Derleme nedir? Nasıl yapılır? Derleme makale nasıl yazılır? Nelere dikkat edilir?

Derleme eserler herhangi bir alanda yapılmış olan çalışmaların özetlenerek okuyuculara sunulması esasına dayanmaktadır. Derleme yaparken dikkat edilmesi gereken durumlar bulunmaktadır.

Derleme Nedir?

Güvenilirliği kanıtlanmış olan bilgilerin sistemli bir şekilde toplanması ve çok yönlü bilgi birikiminin sağlanması amacıyla birden fazla kişi tarafından hazırlanan eserlere derleme adı verilmektedir. Derlemeler insanlara herhangi bir alana ait güvenilir kısa ve öz bilgiler sunmaktadır.

Nasıl Yapılır?

Derleme yapılırken bazı kurallara uymak gerekmektedir. Bu kurallar şu şekilde belirtilebilir:

 - Derleme yapılacak konunun belirlenmesi: Derlemeyi yapacak olan kişinin ilgi alanı ve bilgi birikimine göre bir konu seçmesi gerekmektedir.

 - Derlemenin amacının belirlenmesi: Derleme yapılacak konunun sınırlarının çizilmesi çalışmanın daha sistemli bir şekilde ilerlemesi için gerekmektedir.

 - Derleme başlığını belirleme: Derlemeye seçilecek olan başlığın konu hakkında tanıtıcı özellikte olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir. Başlık ile konunun uyumlu olması başlığın da kısa ve öz olması gereklidir.

 - Derlemenin ana hatlarını oluşturma: Derleme konularını ele alırken hangi başlıkların inceleneceği önceden bilinmelidir. Aksi taktirde çok fazla alana hitap eden konularda alan sınırlandırması yapmadan derleme çalışmasına girişmek oldukça zor olmaktadır. Bunun için alt başlıklar belirlenmeli ve çalışma planı ona göre yapılmalıdır.

 - Konuyla alakalı bilgi toplama: Derleme konusu için bilgi toplamak adına kitap, dergi, bilimsel yayınlar, bilimsel makaleler, arşivler, raporlar, tez çalışmaları, konferans çalışmaları gibi pek çok kaynağa başvurmak mümkün olmaktadır. Bu kaynaklardan toplanan bilgilerin geçerli ve güvenilir olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir.

 - Toplanan bilgilerin sınıflandırılması: Derleme için çeşitli kaynaklardan elde edilen bilgiler konu ile ilgili başlıklar altında okuyucuya sunulmalıdır. Ayrıca bu bilgilerin uygun ortamlarda depolanması ve saklanması da sağlanmalıdır.

 - Derleme oluşturma: Toplanan bilgiler bir araya getirilerek anlamlı olacak şekilde kaleme alınır. Tamamlanan çalışmalar uygun yerlerde yayınlanarak okuyucu ile buluşturulur.

Derleme Makale Nasıl Yazılır?

Derleme makalelerde konuya giriş yapıldıktan sonra alanında uzman olan yazarlar kendi görüşlerine paralel olan başka yayınlardan söz edip karşılaştırma yaparak görüşlerini dile getirmektedir. Okuyucuya sunulan veriler deneme makalelerde bilimsel olan kanıtlarla ifade edilmektedir. Bir konu hakkında daha önce yayınlanmış herhangi bir çalışma yer alıyorsa yazarlar bu bilgileri bir araya getirerek de bir sonuca varmaktadır. Derleme makalelerde bazen araştırmacını belirlediği çalışmalar meta- analiz yöntemi ile ele alınmaktadır. Bazı araştırmacılar ise çalışmalarını sistematik analiz yöntemi ile ortaya koymayı tercih etmektedir.

Nelere Dikkat Edilir?

Derleme makaleler yazılırken dikkat edilmesi gereken hususlar şu şekilde olmaktadır:

 - Konu ile uyumlu başlık yazılmalıdır.

 - Anlatılacak konular belli bir çerçeve dahilinde sistematik bir biçimde ele alınmalıdır.

 - Derlemenin hangi amaçla yapıldığı belirtilmelidir.

 - Derlemede kullanılan kaynaklar belirtilmelidir.