Güncelleme Tarihi:
Dernek kurmak günümüzde önemli nitelikteki meselelerden bir tanesidir. Dernek kurmanın da dernek kapatmanın da belirli şartları bulunmaktadır. Bu nedenle bu şartlara dikkat etmek gerekmektedir.
Dernek Nasıl Kurulur?
Dernek kurulurken belirli olan noktalara dikkat etmek gerekir. Bu hususlar şu şekilde sıralanmaktadır:
Dernek kurulumu belli koşullara bağlanmış olan bir konudur. İlk olarak dernek kurabilmek için belirli bir amaç olmalı ve bu amaç doğrultusunda toplanmış olan en az yedi kişi olması gerekir.
Kurulacak olan derneğin isminin belirlenmesi gerekir. Bu aşamada bazı izinlere tabi olan kelimeler bulunmaktadır. Bundan dolayı bu kelimeleri direkt olarak kullanmak mümkün olmamaktadır.
Dernek tüzüğü yazımı içerisinde şubeli olan veya şubesiz olan dahil olmak üzere iki ayrı şekil söz konusu olmaktadır. Dernekler Başkanlığı tarafından hazırlanmış olan örnek tüzüklerden faydalanılabilmektedir.
Dernek adresinin belirlenmesi de diğer aşamalar kadar önemli bir durumdur. Şayet dernek adresi olarak seçilmiş olunan binada ayrı ikamet adresleri de var ise, bunların tamamı için bu yapıda dernek kurulmasına izin verilmesi için izin istemek gerekmektedir.
Dernek Kurmak İçin Gerekli Olan Belgeler Nelerdir?
Dernek kurmak için çeşitli belgeler yetkililer tarafından istenmektedir. Bu belgeler şu şekilde sıralanabilir:
Tüzük
Dernek Kuruluş Bildirimi
Kira Kontratı veya Muvafakatname
Tebligat Listesi
Bahsedilen bu belgelerin hazırlanması gerekmektedir. Tüzük, dört tane hazırlanarak bütün kurucu üyeler tarafından imzalaması sağlanmalıdır.
Dernek Kurma Hakkı Nedir?
Anayasa kapsamında herkese izin almaksızın dernek kurabilme, derneğe üye olabilme ve üye olunmuş olan dernekten çıkabilme hakkı tanınmıştır. Hiç bir birey bir derneğe üye olması zorlanamaz. Dernek kurmanın da sınırları bulunmaktadır. Milli güvenlik konusu, kamu düzeni, suç unsurunu taşıması veya genel ahlaki özellikleri tehdit edici olamaz. Bu sebeple kanun açısından mahkemeler tarafından kapatılma hakkına sahiptir. Anayasanın 33. maddesinde bu konu daha detaylı bir şekilde anlatılmaktadır.
Dernek Nasıl Kapatılır?
Dernek kapatabilmek için belirli niteliklere sahip olan kriterlerin taşınması gerekmektedir. Bu kriterler şu şekilde ifade edilebilir:
Dernekler sadece kendi genel kurullarının almış olduğu kararla ya da mahkeme kararı ile fesih edilmektedir.
Derneğin "mahkeme tarafından fesih edilmesi" ile "mahkemece kendi kendine sona erdiğinin tespit edilmesi" ifadeleri, sonuç itibari ile benzer olsa da, uygulanışları ve içerikleri bakımından bazı farklar bulunur.
Mahkemece kendi kendine sona erdiğinin tespit edilmesine karar verilmiş olan dernekler ile aynı adda dernek kurulabilmesi mümkünken, mahkeme tarafından fesih kararı verilmiş olan dernekler ile aynı adda dernek kurulamamaktadır.
Herhangi bir biçimde tüzel kişiliği sona eren ya da erdirilmiş olan derneğin, dernekler kütüğünde yer alan kaydının silinebilmesi için "mal varlığının tasfiyesi" uygulamalarının yapılması gerekmektedir.