Dünya değişti, tercihler değişti

Son süreçte çocuklarını sağlıklı yönlendiren, sınav hazırlığı konusunda bilinçli destekleyen aileler avantajlı konuma geçti. Süreç tamamlandı, yeni normale geçiş evresi başladı ve LGS gerçekleşti. Şimdi sıra lise tercihlerinde. Bu sene Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tercih rehberliği hizmetini EBA platformundan online şekilde gerçekleştiriyor. Aileler EBA’dan randevu talep ediyor, okul müdürlüğü sisteme tanımlanmış psikolojik danışman ve rehber öğretmenle veliyi ve öğrenciyi eşleştiriyor. Çevrim içi şekilde tercih rehberliği konusunda aileler uzmanlara sorularını yöneltebiliyor. Peki bu sene ebeveynler ve tercih aşamasında olan gençler nelere dikkat etmeli?

Çocuğunuzla konuşun: Fedakarlıklarınızı onun yüzüne vurmadan gösterdiği çaba ve gayretten dolayı ona teşekkür edin. Çocuğun kendisini değerlendirmesine ve sonraki süreçler için çıkardığı dersler üzerine sohbet gerçekleştirebilirsiniz.

Ona ayna vazifesi görün: Çocuğunuzun tercih ve isteklerine saygı duyun. Henüz küçükken söylenen, “Benim oğlum büyüyünce doktor olacak, annesine bakacak!” ya da bir akrabanın evinde kız istemeye gelenlere söylenen, “Ne doktorlar, ne mühendisler istedi de vermedik kızımızı!” gibi sözlere şahit olan gençler dolaylı da olsa yönlendirmelere maruz kalıyor. Günümüzde ruh sağlığı uzmanlarına en çok başvurulan problem alanlarından birisinin sevilmeyen iş ve mesleklerde çalışmak olduğunu unutmayın. Çocuğunuzu iyi gözlemleyin; neleri sever, neleri yapmaktan hoşlanır, becerileri neye yöneliktir. Ona ayna vazifesi görmeniz, bu konudaki sorumluluğunuz için yeterli olacaktır.

İlçe, il ve ikamet değişikliği düşünülüyor mu?: Sınavdan yüksek bir sıralama elde etmiş öğrenciler ikamet ettikleri il dışında farklı illerdeki liselere yerleşmeyi göze alıyor mu? Böylesi durumlarda çocuğun yüksek bir puan aldığı durumda okulun yurt, konaklama imkanları nelerdir araştırılması gerekiyor. Tercih düşünülen okulların üniversiteye yerleştirme oranları nedir? Veliler tercih etmeyi düşündükleri okulların web sitelerinden üniversiteye yerleştirme oranlarını inceleyip bu unsuru da  göz önünde bulundurmalı. Bazı okulların giriş sıralamalarıyla üniversiteye yerleşme oranlarında farklılıklar olabiliyor. Çocuğun yönelimi, yeteneği ve ilgileri neler? Çocuğun sanat, spor ve mesleki alanlara özel bir yönelimi olması durumunda yüzdelik dilimin yanı sıra hayali ve olmayı istediği alan muhakkak göz önünde bulundurulmalıdır. Özel Yetenek gerektiren ve okulların gerçekleştirdiği sınavların takip edilmesi gerekiyor.

İnternetten gerçekleştirilen tercih rehberliği hizmetlerini takip edin: Pandemi süreci dolayısıyla ücretsiz internet üzerinden pek çok platformdan tercih rehberliği hizmeti veriliyor. Bu hizmetlerde özellikle uzmanın niteliğine ve çalışmayı gerçekleştiren kurumun profesyonelliğine dikkat edilmesi gerekiyor. Psikolojik danışmanlık ve rehberlik bölümü yanı sıra bu alanda uzmanlaşmış kişilerin yayınları takip edilebilir. Örneğin Beşiktaş İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü alan uzmanlarıyla Türkiye’deki her bir öğrenciye destek sağlayacak Tercih Rehberliği hizmetini sunmaya devam ediyor. Liselerin web sitelerini ziyaret edin, mümkünse yerinde görün. Okulların web siteleri incelenmesi gereken alanlardan bir tanesi. Günümüzde pek çok okulun sosyal medya hesapları da mevcut. Sosyal medya hesaplarından şüphede kaldığınız konuları direkt mesaj yoluyla da sorabilirsiniz.

Yabancı dili göz önünde bulundurun: Değişen dünyada yabancı dil becerisinin üniversite ve sonrasına bırakılması büyük bir ihmal olacaktır. İster okulun eğitimi sayesinde ister ailenin kendi girişimleriyle gencin lise döneminde yabancı dilini önemli oranda halletmiş olması ailenin bir hedefi olmalı.

Tercihlerde üst, dengeli ve alt puan yüzdelik dilim sıralamalarına dikkat edin: Yüzdelik dilim puanının birkaç puan üstünden, yüzdelik dilimi seviyesinden ve yüzdelik diliminin birkaç puan altından tercihleri dengeli şekilde yapmayı göz önünde bulundurun. Sonuç açıklandığında 4’üncü tercihe yerleşen bir çocuğun keşke 6’ncı tercihim çıksaydı demesi plansız bir tercih yaptığı anlamına gelecektir. Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin tercih kılavuzunda yer alan özel koşulları puanlı ve puansız yerleşme imkânlarını ve nakil süreçlerini ayrıca detaylı şekilde incelemesi gerektiğini hatırlatmış olalım. Bu sene okulların tamamına yakınının kontenjanlarını arttırdığını, yüzdelik dilimlerin güncel listelerinin tercihlerde göz önünde bulundurulması gerektiğini bir kez daha hatırlatmış olalım. Yerleşme işlemi tamamlandıktan sonra değişiklik düşünülmesi durumunda da mağduriyet oluşmaması adına MEB’in sitesinden nakil tarihlerinin takip edilmesi gerekiyor. Liseler mesleki ve profesyonel yaşama bir geçiş evresidir. Ailesi olarak çocuğunuzun yanında olduğunuzu ve desteğinizi hissettirin. Fikirlerinizi, kendi düşüncelerinizi aktarın ancak bu tercihin gencin bir seçim süreci olduğunu da unutmayın.

MEHMET HİLMİ EREN KİMDİR?
1981 doğumlu Mehmet Hilmi Eren, 2002 yılında İstanbul Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik bölümünden mezun oldu. 2009 yılında ise Beykent Üniversitesi Eğitim Yönetimi ve Denetimi alanında yüksek lisansını tamamladı. Eren, aynı alanda Okan Üniversitesi’nde doktorasına devam ediyor. Özellikle özel eğitim alanında birçok ödülü ve projesi bulunan Eren, Türk Psikolojik Danışmanlar Derneği üyesi. Tüm Üstün Zekalılar Derneği Genel Başkanlığı, Milli Eğitim Şurası Divan Görevi üyeliği görevlerinde de bulunan Eren, 2013 yılından itibaren Bahçelievler Rehberlik Ve Araştırma Merkezi müdürü olarak görev yapıyor.