Devrik Cümle Nedir? Türkçe'de Devrik Cümle Nasıl Olur?
Güncelleme Tarihi:
Türkçede cümleler yüklemin türüne ve yerine göre birçok türe ayrılır. Yüklemin en sonda olduğu cümleler kurallı iken, başta ya da ortada olduğu cümleler ise devrik olarak nitelendirilir. Devrik cümleler anlatım bozukluğuna yol açar. Buna karşın, özellikle şiirlerde anlamı pekiştirmek ve anlatımı zenginleştirmek için yüklemin sonda olmadığı cümleler kurulabilir. Türkçede devrik cümle nasıl olur? İşte, merak edilen tüm detaylar.
Yüklemin olmadığı cümleler ise eksiltili olarak tanımlanır. Örneğin ''İşte biz de gördüğün gibi...'' Eksiltili cümlelerin sonuna nokta değil üç nokta konmalıdır.
Devrik Cümle Nedir?
Fiilin sonda olmadığı tüm cümleler devrik cümle olarak tanımlanır. Bu tür cümleler okumayı zorlaştırır ve anlam düşüklüğüne neden olur. Kurallı cümle kurmak için yüklemin sonda kullanılmasına dikkat edilmelidir.
Türkçede Devrik Cümle Nasıl Olur?
Yüklemin başta olduğu devrik cümleler:
1- ''Uyarmıştım'' onu, ama ne uyarılarıma ne de öğütlerime kulak astı.
2- Gelse keşke tekrar buralara...
3- Bilmiyorum ki nerede olduğunu, neler yaptığını...
4- Sandığın gibi değil, biz yalnızca arkadaşız.
Not: Bazı cümlelerde iki yüklem, ya da bir fiilimsi bir fiil olabilir. Bu tür cümlelerde yüklemin biri başta biri sonda olduğu için, devrik değil kurallı sayılır.
Örnek Cümleler:
1- Dayandı dayandı ama en sonunda patladı.
Yukarıdaki cümlede ''dayandı'' yüklemi ikileme olarak cümlenin başında yer alıyor. Cümlenin diğer yüklemi olan ''patladı'' ise cümlenin sonunda kullanılmış. Bu nedenle cümle devrik değil kurallıdır.
2- Baktı olmuyor, o da dükkanı kapatıp dükkana döndü.
İlk yüklem: Bakmak
İkinci yüklem: Döndü
3- Sordum ama kimse nerede olduğunu bilmiyor.
İlk Yüklem: Sormak
İkinci yüklem: Bilmiyor.
Yüklemin cümlenin ortasında olduğu örnekler:
1- Vallahi ben de hiç ''hatırlamıyorum'' o gün nereye kaybolduğunu.
2- Nasıl ''yapabildi'' bunu bana.
3- İçine ''sindirebildi'' mi acaba o akşam söylediklerini?
4- Nereden bilebilirdim ki onu son kez gördüğümü?
Not: Yüklemin fiil değil isim olduğu cümleler devrik değildir. Bu tür cümlelere ''isim cümlesi'' denir.
Örnek Cümleler:
1- Bunları bana söyleyen Aliydi.
Ali, isim ve yüklem.
2- O gün sınıfta sadece 14 kişi vardı.
Vardı, isim ve yüklem.