Güncelleme Tarihi:
Doğrudan anlatım herhangi bir sözün bir değişikliğe uğratılmadan yani doğrudan aktarıldığı durumlarda kullanılan bir anlatım biçimi olarak ifade edilmektedir.
Doğrudan Anlatım Nedir?
Doğrudan anlatım, herhangi bir konuda bir kişiye ait olan görüş ve düşüncelerin bir değişikliğe uğratılmadan, olduğu gibi söylenmesi olarak belirtilmektedir. Başka birine ait olan bir sözün herhangi bir değişikliğe uğramadan ve herhangi bir yorum katılmadan söylenmesi doğrudan anlatım olarak ifade edilmektedir.
Genellikle sanatçıların, bilim insanlarının, liderlerin ve önemli insanların sözleri yazı ve konuşma dilinde doğrudan anlatım olarak ifade edilmektedir. Eğer bu sözlere söyleyen kişi kendi duygu ve düşüncelerini katarak söyler ise bu sözler farklı ifadeye dönüşür ve doğrudan anlatım özelliğini kaybeder. Ancak sözleri olduğu gibi aktarmak herhangi bir değişikliğe uğratmamak doğrudan anlatım olarak kabul edilmektedir.
Doğrudan Anlatım Örnekleri ve Özellikleri
Doğrudan anlatımda başkasına ait olan sözlere herhangi bir yorum katılmadan ve bu sözler hiçbir değişikliğe uğratılmadan aktarılmaktadır. Özellikle önemli insanlara ait olan sözlerde bir değişikliğe yer verilmeden aktarmak yani doğrudan anlatım yapmak gerekmektedir.
Aksi taktirde başka birine ait olan sözlere söyleyen kendi yorumunu katarsa bu anlatım doğrudan anlatım olarak nitelendirilmemektedir. Doğrudan anlatım cümleleri genellikle tırnak içinde gösterilmesi gerekmektedir. Burada tırnak işaretinin başkasına ait olan sözün başlangıcında ve bitişinde kullanılması gerekmektedir. Doğrudan anlatıma örnek olan cümleleri şu şekilde belirtmek mümkün olmaktadır:
- '' Öğretmen cuma günü bu konu ile ilgili sınav yapacağım'' dedi. Bu cümleyi söyleyen kişi öğretmenin söylediği sözü olduğu gibi aktararak doğrudan anlatım yapmıştır. Bu cümlede söyleyen kişi sözü değiştirmeden aktardığı için doğrudan anlatım yöntemini kullanmaktadır.
- Hayatında kötülük yapmamaya çalışan dedem, '' İyilik her kapıyı açar'' derdi. Bu cümlede dedenin sözü olduğu gibi aktarıldığı için doğrudan anlatım yöntemi kullanılmaktadır.
- İş çıkışı hep beraber yemek yemeye gideceğiz, dediler. Bu cümlede doğrudan anlatım cümlesinin olduğu gibi aktarıldığı görülmektedir.
- Bir atasözünde '' Bir elin nesi var iki elin sesi var.'' demişler bu yüzden işleri iki kişi daha kolay bitirebiliriz. Cümlesinde atasözü hiçbir değişikliğe uğratılmadan olduğu gibi aktarılmış ve doğrudan anlatım yapılmıştır.
- Arkadaşım ''Gelirken bilgisayarını da yanına al.'' dedi. Cümlesinde doğrudan anlatım yapılan cümle tırnak işareti içinde belirtilmektedir.
- Ablası, Ayşe'ye ''İki gün sonra seni ziyaret etmeye geleceğim.'' demiş. Bu cümlede ablanın sözleri doğrudan aktarılmaktadır.
- Ali, arkadaşlarına '' Şimdi bunun neresi komik söyler misiniz?'' diyerek çıkıştı. Bu cümlede doğrudan anlatım cümlesinin tırnak işareti içine alındığı görülmektedir.
- Sağlık Bakanı ''Herkes aşı olmalı.'' diyerek vatandaşları uyardı. Cümlesinde Sağlık bakanının sözleri olduğu gibi aktarılmaktadır.
- Çocuklar hep bir ağızdan ''Dondurma istiyoruz.'' diye bağırdılar. Bu cümlede çocuklara ait olan söz doğrudan anlatım cümlesi olarak ifade edilmektedir.
- Bir bilim dergisinde '' Sivrisinekler yılanlardan daha fazla tehlikeli olmaktadır.'' sözü geçmekteydi. Bu cümlede bilim dergisinde geçen söz olduğu gibi aktarılarak doğrudan anlatım yapılmıştır.
- Ahmet yaptığı hatanın farkına vardıktan sonra '' Sizi suçladığım için özür dilerim.'' dedi. Bu cümlede Ahmet'in sözü olduğu gibi aktarılarak doğrudan anlatım yapılmaktadır.