‘Bir Bakışta Eğitim’ raporu yayımlandı

OECD tarafından her yıl yayımlanan ve ülkelerin eğitim sistemlerine ilişkin gidişatı çeşitli göstergeler üzerinden sayısal olarak ortaya koyan ‘Bir Bakışta Eğitim’ raporları, eğitim alanında dünyanın en önemli ve güvenilir kaynaklarından biri olarak gösteriliyor. 10 Eylül’de ‘Bir Bakışta Eğitim 2024’ raporunun açıklanmasının hemen ardından TEDMEM, Türkiye için öne çıkan verileri bir araya getirdi. Rapordaki veriler özetle şöyle sıralandı:

HER İKİ YETİŞKİNDEN BİRİ EN FAZLA LİSE MEZUNU
Türkiye hem 25-64 yaş aralığındaki lise mezunları için hem de üniversite mezunları için en düşük istihdam oranına sahip OECD ülkesi oldu. Ayrıca Türkiye’de her dört üniversite mezunu yetişkinden birinin istihdamda olmadığı ortaya koyuldu. Diğer yandan raporda, Türkiye’de 25-64 yaş aralığındaki her iki yetişkinden biri en fazla lise mezunu olduğu belirtildi. Ayrıca 25-34 yaş aralığındaki genç yetişkinlerin yüzde 30’u lise mezunu dahi olmamakla birlikte buna karşın Türkiye son yıllarda bu konuda büyük ilerleme gösteren ülkelerden biri olarak konumlandı. 2016 yılında yüzde 45 olan lise mezunu dahi olmayanların oranı 2023 yılında yüzde 30 oldu. 

HER 3 GENÇTEN BİRİ NE EĞİTİMDE NE İSTİHDAMDA
Raporda, Türkiye’de 18-24 yaş aralığındaki yaklaşık her üç gençten birinin ne eğitimde ne de istihdamda olduğu ortaya koyuldu. Türkiye’de bu oran yüzde 31,1 iken OECD ülkeleri ortalamasında bu oran yüzde 13,7. Ayrıca 18-24 yaş aralığında ne eğitimde ne istihdamda olan kadınların oranı yüzde 41,4 olurken erkeklerin oranı ise yüzde 21,4 oldu.

OKUL ÖNCESİ EĞİTİME KATILIM ARTTI
Türkiye’de 6-14 yaş aralığında okullaşma oranı yüzde 98,8. OECD ortalamasında ise bu oran yüzde 98,4 şeklinde belirtildi. Öte yandan ülkemizde 3-5 yaş aralığındaki çocukların okul öncesi eğitime katılım oranı 2014’ten 2022’ye 20 puan artarak yüzde 48 oldu. Buna rağmen Türkiye bu oranla 3-5 yaş grubu çocuklar için okullaşma oranının en düşük olduğu OECD ülkesi olarak konumlandı. 15-19 yaş aralığında ise eğitime katılım oranı yüzde 73 olmakla beraber bu oran bölgelere göre değişiklik gösterdi. Bu yaş aralığında eğitime katılım oranının en düşük olduğu bölgeler yüzde 60,5 ile Kuzeydoğu Anadolu-Doğu ve yüzde 61,1 ile Güneydoğu Anadolu-Orta bölgeleri iken en yüksek olduğu bölge yüzde 83,2 ile Kuzeydoğu Anadolu -Batı bölgesi olarak raporda yer aldı.

ÖĞRENCİ BAŞINA EN DÜŞÜK HARCAMA TÜRKİYE’DE
Raporda, Türkiye’de vakıf üniversitelerinin payının yıllar içinde artış gösterdiği belirtildi. Buna göre, OECD ülkeleri ortalamasında, üniversitelerin lisans programlarından mezun olan öğrencilerin yüzde 37’si vakıf üniversitelerinden mezunken Türkiye’de bu oran 2013-2022 yılları arasında yüzde 6’dan yüzde 13’e yükseldi. Ayrıca Türkiye, tüm eğitim kademelerinde öğrenci başına en düşük harcama yapan OECD ülkelerinden biri oldu.

ÖĞRETMEN MAAŞLARI DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR
OECD ortalamasında öğretmen başına ilkokulda 14, ortaokulda ve lisede 13 öğrenci düşüyor. Ancak rapora göre Türkiye’de bu sayılar ilkokulda 18, ortaokulda 14 ve lisede 13 oldu. Türkiye’de devlet okullarında ortalama sınıf mevcudu 24, özel okullarda 18 iken OECD ortalamasında ise devlet okullarında ortalama sınıf mevcudu 21, özel okullarda 20 olarak belirtildi. Diğer yandan OECD ortalamasında mesleğin en üst kıdemindeki bir öğretmen, mesleğe yeni başlayan bir öğretmene kıyasla kademelere göre yüzde 61-65 oranında daha yüksek maaş alırken Türkiye’de bu oran ortalama yüzde 9 olarak belirtildi.  OECD ortalamasında lise öğretmenlerinin maaşı okul öncesi öğretmenlerine göre yüzde 12 ile 17 daha fazla olurken Türkiye’de öğretmen maaşlarının çalışılan kademeye göre önemli ölçüde farklılaştığı ortaya koyuldu.