Dinleme Türleri Ve Özellikleri Nelerdir? Tarafsız, Pasif Dinleme Türü Nedir?
Güncelleme Tarihi:
Etkili bir iletişim kurma ve öğrenme için kullanılan temel yolların başında dinleme gelmektedir. Söylenen sözü işitmek maksadı ile kulak verme işi dinleme olarak ifade edilir. Bir başka deyiş ile dinleme, sözlü olarak anlatılanları işitme, onlara anlam verme ve işitilenlere tepki verme faaliyetlerinin bütünü olarak da açıklanır. Bütün dinlemeler aynı amaca hizmet etmediğinden değişik dinleme yöntemleri bulunur. Peki dinleme türleri ve özellikleri nelerdir? Tarafsız, pasif dinleme türü nedir detayları ile derledik.
Dinlenme, iletileri doğru bir biçimde algılama, anlama, yorumlama ve değerlendirme gibi süreçleri içermekte olup dinleyicinin konumu ile amacı doğrultusunda çeşitli türlere ayrılmaktadır. Dinleyici, amacını göz önünde bulundurarak kendisi için en uygun ve doğru dinleme türü seçmelidir. Etkili bir dinleme sayesinde gözden kaçırılmaması gereken hususlar mutlaka yakalanır. Konu ve anlam bütünlüğü sağlandığından anlatılanlar arasındaki bağlantılar da daha kolay ve daha açık bir şekilde anlaşılabilir.
Dinleme Türleri ve Özellikleri Nelerdir?
Dinleyicinin amacına göre birbirinden farklı dinleme teknikleri mevcuttur. Bu dinleme türleri sahip oldukları bazı özellikler ile de birbirinden ayrılmaktadır. Başlıca dinleme türlerine dair sorulan sorular ve yanıtları şöyledir:
Aktif Dinleme Türü Nedir?
Dinleyici bu dinleme türünde konuşan kişiye kıymet verdiğini göstermek için jest ve mimiklerini kullanır. Dinleme sürecinde konuya dair çeşitli soru ya da görüşleri konuşmacıya iletir. Katılımlı dinleme olarak da adlandırılan bu dinleme türünde konuşanla iletişim kurulması önemlidir. Aktif dinlemede konuşmacı ile göz teması kurulması ile konuşulana odaklanılması dikkat edilmesi gereken hususlardır. Aktif dinlemede konuşmacı da geri bildirimler sayesinde mesajlarının alınıp alınmadığını kontrol edebilme imkanına haizdir.
Tarafsız, Pasif Dinleme Türü Nedir?
Tarafsız, pasif dinleme; katılımsız dinleme olarak da bilinir. Bu dinleme türünde dinleyici sadece sessiz bir biçimde konuşmacıyı dinler. Dinleyici, konuşmacıya ve anlatılan konu ya da konulara odaklanır. Konuşmacı ile etkileşime girilmez. Dinleyici başka bir ifade ile hiçbir sözlü tepkide bulunmamaktadır. Pasif dinleme türünde amaç dinleyicinin zihinsel faaliyetlerini etkinleştirmektir. Konuşmacının anlattıklarının kabulü dinleyicilerin sessizliği ile ölçülebilmektedir. Konuşmacı, dinleyicinin anlatılanları kavrayıp kavramadığı konusunda kesin bir kanıya varamamaktadır.
Not Alarak Dinleme Türü Nedir?
Bu dinleme türünde dinlenilenin unutulmaması amacı ile dinleme esnasında kısa anlaşılır şekilde notlar alınır. Not alarak dinlemede anlatılanlar daha kolaylıkla anlaşılmaktadır. Not alırken konuşmanın ana fikri ile önemli olan noktalar not alınır.
Empati Kurarak Dinleme Türü Nedir?
Empati kurarak dinlemede dinleyen kendisini konuşan kişinin yerine koyar ve konuşmacının neler hissettiğini, sözleri ile hangi deneyimleri yansıttığı anlamaya çalışılır. Dinleyici empati kurarak dinleme yönteminde bir süreliğine kendi duygu ve düşüncelerinden uzaklaşır ve olayları karşısındaki kişinin bakış açısı ile değerlendirmeye odaklanır. Bu tarz dinlemenin en önemli özelliği ön yargılı dinlemeyi önlemesidir.
Eleştirel Dinleme Türü Nedir?
Konuşmacının anlattıkları dinleyici tarafından tarafsız ve geniş bir bakış açısı ile değerlendirilip sorgulanır. Karşılaştırmaların yapıldığı bir dinleme türüdür. Eleştirel dinlemede dinleyici, zihinsel süreçleri sıklıkla kullanır. Dinleyici kendi doğrularını bulmaya çalışır. Bu dinleme türünün bir diğer özelliği anlatılanların dinleyicinin ön bilgileri ile karşılaştırılmasıdır.
Yaratıcı Dinleme Türü Nedir?
Yaratıcı dinlemede konuşmacının anlattıklarından dinleyici yeni hayaller ve düşünceler üretir. Konuşmacının anlattıklarına yeni manalar yüklenir. Dinleyen kişi, dinlediği hususları zihninde yapılandırarak yeni fikirlere ulaşır.
Seçici Dinleme Türü Nedir?
Dinlenen konuyla ilgili bilgiler arasından ilgi ve ihtiyaca yönelik olanların seçilerek dinlenilmesi seçici dinleme olarak adlandırılmaktadır. Bu dinleme türünde ilgi ve ihtiyacının ne olduğunun dinleme öncesinde açık olarak belirlenmesi gerekir. Dinleme sürecine bu nedenle konuya ilişkin bazı soruların hazırlanarak başlanması tavsiye edilmektedir.