‘Doktor öğretim görevlisi’ komisyondan geçti

AK Parti Kayseri Milletvekili ve Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş'ın ‘yardımcı doçentlik’ yerine ‘doktor öğretim görevlisi’ kadrosunun ihdas edilmesini öngören kanun teklifi, TBMM Milli Eğitim Kültür Gençlik ve Spor Komisyon’unda kabul edildi. Kabul edilen teklife göre, ‘yardımcı doçentlik’ yerine, ‘doktor öğretim görevlisi’ kadrosu açılacak. Öğretim elemanları, yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyeleri, öğretim görevlileri ve araştırma görevlilerinden, öğretim üyeleri ise ‘profesör’, ‘doçent’ ve ‘doktor öğretim üyesi’nden oluşacak. ‘Doktor öğretim üyesi’, doktora çalışmalarını başarıyla tamamlamış, tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık unvanını veya ÜAK’ın önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulu’nca (YÖK) tespit edilen belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olan, akademik unvana sahip kişi olarak tanımlanıyor.

ÜAK BÜNYESİNDE ‘YÖNETİM KURULU’ OLUŞTURULACAK
ÜAK oluşumunda yer alan "Genelkurmay Başkanlığı’nın Silahlı Kuvvetler’den dört yıl için seçeceği bir profesör" ibaresi, madde metninden çıkarılıyor. ÜAK bünyesinde Yönetim Kurulu oluşturulacak. Yönetim Kurulu, ÜAK Başkanı ile fen ve mühendislik, sağlık ve sosyal bilimler alanlarından üçer ve güzel sanatlar alanından bir olmak üzere 11 üyeden oluşacak. Üyeler, farklı üniversitelerde görev yapan profesör öğretim üyeleri arasından ÜAK tarafından bir yıl için seçilecek. Süresi dolan üye yeniden seçilebilecek. ÜAK, YÖK’e üye seçmek dışındaki görevlerini yönetim kuruluna devredebilecek.

Yönetim Kurulu, ayda en az bir defa toplanacak. Yönetim Kurulu üyelerine, Yükseköğretim Genel Kurulu üyelerine ödenen tutarda huzur hakkı ödenecek. ÜAK, doçentlik başvurularında ilgili bilim ve sanat alanında jüriler oluşturarak adayların yayın ve çalışmalarını YÖK tarafından belirlenen esas ve usuller kapsamında değerlendirip, yeterli yayın ve çalışmaya sahip olan adaylara doçentlik unvanı verecek.

Üniversitelerde açık bulunan ‘doktor öğretim üyesi’ kadroları, YÖK Başkanlığı’nca ilan edilecek. İlan edilen kadrolara yapılacak atamalarla ilgili AK Parti, CHP, HDP ve MHP'nin verdiği ortak önerge ile düzenleme yapıldı ve adaylarla ilgili yazılı mütalaa şartı getirildi. Buna göre, ilan edilen bu kadrolara fakültelerde dekan diğer birimlerde müdürler; biri o birimin yöneticisi biri de o yükseköğretim kurumunun dışından olmak üzere üç profesör veya doçent tespit ederek bunlardan adayların her biri hakkında yazılı mütalaa isteyecekler. Dekan veya ilgili müdür, yönetim kurullarının görüşünü aldıktan sonra önerilerini rektöre sunacak. Atama rektör tarafından en çok dört yıl süreyle yapılacak. Her atama süresi sonunda görev kendiliğinden sona erecek. Görev süresi sona erenler yeniden atanabilecek.

Doktor öğretim üyeliğine atanabilmek için doktora ile tıpta, diş hekimliğinde, eczacılık ve veteriner hekimlikte uzmanlık unvanına veya ÜAK önerisi üzerine YÖK tarafından tespit edilen belli sanat dallarından birinde yeterlilik kazanmış olması şartı aranacak. Üniversiteler, doktor öğretim üyesi kadrosuna atama için YÖK’ün onayını alarak bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik, bilim disiplinleri arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleyebilecek.

YILDA 2 KEZ ATAMA
Doçentlik başvuruları ÜAK tarafından belirlenen takvime göre yılda 2 kez yapılacak. Doçentlik başvuruları için şu şartlar aranacak: 

- Bir lisans diploması aldıktan sonra, doktora ile tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık unvanını veya ÜAK’ın önerisi üzerine YÖK tarafından tespit edilen belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olmak.

- YÖK tarafından belirlenen merkezi bir yabancı dil sınavından en az 55 puan veya uluslararası geçerliliği YÖK tarafından kabul edilen bir yabancı dil sınavından buna denk bir puan almış olmak.

- Doçentlik bilim alanının belli bir yabancı dille ilgili olması halinde ise bu sınavı başka bir yabancı dilde vermek. ÜAK’ın görüşü üzerine YÖK tarafından her bir bilim disiplininin özellikleri dikkate alınarak belirlenecek yeterli sayı ve nitelikte özgün bilimsel yayın ve çalışmalar yapmak.

