Eğitim alanını düzenleyen tasarı Genel Kurul’da

Kabul edilen maddelerle, devlet ve vakıf üniversitelerinin öğretim elemanları ve memurlarına uygulanabilecek disiplin cezaları, uyarma, kınama, aylıktan veya ücretten kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme, meslekten ve kamu görevinden çıkarma cezaları yeniden düzenleniyor.     

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı, üst kuruluşlar ile bağımsız vakıf meslek yüksekokulu müdürleri de disiplin amiri olabilecek.     

Düzenleme ile yükseköğretim üst kuruluşları ve yükseköğretim kurumlarında disiplin amirlerince verilebilecek tüm cezaların kanunla belirlenmesi sağlanacak. Devlet ve vakıf yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanları, memur ve diğer personeline uygulanabilecek disiplin cezaları, uyarma, kınama, aylıktan veya ücretten kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme, üniversite öğretim mesleğinden çıkarma ve kamu görevinden çıkarma cezaları olacak.     

Yükseköğretim Kanunu kapsamındaki kamu görevlileri, Devlet Memurları Kanunu'ndaki fiillere ilaveten, yetkili makamların bilgi ve belge istemini mazeretsiz olarak zamanında yerine getirmediği, maiyetindeki elemanların yetiştirilmesinde özen göstermediği, destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmediği takdirde uyarma cezası alacak.     

Kınama cezası     

Kınama cezasını gerektiren fiiller şöyle olacak:     

- Yetkili makamların görevle ilgili bilgi ve belge istemini mazeretsiz olarak zamanında yerine getirmemek.     

- Resmi olarak ders vermekle yükümlü bulunulan öğrencilere özel ders vermek.      

- Resmi ilan, afiş, program, yazı ve benzeri dokümanları koparmak, yırtmak veya tahrif etmek.     

- Üniversite veya bağlı birimlerin sınırları içinde herhangi bir yeri kurumun izni olmadan hizmetin amaçları dışında kullanmak veya kullandırmak.     

- Yayınlarında hasta haklarına riayet etmemek.     

- İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak.     

- Araştırma ve deneylerde, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak.     

- Akademik atama ve yükseltmelere ilişkin başvurularda bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak.     

- İçeriği itibarıyla şiddet, terör ve nefret amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak ve bunların kurumların herhangi bir yerine asmak, teşhir etmek.     

- Yükseköğretim kurumları içinde siyasi parti faaliyetinde bulunmak veya siyasi parti propagandası yapmak.     

Aylıktan kesme cezası     

Aylıktan veya ücretten kesme cezasını gerektiren fiiller, tasarıda şu şekilde belirleniyor:     

- Yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarının organlarında yapılan konuşma ve alınan kararları, yetkili olmadığı halde organ veya üyelerinin aleyhinde davranışlara yol açmak maksadıyla dışarı yaymak.      

- Kuruma ait araç, gereç, belge ve benzeri eşyayı görevin sona ermesine ve kurumca yazı ile istenmesine rağmen belirlenen süre içinde geri vermemek.     

- Araştırma ve deneylerde, hayvanlara ve ekolojik dengeye zarar vermek.     

- Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak.     

- Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak.     

- Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak.     

- Hukuka aykırı olarak kurumun bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına kasten girmek veya orada kalmak.     

Kademe ilerlemesinin durdurulması     

Tasarıda, kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme cezasının da koşulları belirleniyor.     

Devlet üniversitelerinde bulunulan kademedeki ilerlemenin fiilin ağırlık derecesine göre 1 ila 3 yıl durdurulması, vakıf yükseköğretim kurumlarında ise fiilin ağırlık derecesine göre 3 ila 6 ay brüt ücretten kesintiye gidilmesi olarak belirleniyor. Bu ceza kapsamına giren bazı fiiller şu şekilde sıralanıyor:      

- Hizmet içinde resmi bir belgeyi tahrif etmek, yok etmek, gizlemek veya sahte olarak düzenlemek, sahte belgeyi bilerek kullanmak, kullandırmak.     

- Kamu hizmetlerinin yürütülmesini engellemek, boykot ve işgal eyleminde bulunmak.      

- Basın-yayın veya bilişim sistemlerini kullanarak amiri, iş arkadaşları, personeli, hizmetten yararlananlar veya öğrencileri hakkında gerçeğe aykırı açıklamada veya haksız isnatta bulunmak veya rızaları olmaksızın özel hayatlarıyla ilgili açıklama yapmak.      

- İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda ve diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak suretiyle kişilere zarar vermek.     

- Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak.     

- Kanunların izin verdiği haller dışında siyasi partilere üye olmak.     

Üniversite öğretim mesleğinden çıkarma     

- Kasten başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan, kısmen veya tamamen kendi eseri gibi gösterenler, üniversite öğretim mesleğinden çıkarılacak.     

- Yükseköğretim Kanunu kapsamındaki kamu görevlileri, Devlet Memurları Kanunu'na ilaveten, terör niteliğinde eylemlerde bulunmaları veya bu eylemleri desteklemeleri, kanunların izin verdiği haller dışında siyasi partilere üye olmaları, amire, iş arkadaşlarına, personeline, hizmetten yararlananlara veya öğrencilerine fiili saldırıda veya cinsel tacizde bulunmaları, kamu hizmeti veya öğretim elemanı sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmaları, uyuşturucu ve diğer uyarıcı maddeleri kullanmaları, satmaları, hukuka aykırı olarak kurumun verilerini elde etmeleri, değiştirmeleri veya yok etmeleri halinde kamu görevinden çıkarılacak.     

- Yükseköğretim üst kuruluşları başkan ve üyeleri ile yükseköğretim kurumları yöneticilerinin, kadrolu ve sözleşmeli öğretim elemanlarının ve memurların suç işlediklerinin iddia edilmesi halinde, buna ilişkin ihbar veya şikayet başvurusunun somut ve inandırıcı mahiyette bilgi veya belge olmaksızın yapılması halinde veya suçun işlenmediğinin kısa bir inceleme ile açıkça görülebildiği diğer hallerde, inceleme yapılmasının ardından ceza soruşturması başlatılmamasına karar verilebilmesi olanaklı hale getiriliyor.     

- Üniversite yöneticileri, öğretim elemanları, memurlar ve diğer personel hakkında görevden uzaklaştırma tedbiri, disiplin veya ceza soruşturmasının herhangi bir aşamasında 3 ay süreyle alınabilecek. Görevden uzaklaştırmaya, yükseköğretim üst kuruluş başkanları ile devlet yüksek öğretim kurumlarında atamaya yetkili amirler, vakıf üniversitelerinde rektörler yetkili olacak.     

- 5 yıl boyunca rektör, dekan, başkan olamayacaklar     

- Rektörlerin, bağımsız vakıf meslek yüksekokulu müdürlerinin ve dekanların görevden uzaklaştırılması kararı, disiplin amirinin teklifi üzerine Yükseköğretim Genel Kurulu tarafından; aylıktan ve ücretten kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme, üniversite öğretim mesleğinden ve kamu görevinden çıkarma cezaları ise Yüksek Disiplin Kurulu kararıyla verilecek.     

- Aylıktan veya ücretten kesme cezası alanlar 3 yıl, kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme cezası alanlar 5 yıl boyunca rektör, dekan, enstitü müdürü, yüksekokul müdürü, bölüm başkanı, meslek yüksekokulu müdürü, bölüm, ana bilim dalı, ana sanat dalı, bilim dalı, sanat dalı ve daire başkanlığı dengi ve üstü kadrolara atanamayacak.     

Öğretim üyesi milletvekilleri     

- Daha önce öğretim üyesi olarak çalışan veya kendi isteğiyle ayrılan bakan ve milletvekillerinin, kadro şartı aranmaksızın  ayrıldıkları üniversitelere; uygun kadro olması halinde bir başka yükseköğretim kurumuna atamaları yapılacak. Bu görevde geçirdikleri süreler hesaba katılacak, buna göre aylık dereceleri yükseltilmek, meslek unvan ve sıfatlarını kazanmayla ilgili hükümler saklı kalacak.     

- En az ortaokul veya imam hatip ortaokulu mezunları da çıraklık ve kalfalık eğitimi alabilecek.     

- 10 ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde 5'inden az olmamak üzere mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumu öğrencilerine, staj ve tamamlayıcı eğitim yaptıracak.     

- Tasarının 50. maddesinin kabulünün ardından ara veren TBMM Başkanvekili Pervin Buldan, bu sürenin bitiminde komisyon ve hükümetin yerinde olmaması üzerine birleşimi bugün saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı.