Güncelleme Tarihi:
Alman İdealizmi, Yeni Platonculuk, Süreç Felsefesi ve Sezgicilik, din felsefesinin türleri arasında yer alır. Nihilizm, Materyalizm, Ateizm, Determinizm ve Pozitivizm ise din felsefesini ve metafizik öğretileri reddeden temel felsefi akımlardır.
Din Felsefesi Nedir?
Din felsefesinin ilgilendiği konular zaman ve coğrafyaya göre farklılık göstermiştir. Varlık felsefesinin de temel sorusu olan ''Tanrı var mıdır?'' sorusuyla başlayan teolojide, ''İnsanın kainattaki önemi ve yeri nedir?'' - ''Niçin yaratıldık?'' gibi sorulara cevap aranmıştır.
Gottfried Leibniz ise felsefe tarihinin en temel sorusu kabul edilen ''Neden hiçbir şey yok da bir şey var?'' sorusunu yöneltti. Böylece Alman filozof, Farabi gibi Tanrı'yı Zorunlu Varlık olarak nitelendirdi. Ateistler ve materyalistler ise maddi ve somut gerçekliklerle ilgilendikleri için din felsefesini, metafizik ile birlikte tamamen dışladı. Onlara göre gerçeklik olgusu sadece gözle görülebilir, ölçülebilir ya da temas edilebilir cisimleri tanımlamak için kullanılabilirdi.
Platon ise insan var oluşunu ''idealar dünyası'' ve ''nesneler dünyası'' olarak ikiye ayırdı. Yunan filozofa göre asıl gerçeklik idealar, yani fikirler dünyasıdır. Nesneler dünyası tamamen göz yanılgısından ibarettir.
Din Felsefesinin Temel Kavramları
Din felsefesinin en temel kavramı Tanrıdır. Yeni Plantonculuk akımında Tanrı İlk Neden - İlk İlke ve İlk Düşünce olarak tanımlanır. İslam filozofları da yaratıcıyı farklı adlarla isimlendirdi. Farabi tarafından ortaya atılan ''Zorunlu Varlık'' tamlaması bu isimlerden biridir. Görüşleriyle Batı felsefesini etkileyen Farabi'ye göre insan ''Mümkün Varlık'' - kainat da ''Mümkün Alem ya da Alem-i İmkan'dır.'' İnsan ve kainat kendi kendisini yaratacak kudrette olmadığı için bu varlıkların meydana gelmesinde etkin ve zorunlu bir unsur bulunur. Bu nedenle her şeyi hiçlikten yaratan Allah ''Zorunlu Varlık'' olarak tanımlanmıştır. Allah'ın din felsefesindeki diğer karşılıkları şu şekilde sıralanabilir: ''Mevcud-u Mutlak'' - ''Hak'' - ''Külli Nefs'' ve ''Akl-ı Kül''
Cennet ve cehennem de din felsefesinin en temel kavramlarından biridir. Filozoflara göre, dünya, hiçlikten yaratıldığı gibi yine hiç olacaktır. Bu nedenle dünya ''Alem-i Esfel'' yani ''Alemlerin En Sefili'' olarak tanımlanır. Din filozoflarına göre insanın içindeki ''sonsuza kadar yaşama isteği'' tesadüfi değildir. Fakat dünya bir imtihan yeri olduğu için, asıl gerçeklik cennet ve cehennem olarak adlandırılan yerlerdir.
Son olarak din felsefesinde önemli bir yer tutan diğer kavram ruhtur. Din filozoflarına göre ruh, aynı zamanda bilinç ve vicdan demektir. Beden, tamamen maddi aleme ait olup onunla birlikte yok olacakken ruh, maddi varlıkların ötesinde olduğu için sonsuza kadar yaşayacaktır.
Din Felsefesi ve Temsilcileri
1.A - Alfred North Whitehead - Aynı zamanda Süreç felsefesinin kurucusudur. Dini, insanın karakterini değiştirecek kadar güçlü bir hakikatler sistemi olarak tanımlamıştır. En önemli eserleri: Oluşan Din - Aklın İşlevi.
1.B - Gottfried Leibniz - Din felsefesi dışında hukuk ve matematik alanında eserler üretti. En çok okunan kitapları: İnsan Zihni Üzerine Yeni Denemeler - Metafizik Üzerine Konuşmalar
1.C - Friedrich Scheeling - Alman İdealizminin kurucularından biri olan Alman filozof din ve Tanrı üzerine birçok kitap yazdı. Bu kitaplar yirmiden fazla dile çevrildi. En önemli eserleri: İnsan Özgürlüğünün Özü Üzerine - Plastik Sanatlar, Güzellik ve Doğa