Eğitim özel çocukların kaderini değiştiriyor

Vakfın İstanbul Ataşehir’deki Metin Sabancı Merkezinde özel eğitim okulları, rehabilitasyon merkezleri ve aile danışma merkezi bulunuyor. Kampüste 0-20 yaş arasındaki 70 Cerebral Palsy’li kimsesiz çocuğun yatılı bakım hizmetine de destek veriliyor.

2003’te Türkiye Spastik Çocuklar Vakfı’nda başlayan Nigar Evgin, 2012’den itibaren Genel Direktör ve Özel Metin Sabancı Özel Eğitim Okullarının Kurucu Temsilciliğini yürütüyor. Evgin, “Bu çocuklara hep birlikte sahip çıkmalıyız, ancak zor ve pahalı bir eğitim. Okulumuzda bir çocuğun yıllık maliyeti 80 bin lira civarında, maddi imkânı bulunan ailelerden yıllık 26 bin lira katkı payı alabiliyoruz. Vakıf maddi imkânı yetersiz aileleri burslamak suretiyle destekliyor. Herkesin destek vermesi gerekiyor” diyor.

Türkiye Spastik Çocuklar Vakfı İcra Kurulu Başkanı İsmail Kemal Gürleyik’in de katıldığı görüşmede Nigar Evgin ile bu özel gereksinimli çocukları konuştuk:

- Uzun zamandır mı bu konuda çalışma yapıyorsunuz?
Vakfımız 30 yıl önce kuruldu. 36 dönümlük bir kampüsün içindeyiz. Kadıköy Belediyesi’nin tahsis ettiği bu alanda Metin Sabancı Özel Eğitim Okulları bünyesinde hafif düzey zihinsel engelli çocuklarımız için anaokul ve ilkokul, orta ve ağır düzey zihinsel engeli olanlar için de ilkokul ve ortaokulumuz var. Burada iki öğrenciye bir çalışan düşüyor. Okul dışında da iki rehabilitasyon, bir de aile danışma merkezimiz bulunuyor. 0-20 yaş arası kimsesiz çocuklara bakılan ayrı bir yatılı bakım merkezimiz de var. Okullarımız 2011’de, merkez de 1996’da açıldı. Tüm binalar Merhum Sakıp Sabancı ve ailesinin bağışıyla yaptırıldı. İlk yıllarda kampüsün tüm giderlerini kamu üstlendi. 2007’den itibaren kamu sadece yatılı bakım merkezinin işletilmesini aldı. Bundan sonra yük daha da arttı. Merkezin sadece Sabancı ismiyle anılan bir yer olmaktan çıkması gerekiyor. Devlet desteği olmadan kampüsün sürdürebilirliği her geçen gün zorlaşıyor.

- Burası özel okul, burs veriyor musunuz?
Hizmet alan aileler bir ücret ödüyor, ancak ailelerin de bu konuda desteklenmesi gerekiyor. Çünkü verilen hizmet çok maliyetli. Bir çalışan iki çocuğa destek veriyor. Kontenjanlarımız ise 6 ile 8 arasında. Anaokuldan 8’inci sınıf sonuna kadar eğitim var. Ailelere vakıf olarak yüzde 50’ye kadar burs veriyoruz. Rahmetli Sakıp Sabancı’nın ailesi okulun diğer idare giderleri için çok ciddi katkı sağlıyor. Bir öğrencinin maliyeti 80 bin lira. Ailelerden eğitim ücreti olarak yıllık ortalama 26 bin TL alıyoruz. Yüzde 100 burslu öğrencilerimiz de var. Bu okullar çok maliyetli olduğu için hiçbir özel teşebbüs bu alana yatırım yapmıyor. Aslında bu tür okullara devletimiz personel desteği sağlayabilir. Bu desteğin kanuni altyapısı hazır, ancak atılan bir adım yok. Kapasitemiz maksimum 150’ye kadar çıkabiliyor, şu an 74 öğrencimiz var. Ara sınıflara nadiren kayıt alıyoruz. Bu sınıflarda hem kontenjanımız yok hem de çocuğun sınıfa adaptasyonu çok uzun sürüyor. Bunun yanı sıra anasınıf kayıtlarına ağırlık veriyoruz, bu yıl anasınıfımıza altı öğrenci alacağız.

