Dizartri nedir? Nasıl anlaşılır? Afazi, apraksi ve dizartri terimleri ne anlama gelir?

Dizatri, bir tür motor konuşma bozukluğu hastalığı olup, genellikle ağızdan çıkan kelimelerin ve konuşmanın anlaşılırlığı azdır.

 Dizartri Nedir?

 Dizartri; Konuşmanın gerçekleşmesini sağlayan yüz, dil, yumuşak damak ve dudak kaslarının fonksiyonel olarak bozulması ya da kasların uyarılmasının hasara uğraması neticesinde meydana geleni motor konuşma bozukluğudur.

 Dizartri Nasıl Anlaşılır?

 Dizartri’de, merkezi veya çevresel sinir sistemi bazen de her ikisi birden hasara uğrar ve buna bağlı olarak konuşma kaslarında zayıflık meydana gelir. Böylece koordinosyon bozukluğu ortaya çıkar ve konuşmanın prozodik, rezonans, fonasyon ve solunum özellikleri etkilenir. Bu durum sonucunda konuşmanın anlaşılırlığı azalır.

 Dizartri Bulguları Nelerdir?

Fısıltının biraz üstünde konuşmama veya çok yüksek sesle konuşma,

Anlaşılması zor peltek bir konuşma,

Anlaşılması çok zor olan hızlı bir konuşma,

Ağızda geveleme tarzında bir konuşma,

Gergin, hışıltılı ve hızlı nefes alıp vermeli bir ses,

Yavaş konuşma,

Yüz, dil, dudak kaslarında zayıflık ve koordinasyon bozukluğu,

Anormal veya düzensiz konuşma ritmi,

Çeneyi veya yüz, dudak ve dil kaslarını hareket ettirmede zorluk çekme,

Robotik ve monoton konuşma.

Dizartri Belirtileri Nelerdir?

 Dizartri’nin en yaygın nedenleri arasında beyin hasarı, inme, yüz felci ve beyin tümörleridir. Dizartei, doğumda, her hangi bir yaralanma ya da hastalık sonucu ortaya çıkabilir. Dizartri ile sonuçlanabilecek olaylar şunlardır;

Beyin tümörü,

Skleroz (ALS),

Müsküler Disrofi,

Amyotrofik Lateral,

Huntigton hastalığı,

Wilson hastalığı,

Beyin yaralanması,

Parkinson hastalığı,

İnme,

Kafa yaralanması,

Ms (Multiple Skleroz),

Lyme Hastalığı,

Myastenia Gravis,

Serebral palsi,

Guillain Barre sendromu.

Dizartri’li Bireyin Aile ve Arkadaşlarının Dikkat Etmesi Gerekenler Nelerdir?

Dizartri’li birey ile iletişim kurarken ona bakın,

Konuşması için ona zaman tanıyın.

Ortamdaki veya yakındaki gürültüyü en aza indirin,

Konuşurken onun hatalarını düzeltmeyin ve cümlelerini tamamlamayın.

İyi aydınlatılmış bir ortamda konuşun,

Dizartri’li bireyle konuşurken, yanınızda kalem ile kağıt bulundurun.

Onunla konuşurken normal bir ses tonuyla konuşun. Normalden yüksek veya yavaş konuşulmasına gerek yoktur. Çünkü birey, normal ses tonuyla konuşulanı anlar fakat normal ritimde cevap veremez.

Afazi Ne Anlama Gelir?

 Afazi; konuşulanı anlamama ve konuşamama, adlandıramama, tekrarlayamama olup, bu durum beyindeki konuşma merkezinde ortaya çıkan bir hasar sonucunda oluşur. Afazi durumunda olan bir birey, okuma ve yazma gibi bir takım becerilerinin bir bölümünü veya tamamını kaybeder.

 Afazi Neden Oluşur?

Beyin kanamaları,

Kafa travması,

Beyin damar hastalıkları,

Enfeksiyon hastalıkları,

Beyin tümörleri gibi nedenlerle oluşur.

Afazi Nasıl Anlaşılır?

Dikkat ve bellek bozukluğu,

Karar verememe,

Problem çözememe,

Basit etkinlik ve faaliyetleri yapamama,

Bir işe nereden ve nasıl başlayacağını bilememe.

Apraksi Ne Anlama Gelir?

 Apraksi, bireyin önceden bildiği veya öğrenmiş olduğu şeyleri ya da hareketleri, daha sonra anlayamama veya ona söylendiğinde yapamamasıdır. Beyinde, önceden öğrenilmiş hareketleri yapmayı sağlayan sinirlerin hasarı sonucunda, Apraksi meydana gelebilir. Apraksi’li birey, ayakkabı bağlayamaz, düğme ilikleyemez, şişe kapağını açamaz vb. işleri yapamaz, dolayısıyla diğer kişilere bağımlıdır.

 Apraksi Belirtileri Nelerdir?

 Apraksi'nin ana belirtisi, inme veya felç gibi bir durum olmamasına rağmen, bireyin belli hareketleri yapamamasıdır. Harekete başladığı zaman genelde kontrolsüz, uygunsuz ve beceri sağlamadan sonuçlanır. Bazen de kendiliğinden, istem dışı hareket başlar.