöneticiler ancak iletişim becerilerine sahip olarak daha iyi birer orkestra şefi olabilirler. Yöneticiliğin üst düzeyde sosyal ilişki gerektirdiği düşünüldüğünde, okul yöneticisi okuluna dair plan ve projelerini çalışma arkadaşlarına iletişimi iyi bir araç olarak kullanarak daha rahat aktarabilir, benimsetebilir ve bir ekip ruhu oluşturabilir. Bu anlamıyla okullardaki eğitimin niteliğini arttırmanın önemli bir aracıdır iletişim.

DAHA VERİMLİ SONUÇLAR ÇIKIYOR
Öğrenme-öğretme etkili iletişimle daha verimli sonuçlara ulaşıyor. Yukarıda da sözünü ettiğimiz gibi iyi bir öğretmen olabilmek aynı zamanda iletişim süreçlerini de iyi bilmekten geçiyor. Öğretmenlik deneyimim boyunca öğrencilerimle etkili iletişim kurduğumda öğrenme süreçlerinin en üst düzeyde gerçekleştiğini gördüm. Bu, öğretmenlerimize ve yöneticilerimize verdiğimiz hizmetiçi eğitimde de geçerli ve bu deneyimlerim bana, sağlıklı iletişimin, yani öğretmenin öğrenciyle karşılıklı bir iletişim halinde olmasının, öğrenmeyi daha başarılı kıldığını gösterdi. Gördüm ki; öğrenme-öğretme süreçlerinde öğrenciyle çift yönlü, yüz yüze daha aktif bir iletişim hem öğrenciyi daha aktif, etkin bir hale getirdi hem de öğrencilerden gelen geri bildirimler tam öğrenmeyi sağladı. Ve bir öğretmen, öğrencisinin onu her yönüyle model aldığının farkında olarak onunla konuşmalı. Hareketleriyle ve tüm davranışlarıyla, onlara gerekli mesajları bu çerçevede vermeli.

Doğru iletişim; bazen sözle, bazen örnek bir davranışla, bazen bir diyalogla bazen de öğrencinize bir bakışınızla hatırlattığınız bir doğruyla olabilir. Bir okul yöneticisi, daha iyi iletişebilmek adına; yapıcı olmalı, işbirliği ilkesiyle hareket etmeli, tüm paydaşları motive etmeli, iletişim engellerini bilerek sürekli iletişim halinde olmalı. Yine öğretmen arkadaşlar, daha nitelikli bir eğitim-öğretim süreci için öğrencilerini iyi tanımalı, derse hazırlıklı girmeli, derslerde çağın gerektirdiği öğretim yöntem ve tekniklerini kullanmalı. En önemlisi de öğretmenler etkili bir iletişim dili kullanmalı.

ÖĞRENCİLER, ÖĞRETMENİ ÖRNEK ALIYOR
Daha nitelikli bir eğitimin yolu, eğitimin tüm kesimlerinin üst düzey iletişim becerilerine sahip olmasından geçiyor. Bunun için eğitim yöneticilerimizi ve öğretmenlerimizi seçerken iletişim becerilerini ön plana çıkarmalıyız. Mevcut yönetici ve öğretmenlerimizin iletişim becerilerinin iyi olmasını da hizmetiçi eğitim seminerleriyle sağlayabiliriz. Öğrenme-öğretme süreçlerinin niteliğinin artması adına öğretmen meslektaşlarımız dilimizi daha iyi kullanarak, öğrencileriyle empati kurarak, beden dilini ve farklı iletişim yöntemlerini işin içine katarak, öğrencilerini önemseyerek, onlara güvenerek daha iyi bir iletişim kurabilirler. Ama unutmayalım; öğrencilerimiz ne dediğimizden çok, ne yaptığımıza bakıp bizi örnek alırlar.

SEVGİ, SAYGI VE EMPATİYLE...
Güzel ve etkili konuşma derslerimizde beş ya da altı öğretmenimizle yaptığımız bir etkinlikte; herhangi bir metni diğer beş katılımcıyı dışarı alarak ilk kursiyere okutuyoruz. Sonra sırayla diğer beş kursiyeri içeri alıp okutuyoruz. Her biri kendisinden sonraki kişiye iki dakika süreyle anladıklarını anlatıyor. Altıncı kişiye gelindiğinde metin bambaşka bir çerçeveye dönüşüyor. Çünkü her anlatan kendi algılarına göre metne bir şeyler ekliyor. Ve sonunda orijinal metin okunuyor. Salon kahkahaya boğuluyor. Çünkü her kursiyer bir diğerine farklı farklı şeyler anlatıyor. Bu etkinliği günlük diyaloglarımıza bile uyarlasak doğru iletişim ve bilginin kaynağına inmenin önemini anlıyoruz. 

Eğitim sistemimizin girdisinin ve çıktısının insan olduğunu düşündüğümüzde iletişim, eğitimde daha da önem kazanıyor. Nitelikli bir eğitim; yöneticilerin, öğretmenlerin, öğrencilerin, velilerin ve eğitim personelinin arasındaki sağlıklı iletişimle daha da güçlü olacaktır. Sevgi, saygı ve empatiyle daha sağlıklı ve başarılı eğitim ortamlarına...