ÜAK, adayın başvurduğu bilim veya sanat dalından beş kişilik jüri ve bu jüri için iki yedek üye tespit edecek. İlgili bilim veya sanat dalında yeterli öğretim üyesinin bulunamaması halinde, jüri, üç üye ile teşkil edilebilecek. Doçentlik sınav jürisinde yer alan asıl ve yedek üyeler hazırladıkları ayrıntılı ve gerekçeli kişisel raporlarını ÜAK’a gönderecek. ÜAK tarafından yeterli yayın ve çalışmaya sahip olduğuna karar verilen adaya doçentlik unvanı verilecek.

Üniversiteler doçent kadrosuna atama için objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar da belirleyebilecek. Bu ek koşullar arasında sözlü sınavın yer alması halinde sınav, ÜAK tarafından oluşturulacak jürilerce yapılacak. Doçentlik unvanına sahip olanlar ilan edilen doçent kadrosuna başvuracak. Başvuran adayların durumlarını incelemek üzere rektör, en az biri üniversite dışından olmak üzere üç profesör tespit edecek. Bu profesörler her aday için ayrı ayrı olmak üzere birer rapor yazacak, kadroya atanacak birden fazla aday varsa tercihini bildirecek. Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunun bu raporları göz önünde tutarak alacağı karar üzerine rektör atamayı yapacak.

Öğretim üyesi, haftada asgari 10 saat, öğretim görevlisi ise haftada asgari 12 saat ders verecek ancak üniversitelerin uygulamalı birimlerinde görev yapacak öğretim görevlilerine ders ücreti ödenmeyecek. Doktora çalışmalarını başarıyla tamamlamış, tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık unvanını veya YÖK’ün tespit ettiği belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olan araştırma görevlilerine ders görevi verilebilecek.

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS ÜCRETLERİNE DÜZENLEME GELİYOR
Teklifle, tezsiz yüksek lisans ücretlerinin belirlenmesi yetkisiyle ilgili düzenlemeye gidilecek. Buna göre, üniversite veya yüksek teknoloji enstitülerinde ikinci öğretim kapsamında yürütülecek tezsiz yüksek lisans programlarının açılması, bu programlarda fiilen ders veren öğretim üyelerine ödenecek ek ders ve sınav ücretleri ilgili üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunun teklifi üzerine YÖK tarafından belirlenecek. 

Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulu kararıyla belirlenen ve belirtilecek tarihlerde asgari iki eşit taksitte alınan öğretim ücretleri, üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsünün muhasebe birimi hesabına yatırılacak. Lisansüstü tezler yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından gizlilik kararı alınmadıkça, bilime katkı sağlamak amacıyla YÖK Ulusal Tez Merkezi tarafından elektronik ortamda erişime açılacak.

Yükseköğretim Personel Kanunu'nda yapılacak değişiklikle, doktor öğretim üyelerinin mali hakları düzenleniyor. Bu kapsamda yapılacak değişiklikle doktora öğretim üyesi kadrosunda bulunanlara Devlet Memurları Kanunu'na tabi en yüksek devlet memuru brüt aylık tutarının yüzde 175'i, her ay üniversite ödeneği olarak ödenecek.

Harp okullarında ve astsubay meslek yüksek okullarında düzenleme uyarınca atanmış öğretim üyesi bulunmayan derslerle öğretim programlarında ortak zorunlu ders olarak yer alan veya konu kapsamı itibarıyla öğretim elemanında mesleki tecrübe ve ihtisas gerektiren teorik ve uygulamalı dersler için, ilgili bilim dalında eğitim ve öğretim görmüş veya mesleki tecrübe ve bilimsel yayınla tanınmış asker veya sivil kişiler görevlendirilebilecek.

Asker öğretim görevlileri ilgili kanuna göre atama veya geçici görevli olarak, sivil öğretim görevlileri ise rektörün teklifi üzerine Milli Savunma Bakanı’nın onayı ile boş öğretim görevlisi kadrolarına atanabilecek veya sözleşmeli olarak çalıştırılabilecek. Harp okullarının araştırma görevlisi olarak ihtiyaç duyacağı asker kişiler Türk Silahlı Kuvvetleri’nin atanmaya ilişkin esas ve usullerine uygun olarak, diğerleri ise Milli Savunma Bakanlığı’nın izniyle araştırma görevlisi kadrolarına en çok üç yıl süreyle atanacak. İlgili kanun ve mevzuatlar ile cetvellerdeki ‘yardımcı doçent’ ifadeleri, bu unvana ilişkin atıflar, ‘doktora öğretim üyesi’ olarak değiştirilecek. Teklifteki düzenlemelere paralel ilgili yasalar da uyum düzenlemeleri yapılacak. Teklifle ÜAK’a 10 kadro verilecek.