Güncelleme Tarihi:
Dogmatizm, var olan herhangi bir fikir ile inanca sebepsiz bir şekilde sorgulamadan inanma düşüncesidir. Dogmatizmin felsefede de önemli bir yeri bulunmaktadır.
Dogmatizm Nedir?
Dogmatizm yani dogmatik düşünce herhangi bir fikir ile inanca hiçbir sebep ortada yokken inanma düşüncesidir. Dogmatizmde düşüncelere inanılırken sorgulama yapılmaz. Geçmişten günümüze dogmatizme pek çok kişi inanmaktadır. Bu etkinin altında bulunan kişiler yeni düşüncelere karşı çok farklı davranışlar da geliştirebilirler.
Dogmatizm, belirlenen ve inanılan düşünce dışındaki tüm fikirlere karşı bir duruş oluşur. Benimsenen fikir dışındaki tüm fikirlere kapalı olarak tepki gösterilir. Dogmatizm dışında tüm yeniliklere de sorgusuz sualsiz karşı gelinir. Dogmatik bu düşünce yapısı itibari ile oldukça kapalı bir anlayışa sahip olması ile bilinir.
Dogmatizm Felsefede Ne Anlama Gelir?
Felsefede birbirinden farklı fikir akımları bulunmaktadır. Özellikle dogmatizm de yapısı ve içerdiği fikirler açısından pek çok kişinin ilgisini çekmiştir. Dogmatik düşünce kapsamında bir fikri benimseyen ve ona inanan kişi kolay kolay düşüncelerinden vaz geçmez. O nedenle ortaya çıkan her türlü yeniliğin de karşısında bir duruşa geçilir.
Felsefede yer alan dogmatizmde düşünce özgürlüğüne yer yoktur. Doğru ve fikir tek kabul edilir. Felsefedeki dogmatizmin temelinde skolastik bir anlayış vardır. Modern çağda ise değişme ve gelişmeyi yadsıyan öğretiler olarak ortaya çıkmaktadır. Dogmatizmi benimseyen kişiler kendi fikir ve inanışlarının mutlak doğru olduğunu da ileri sürerler. Dogmatizmde eleştiri, tartışma ve fikir beyanları ortaya atılmaz.
Dogmatizm Örnekleri
Geçmişten günümüze dogmatizme pek çok örnek verilebilir. Özellikle orta çağda dogmatizm çok gelişmiş ve zirve noktasına ulaşmıştır. Orta çağda dünya genelinde deneyler ile kanıtlanmamış bilgiler, kurallar engizisyon işkenceleri ile kanıtlanmaya çalışılmıştır. Buna örnek olarak masum olan birinin ateşe bile atılsa yanmayacağı düşüncesi benimsenmiştir. Ateşe atılan kişinin yandığında ise suçlu olduğu sonucu ortaya konulmuştur. Yaşamda, sosyal hayatta ve devlet yönetimlerince farklı zamanlarda dogmatizm etkileri de görülmüştür.
Dogmatik Düşünceye İnanan Kişilerin Davranışları
Dogmatizmi benimseyen kişilerde görülen belli başlı davranışlar bulunur. Özellikle fikirlere karşı ön yargılı olurlar. Ayrıca bu kişiler kendi bildikleri ve inandıkları her düşünce dışında kalan fikirleri reddederler. Dogmatik düşünceyi benimseyen kişilerin hoşgörüleri de yoktur. İnsanlar ile iletişim kurmaktan da hoşlanmazlar. Dogmatizme inanan insanlar bildikleri ve inandıkları doğrularda asla vaz geçmezler. Başka görüşlere tahammül etmezler. Yeniliklerden hoşlanmayan bu kişilerin farklı görüşlere de saygıları bulunmaz. Dogmatik düşünceyi benimseyen insanlar her türlü yenilik ve gelişmeye de sırt çevirir yalnızca inançlarını kılavuz olarak alırlar.
Dogmatizmin Özellikleri Nelerdir?
Dogmatizmin kendine has bazı özellikleri bulunmaktadır. Dogmatizmde düşünce özgürlüğünün varlığından söz edilemez. Düşünce özgürlüğü olmayan kişiler genellikle dogmatizme inanırlar. O nedenle herhangi bir düşünce şekli de nedensiz olarak reddedilir. Dogmatizmde sadece belirli bir düşünceye inanılır. Dogmatizmde skolastik anlayış her zaman ön plandadır. Farklı fikirlere asla olumlu bakılmayan bu düşünce anlayışında insanlar araştırmaz ve sorgulamazlar. Tek bir doğru kabul edilir. Kendi inandıkları fikirlerin her zaman tek doğru olduğunu da kabul ederler. Dogmatizm geçmişten günümüze pek çok kişi tarafından yoğun bir şekilde benimsenmiştir.
Orta çağ döneminde dogmatizm zirve noktasına ulaşmıştır. Özellikle pek çok devlet yönetimi ile din alimleri dogmatizm ışığında kararlar vermişlerdir. Son yıllarda ise dogmatizm etkileri gittikçe azalmıştır.