Dolma kalemlerin son koruyucusu
Güncelleme Tarihi:
Dolma kalemler günümüzde eski zamanlardaki kadar geniş kitlelere hitap etmese de hala tutkunları var. Dünyada pek çok ülkede dolma kalem tamircileri var ancak ülkemizde bu zanaatkarlar az sayıda ve ilgi azaldığı için yerine yenileri de yetişmiyor.
19 yaşındaki Hakan Ünal bu zanaatın bilinen en genç temsilcisi olarak dikkat çekiyor. Kimya mühendisliği öğrencisi Hakan Ünal ‘Dolmakalem Tamircisi’ adlı sosyal medya hesabı üzerinden meraklısına sunduğu hizmetle arızalanan, deforme olan dolma kalemleri yeniden hayata döndürüyor.
İstanbul Pendik’te doğan Hakan Ünal özel bir liseden mezun olduktan sonra 2021 yılında Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Kimya Mühendisliği bölümüne yerleşti. Eylül ayında Erasmus+ programıyla İtalya’ya Cagliari Üniversitesi’ne gitti. Mart ayında Türkiye’ye dönecek olan Ünal öğrenciliğin yanında yanında dolma kalem tamir ve restorasyonu uğraşını İtalya’da da sürdürüyor.
Genç dolma kalem restoratörü yok olmak üzere olan bu zanaate olan merakının nasıl başladığını ve çalışmalarını şöyle anlattı;
“Çok küçük yaşlarda uzaktan kumandalı arabaların motorlarıyla uğraşırdım. Daha sonra evime yakın bir marangozhanedeki çıkma tahta parçalarından bir şeyler üretmeye çalışmaya başladım. Büyüdükçe merakım antikalarla kaydı. Bir şeyleri üretmektense hayata döndürmek daha çok ilgimi çekti. Yüzlerce yıl kullanılmış ve ufak bir arızadan sonra terk edilmiş eşyalar beni çok üzerdi. 4 yıl önce antika saatleri restore ederek başladım. 1 senedir dolma kalem ve restorasyon bilgimi birleştirdim. Eskişehir’deki 1+1 öğrenci evimin salonunu atölye yapmıştım. İtalya’da da çalışmalarıma devam ediyorum. Antika eşyalardan sonra dolma kalem üzerine çalışmamın nedeni yok olmak üzere olan bu kültüre ilgi duymam oldu. Fark ettim ki yazı gerecine hassas davranan insanları ve bu insanlarla çalışmayı seviyorum.
Dolma kalem tamirciliği maalesef yok olmak üzere. Bu işi yapan Ankara’da Yaşar Aktuğ usta vardı, hayatını kaybetti. İstanbul’da ise bildiğim kadarıyla bir tek Murat Usta var. Başka zanaatkar da kalmadı.”
Ailesinde ve çevresinde dolma kalem merakı olan kimsenin olmadığını söyleyen Ünal şöyle devam etti; “Bu tarz işler yapan pek kalmadığından bir ustam da olmadı. Ben de kitaplardan, dergilerden, internetten araştırıp öğrenerek başladım. Bunu meslek haline dönüştürmemde Ankara’da mühendislik proje geliştiricisi olarak çalışan Murat Şen’in büyük katkıları oldu.”
AKADEMİK ÇALIŞMA YAPAMAYI DÜŞÜNÜYORUM
Öğrenim gördüğü kimya mühendisliği alanıyla dolma kalem restorasyonu arasında önemli benzerlikler olduğunu söyleyen Ünal şöyle devam etti: “Bir kimyasalın başka bir kimyasala dönüştürülmesi işlemi kâğıt üzerinde bir mantığı olsa da bana hep büyüleyici geldi. Mesleği ilk öğrenme aşamamda 400 kadar dolma kalem üzerinde çeşitli kimyasalları test ettim. Okuduğum alan sayesinde bu kimyasalların dolma kalem üzerinde nasıl tepki vereceğini önceden tahmin edebiliyorum ve daha özel çalışmalar yapabiliyorum. Yüksek lisansımı da dolma kalemler, saatler ve kitapların restorasyonunda faydalanılan kimyasallarla ilgili yapmak istiyorum.”
Tamir ve restore ettiği dolma kalemler arasında ayrım yapmadığını söyleyen Ünal, tamir ücretini belirlerken dolma kalemin üretim yılını da göz önünde bulundurduğunu dile getirdi ve şöyle devam etti; “Bazen müşteriler “bunun manevi değeri var hiçbir parçası değişmesin çünkü çok kıymetli” dediği zaman daha büyük şevkle çalışıyorum. Bir keresinde çok özel bir dolma kalem için İstanbul’dan Ankara’ya gidip dolma kalemi kendim teslim aldım. Sahibi kalemin erken yaşta vefat eden babasından hatıra olduğunu, üzerindeki çatlakların giderilmesini istediğini söyledi. İşi bitirip teslim ettikten sonra bana ‘3 sayfada bir elime mürekkep damlıyor kalemim beni unutmamış’ dedi. Kim bilir kimler neler yazdı o kalemle.
ÜCRET ANTİKA DEĞERİNE GÖRE DEĞİŞİYOR
İş karşılığı aldığım ücret çalışma saatine, kullanılan kimyasallara ya da antika değerine göre değişiyor. Çünkü bazı durumlarda daha fazla risk almak gerekiyor. 100 yıllık bir dolma kalem üzerinde çalışırken çok daha dikkatli olmak gerekiyor bu nedenle fiyatı etkiliyor. Bu nedenle fiyat listesini vintage ve yeni olarak belirledim.”
Dolma kalemin hayatında önemli bir yer tuttuğunu ifade eden Hakan Ünal sözlerine şöyle devam etti;
“Avrupa’da hala bir dolma kalem kültürü olduğunu gördüm. Bir öğrenci mezun olduğunda ya da önemli bir işe girdiğinde dolma kalem hediye edenler hala var. Türkiye’de ise meraklıları özel bir marka ve model kalemden konuştuğumuzda o kalemin kime ait olduğunu bilir. Herkes herkesin dolma kalemini tanır. Ancak teknolojinin yazı gereçlerinin kullanımını azaltması kadar kullan-at tükenmez kalemler de uzun zamandır insanların ilk tercihi oluyor. İnsanların geneli dolma kaleme mürekkebi çekip akmasıyla uğraşmak istemiyor, uçlarının aşınmasından rahatsızlık duyuyor. Ancak beni ne kadar uğraştırırsa ben o kadar keyif alıyorum. Günlük kullandığım 10 dolma kalemim var, okul hayatımda da kullanmaya gayret ediyor notlarımı da dolma kalemle yazıya döküyorum.”
HEM İŞ HEM EĞİTİM ATÖLYESİ
Hayalinde interaktif bir atölye açmak olduğunu söyleyen Hakan Ünal; “Ne zaman istersem gidip çalışabileceğim, insanların gelip kahvesini içip dolma kalem üzerine sohbet edebileceği içinde kütüphanesi olan bir atölye açmak istiyorum. Bu atölyede dolma kalemlerini nasıl koruyabileceklerini ve gerekli bakımları nasıl yapabileceklerine dair dersler vermek istiyorum. kalem severlerin bana işleri düşmemesini temenni ediyorum, bu sayede zarar gören kalem sayısını azaltmayı umuyorum” dedi.