Dünyanın en iyilerine nasıl girilir?

Aynı süreçten geçerek Harvard Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne kabul edilmiş ve daha da önemlisi yaşanan heyecanı anlayan biri olarak Harvard, Yale, Stanford, Columbia, New York üniversiteleri gibi ABD’nin en iyi yükseköğretim kurumlarına yapılacak başvurularda dikkat edilmesi gereken noktaları kısaca açıklamaya çalışacağım.

Her öğrencinin başvuruları yaparken, okumayı hayal ettiği bir okul vardır. Bu okul kimi zaman belli bir alandaki başarısı veya dünya sıralamasındaki yeri, kimi zaman ise bulunduğu şehir gibi kişisel nedenlerden dolayı hayal edilebilir. Önemli olan okunması hayal edilen üniversiteyi, başvuruyu yaparken hedef olarak belirlemek fakat bununla birlikte sınırlayıcı davranmamak. Aynı düzeydeki diğer okullara da başvuru yapılması mutlaka göz önünde bulundurulmalı.

Her öğrencinin sadece bir hayali değil, bir de hikâyesi var. Öğrencinin başvuru anına kadarki akademik ve okul dışı faaliyetlerinin de bu hikâye içindeki yeri, başvuru dosyasında kendi içinde tutarlı bir biçimde aktarılmalı. Başvuruda özellikle kişisel bilgiler ve faaliyetlerle ilgili gerçekten uzak, abartılı bilgiler verilmemeli. Hukuk alanında olduğu gibi, ABD’deki bazı lisansüstü başvurularda sadece başvuru dosyası üzerinden değerlendirmeye gidiliyor ayrıca bir görüşme veya mülakat yapılmıyor. Bu nedenle öğrencilerin, başvurdukları okulda neden okumak istediklerini, kişisel özelliklerini ve hedeflerini tutarlılık içinde açıklayabilmeleri gerekiyor.

Türkiye’deki lisans notları önemli

Yurtdışında lisansüstü eğitim almak isteyen öğrencilerin, Türkiye’deki lisans eğitimleri sırasında not ortalamalarını yüksek tutmaları önemli. Özellikle ABD’deki, dünya sıralamasında en iyi okullara (Ivy League) başvurmak isteyenlerin, kabul aşamasında, dünyanın farklı yerlerinden en iyi derecelerle mezun olmuş adaylarla yarıştıklarını unutmamak gerek. Gitmek istedikleri üniversitelerin kabul şartlarını başvurmadan en az bir yıl önce araştırıp öğrenmek, başvuru paketini yeterli zaman ayırarak hazırlamak, kendilerini daha iyi ifade edebilmelerini sağlayacaktır. Aynı özelliklerde iki öğrenciden dünyasını, kendisini, hedeflerini başvurusunda daha iyi ifade eden hedefe daha fazla yaklaşabilecek.

ABD’deki iyi üniversiteler benzer başvuru şartları getiriyor. Bu başvurularda kural olarak dil sınav puanı (genellikle TOEFL), iyi bir not ortalaması, referans mektupları, başvuru yapmadaki amacı da belirtecek bir mektup (personal statement) ve özgeçmiş isteniyor. Bu koşullarda, seçilen okulun düzeyine göre, farklı dil sınav puanı istenmesi gibi farklılıklar olabilir. Bu nedenle öğrenci temelde en çok gitmek istediği okulun şartlarını dikkate alarak metin hazırlaması, diğer okullara  başvuru yaparken de bu metin üzerinde gerekli değişiklikleri yaparak süreci tamamlaması yararlı olur.

Bunun dışında özellikle ABD’deki iyi üniversitelere kabullerde, öğrencinin okul dışı sporla ilgili, sosyal veya sanatsal faaliyetleri (extracurricular activities) akademik başarısının yanında gözönünde bulundurulan hususlar arasında yer alıyor. Özellikle ‘personal statement’ denilen yazılarda, özgeçmişin bir tekrarının sunulmasından kaçınılmalı; öğrencinin hedefleri, o ana kadar ki akademik ve sosyal başarıları ile okulun/programın sundukları arasındaki ilişki kişisel dokunuşlarla ve bütünlük içinde anlatılmalı.

Öğrencilerin ülke veya üniversite tercihlerinde daha önce o üniversitelerde okumuş kişilerden fikir almaları önemli olsa da bu tercihin, okuyacakları bölümlere ve daha da önemlisi kişisel özellik ve beklentilerine göre oluşturulması daha yararlı olacak. Çünkü her öğrencinin lisansüstü eğitimden beklediği ve bir okuldan yaşamına katmak istedikleri farklılaşabilir. Örneğin, lisans eğitimini Kıta Avrupası düzeninde tamamlamış bir hukukçunun lisansüstü eğitimini ise ABD gibi Anglo-Sakson hukuk düzenini öğrenebileceği bir yerde yapmak istemesi anlamlı olabilir.

Neden farklı olduğunuzu iyi anlatın

Üniversite tercihinde dünyadaki bilinirliği, mezunlarına Türkiye’ye döndükten sonra veya başka bir ülkede çalışırken yükseköğretim kurumu ve mezunlarıyla ilişkilerini devam ettirme imkânı kadar, istedikleri öğrencilik yaşamına uygun fiziksel koşullar sağlaması dahi belirleyici olabilir. Dünya sıralamasındaki iyi okullar mezunlarıyla olan ilişkisini devam ettirebiliyor ve daha da önemlisi mezunlar arasındaki yardımlaşmayı, işbirliğini ve ilişkiyi destekliyor. Türkiye’de de bu okullardan birçoğunun mezun dernekleri bu ilişkinin devam etmesinde ve başvuru yapan öğrencilere yol göstermede büyük rol oynuyor.

Öğrencilere bu süreçte en önemli tavsiyem şu olabilir: Unutmayın ki, bu başvurularda her ülkenin sizin gibi en iyi ve başarılı öğrencileriyle yarışıyorsunuz. Bu noktada, neden farklı olduğunuzu en iyi şekilde anlatmanız önem kazanıyor. Başvurularınızda, sadece başarılarınızı veya ilgili ya da ilgisiz tüm yaptıklarınızı sıralamak yerine; istek ve hayalleriniz için şu ana kadar yaptıklarınız ve bundan sonra yapacaklarınıza dair tam bir resim çizmeye ve üniversitenin size olduğu kadar sizin de oraya nasıl bir katkıda bulunacağınızı açıklamaya odaklanmanız şansınızı artıracak.