Güncelleme Tarihi:
Deprem halk arasında çok iyi bir şekilde bilinmektedir. Bunun nedeni ise Türkiye ülkesinde çeşitli depremlerin meydana gelmiş olmasıdır. Doğal olarak depremi yaşayan bu toplum nasıl bir olay olduğunu da bilebilmektedir. Hatta halk arasında deprem kelimesi zelzele olarak da anılmaktadır. Unutulmaması gereken de Türkiye bir deprem ülkesidir ve önlemlerin alınması gerekmektedir.
Deprem Türleri Ve Çeşitleri Nelerdir?
Deprem yer kabuğunda beklenmedik bir şekilde meydana gelen enerji sonucunda oluşan sismik dalgalar olup bu dalgaların yeryüzünü sarmasına yani yer sarsıntısına denmektedir.
Burada geçen sismik etkinlik ise depremin frekansını, şiddetini, türü ve büyüklüğünü bize göstermektedir. Bu durumlar uzmanlar tarafından ölçülmektedir. Bu ölçüme ise sismograf denmektedir.
Deprem yer kabuğunun içinde meydana gelir ve çeşitli kırılmalara neden olur. Bu kırılmalar da titreşim dalgalarına sebep olur. Bu dalgalar canlıların yaşadığı yeryüzünü sarsar. Depremler yer kabuğundaki tabakaların birbirine basınç uygulaması sonucunda oluşmaktadır.
Bu şekilde deprem çeşitleri volkanik, teknotonik ve çöküntü depremler olarak incelenmektedir.
Volkanik depremler ikinci tip depremler olarak geçmektedir. Bu depremler volkanın püskürmesiyle meydana gelir. Bu tür depremler yerin derinliklerinde olan maddenin yeryüzüne çıkışı sürecinde fiziksel ve kimyasal olaylara sebep olarak gazların yapmış olduğu patlamalarla kendini göstermektedir.
Teknotonik depremlerde ise söz konusu olan levhalardır. Bu levhalar zaman zaman hareket eder ve bunun sonucunda da deprem meydana gelir. Bu yüzden bu deprem çeşidi levhaların olduğu bölgelerde daha sık görülür. Levha ise çekme yani hareketin yitiminden kaynaklanan bölümdür. Levha çekme denilen olay güçlü görülmektedir.
Çöküntü depremler ise yer altındaki boşluklarla ilgilidir. Bu boşluklar mağara, kömür ocakları galerileri, tuz ve jipsli araziler olarak bilinmektedir. Bu yerlerde erime sonucu meydana gelen boşluklar tavan blokunun çökmesine neden olur. Bu depremlerin enerjileri azdır ve çok fazla zarar getirmemektedir. Bunun nedeni ise hissedilme alanlarının yerel alan ile sınırlı kalmasıdır.
Deprem Türleri ve Çeşitleri Kaça Ayrılır?
Deprem oluşumuna göre üçe ayrılır. Bunlar da yukarıda anlatılan volkanik, teknotonik ve çöküntü depremlerdir.
Bu deprem çeşitleri anlatılırken sık sık bahsedilen fay kelimesi de kırık denilen durumu anlatmaktadır. Genel olarak fay iki kıta sahanlığının birbirine sürtünmesi sonucunda zıt yönlerde hareket etmesiyle oluşan yapıya denmektedir.
Fayların uzunlukları söz konusu olmaktadır. Bu uzunluklar boyunca da Jeolojik tabakalar iki ayrı blok şeklinde yer değiştirmektedir. Burada bahsedilen kırıl ya da fay terimi çatlak kelimesiyle karıştırılmamalıdır.
Depremler Neye Sebep Olur?
Bilindiği gibi depremler kırıkların yani fay hatlarının çatlamasıyla meydana gelir. Bu şekilde gerçekleşen depremlerin yanında volkanik bir patlama, toprak kayması, mayın patlaması ya da nükleer testler de depremlere neden olabilmektedir.
Depremler çok uzaklara kadar yayılan diğer fay hatlarını tetikleyebilir ve sarsıntı dalgalarının daha da yayılmasına neden olur.
Bu dalgalar geçtiği ortamları sarsar. Sonrasında da depremin oluş yönünden uzaklaşır. Enerjisi azalır fakat yayılmaya devam eder. Bu yüzden de yeryüzünde göz ile görülebilen alandan çok daha uzak bir bölgede fay ismi verilen arazi kırıkları meydana gelebilir.
Depremler şiddetine göre az ya da çok olabilmektedir. Bu şiddet ise bazen can ve mal kayıplarına sebep olabilmektedir. Bunun nedeni ise zemine dayanıklı yapılmayan binalar olacaktır. Deprem bir yer sarsıntısı olduğu için bu sarsıntıya dayanıklı olmayan binalar sarsıntı sonucunda yıkılacak ve ölümlere neden olabilecektir. Depremin can ve mal kaybını engelleyebilmek için tek yapılması gereken deprem sarsıntılarına dayanıklı ve kurallara uyarak binalar yapmak olacaktır.