Ders çalışırken müzik dinlenir mi?
Güncelleme Tarihi:
Ders çalışırken müzik dinlemenin ders çalışma verimliliği üzerindeki etkileri son derece tartışmalı bir konu. Çünkü araştırma sonuçları birbiriyle çelişiyor. Çalışırken müzik dinleyelim mi, dinlemeyelim mi? Dinleyeceksek ne dinleyelim? Araştırma sonuçlarını dikkate olarak bu soruların yanıtını kendimiz için bulalım.
SORUNUN YANITI ÖĞRENCİDE SAKLI
Çünkü aslında bu sorunun doğru yanıtı, sadece öğrencinin kendisi tarafından verilebilir. Öncelikle her öğrenci biriciktir diyerek başlayalım. Beyne dayalı öğrenme ismini verdiğimiz kuram bunu her beyin biriciktir olarak ifade ediyor. Kendi öğrenmemizi düzenlerken, en iyi yolu ararken önerileri inceleyip, “Bu benim için doğru mu?”, “Ben çalışırken işe yarıyor mu?” diye düşünmemiz gerekiyor. Ders çalışırken müzik dinlemek mi sessiz ortamda çalışmak mı sorusuna yanıt veren bazı araştırmacılar, öğrencilerin bu konuda farklı tercihleri olabileceğini, hatta bunun değiştirilmesi zor bir bireysel özellik olduğunu ifade etmişler. Yani bazılarımız için müzikle çalışmak bazılarımız için müziksiz çalışmak uygun.
Ama müzik eşliğinde çalışmaya doğrudan karşı çıkanlarda var. Bazı bilim insanları müziğin, fonda çok kısık sesli olsa bile, kısa süreli belleği meşgul ettiğini, bu yüzden öğrenmeyi olumsuz etkilediğini, dikkati dağıttığını savunuyorlar. Şu an işte bu benim, çalışırken müzik dinlememeliyim diyor olabilirsiniz. Haklı da olabilirsiniz.
Peki ders çalışırken müzik dinlemenin yararlı olduğunu savunanlar ne diyor? Bazı araştırmacılar müzik dinlemenin kısa süreli bellekteki etkinliğinin, engelleyici olmadığını tam tersine bu etkinliğin kodlama ve ezberlemeyi kolaylaştırdığını söylüyor. Ne yazık ki kimin daha haklı olduğunu belirlemek için daha çok araştırmaya ihtiyaç var.
MÜZİĞİN ÖĞRENMEYE OLUMLU ETKİSİ VAR
Aslına bakarsanız ders çalışırken müzik dinlemenin yararını ortaya koyan araştırmalar; beyin fonksiyonlarına doğrudan etkisinden çok, müziğin insan duyguları üzerindeki etkisine vurgu yapıyor. Onlara göre; rahatlatan, olumlu duygular uyandıran müzik, stresi ve kaygıyı azaltarak öğrenmeyi olumlu etkiliyor. Çünkü müziğin öğrenmeye etkisindeki beyinle ilgili kafa karıştırıcı sonuçları bir yana koyarsak stres ve kaygının öğrenmeyi olumsuz etkilediğini net olarak biliyoruz. Dinlenilen müziğin insanı mutlu, üzgün, coşkulu ya da rahatlamış hissettirebildiğini de biliyoruz. Olaya bu açıdan yaklaşarak yapılan araştırmalar, mutluluk veren ve rahatlatan müzikler dinlemenin olumsuz duygular veren ya da coşkulu müziklere ve sessiz ortama göre ders çalışma üzerinde daha olumlu etkileri olduğunu ortaya koyuyor. Yine araştırmalar sözlü değil enstrümantal müzik, hatta klasik müzik dinlememiz yönünde öneriler getiriyor. Klasik müzik sevmiyorsanız üzülmeyin. Çünkü araştırmacılar öğrencinin kendi tercih ettiği müziği dinlemesinin daha olumlu etkisi olduğunu da ortaya koyuyor. Yani sevmeyerek klasik müzik dinlemektense, sözsüz olmak koşuluyla sevdiğimiz başka bir müzik türünü dinlemek öğrenmemizde daha etkili.
Bu çelişkili çalışmaların ışığında ders çalışırken müzik dinlemeyle ilgili önerileri şöyle maddeleştirerek netleştirelim.
KENDİNİZİ TEST EDİN
İstekli, dinlenmiş bir şekilde ders çalışmak üzere hazırlandınız. Ders çalışmaya uygun bir müzik açın. Müzik dikkatinizi dağıtıyor mu? Dağıtmıyorsa müzik eşliğinde çalışmak veriminizi artıracak.
UYGUN MÜZİK SEÇİN VE ÇALIŞMAYA BAŞLAMADAN HAZIRLAYIN
Dinlediğiniz müzikler; rahatlatıcı, sizi mutlu eden müzikler olmalı ve olabildiğince kısık sesle dinlenmeli. Ders çalışırken müzik dinleyecekseniz önceden bir dinleme listesi oluşturmanız, çalışma sırasında aynı müziği dinleyip bu defa ondan sıkılma, müzik arama gibi çalışmaktan kopmamıza neden olacak durumları ortadan kaldırır. Kısa bir internet araştırmasıyla bu amaçla hazırlanmış listelere ve müziklere ulaşabilirsiniz. Size sadece hoşunuza gidenleri seçmek kalır.
ÇALIŞIRKEN DİNLEYEMİYORSANIZ ARA VERİNCE DİNLEYİN
Ders çalışırken müzik dinlenmek dikkatinizi dağıtıyor, ama ders çalışırken de sıkılıyorsanız ara verdiğinizde müzik dinleyerek müziğin stres ve kaygıyı azaltıcı etkisinden yararlanabilirsiniz.
MÜZİK DİNLEMEDEN ÇALIŞMAYA DA KENDİNİZİ ALIŞTIRIN
Son öneri sınava hazırlanan ve müzik dinleyerek ders çalışmayı tercih eden sevgili öğrencilere. Sınava hazırlanırken sınav koşullarını düşünerek hareket etmenizde yarar var. Yani müzik olmayan ortamda da soru çözmeye kendinizi alıştırmanız gerekiyor. Sürekli müzikle test çözüyorsanız her gün birkaç dakikadan başlayarak sessiz ortamda soru çözme çalışmaları yapmanız sınav anında zorlanmanızı engelleyebilir.
PROF. DR. HÜLYA GÜVENÇ KİMDİR?
Hülya Güvenç, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesinde Eğitim Bilimleri Bölümü, Eğitim Programları ve Öğretim Anabilim Dalında görev yapıyor. Çalışmalarında öğrenme - öğretme süreciyle ilgili konulara odaklanan Hülya Güvenç; aktif öğrenme sınıf yönetimi ve motivasyon konusunda birçok yayının yanı sıra bu konularda verdiği eğitimlerle de tanınıyor.