ERKEN TEŞHİSLE GELİŞİM SAĞLANIR
Olabildiğince erken dönemde müdahale etmek çocukların kaderini değiştiriyor. Cerebral Palsy’de ağırlıklı olarak bir fiziksel engel oluyor. Zihinsel seviyede de gelişimsel gerilikler söz konusu. Beynin hasar gördüğü alana bağlı olarak Cerebral Palsy’li çocukta birkaç farklı engel de görülebiliyor. Konuşma, görmeyle ilgili sorunlar eşlik edebiliyor veya epilepsi ile baş etmek zorunda kalabiliyor. Çok küçük yaşta çocuk ve aileyle çalışmaya başlayabilirsek, o zaman bu engelin seviyesi azaltılabiliyor. Bu süreçte çocuğun zihinsel gelişimini destekleme imkânımız var. İlk üç yılda beynin çok hızlı geliştiği dönemde rehabilitasyon ve özel eğitim kritik önem taşıyor. Yapılan her müdahale beynin gelişimini olumlu yönde etkiliyor. Bu nedenle erken teşhis çok önemli. Cerebral Palsy’in birçok sebebi var. Erken ya da düşük ağırlıkta doğum, bebeğin uzun süre yoğun bakımda kalması, mor doğum, kordon dolanması, uzun süre oksijensiz kalma, doğum sonrası uzun süreli sarılık ve ateşli hastalıklar bunlardan bazıları. Risk ortaya çıktığı andan itibaren bebek veya çocuk, erken müdahale ve rehabilitasyon programına dahil edilmeli. Böylece çocuğun eğitim öğretim ortamına da kaynaşması daha kolay oluyor. Kampüsümüzdeki özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerimize devam eden çocuklarımız fizyoterapi, teknoloji temelli rehabilitasyon, hidroterapi, duyu bütünleme gibi farklı hizmetlere de ulaşabiliyor. Çocuğun ihtiyacına uygun olarak yapılandırılan bu hizmet paketi, engellilik seviyesini azaltabiliyor ve sosyal yaşama adaptasyonunu sağlayabiliyor. Bunların yanı sıra alternatif destekleyici teknolojik ürünleri de unutmamak gerekiyor.

AİLELER, ÇOCUKLARINI SAKLAMASIN
Bu engele sahip olan çocukların aileleri onlarla her sosyal ortama girsin. Çocuklarını saklamasınlar. Utanılacak bir durum yok. Bu sayede toplum tarafından kabul görecekler. Karşılaştıkları sorunları ilgili makamlara bildirsinler. Doğal gelişim gösteren çocuğa sahip velilere de bir mesajım var. Çocuğunuzun özel gereksinimli bir arkadaşı olsun. Birlikte oynamalarına izin verin. Öğretmen ve okul müdürlerine de çok görev düşüyor. Okulda birlikte yaşama kültürü oluşturmalı.

BU ÇOCUKLARI SAHİPLENİN, DESTEK VERİN
Cerebral Palsy’li bir çocuğun eğitiminin maliyeti çok yüksek. Bunun sürdürülebilir olması lazım. Sadece bir aileye bağlı kalmamalı, adımız Metin Sabancı Merkezi olsa da birçok destekçimiz var. Her yıl yaklaşık 3 bin kişi vakfımıza bağış yapıyor. Miktarı önemli değil, her bağış fark yaratıyor.  Hedefimiz düzenli bağış vesahiplenme programlarımızın gelişmesidir.

CEREBRAL PALSY NEDİR?
Ülkemizde her yıl 6 binden fazla bebeğe Cerebral Palsy teşhisi konuyor. Gelişimini tamamlamamış beynin doğum öncesi, sırası ve sonrasında hasar görmesi sonucu oluşan Cerebral Palsy’de hareket bozukluğuna zihinsel engel, görme, işitme, algılama sorunları ve epilepsi gibi farklı durumlar da eşlik edebiliyor. Her 4 çocuktan 1’i konuşamıyor, 3 çocuktan 1’i yürüyemiyor, 2 çocuktan 1’i zihinsel engelli, 4 çocuktan 1’inin epilepsi teşhisi alıyor.

KİMDİR?
Sankt Georg Avusturya Lisesi Ticaret Bölümü’nü bitirdikten sonra üniversite eğitimini Viyana Ekonomi Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Bölümünde tamamladı. İş hayatına Garanti Bankasına bağlı Garanti Turizm’de başladı. 2003’e kadar otelcilik ve yiyecek içecek sektöründe çalıştı. Şubat 2003’te Türkiye Spastik Çocuklar Vakfında Vakıf Müdürü olarak çalışmaya başladı, idari işlerden sorumlu direktör ve 2012’den beri Vakıf ve Vakfa bağlı işletmelerden sorumlu genel direktör olarak görevine devam ediyor. Ayrıca Vakfa bağlı Aile Danışma Merkezi, Özel Eğitim Rehabilitasyon Merkezleri ve Özel Metin Sabancı Özel Eğitim Okullarının kurucu temsilciliğini yürütüyor. 2004 – 2010 yılları arasında Uluslararası Caravan 2000 Federasyonunda Yönetim Kurulu üyesi ve denetçilik yaptı. 2012’den itibaren Dünya Cerebral Palsy İnisiyatifinde Yönetim Kurulu  üyesi, 2013’ten beri Dünya Mobil Kongresi’nde Türkiye’den tek jüri üyesi olarak görev alıyor.