Deontoloji nedir ve neyi inceler? Deontoloji bilimi hakkında kısaca bilgiler
Güncelleme Tarihi:
Bazı alanlarda telaffuz edilen ve herkes tarafından anlamı bilinmeyen ve hatta yabancı gelen kelimeler karşımıza çıkabiliyor. Bu kelimeler önemli bir anlam içermekle beraber uzun bir tanıma karşılıkta gelebiliyor. Bu kelimeler arasında en dikkat çekeni deontoloji olarak karşımıza çıkıyor. Anlamı herkes tarafından bilinmeyen deontoloji terimini sizin için araştırdık.
Deontoloji oldukça geniş bir çalışma olanına sahip olan bilim dalları arasında yer alıyor. Özellikle meslek grupları arasında çalışmalarını sürdüren bu bilim dalı mesleklerin ahlaki değerlerini yerine getirmeleri konusunda önemli faaliyetler yürütüyor. Deontoloji aynı zamanda bu mesleklerdeki etik kurallarda inceleyen bir bilim dalı olarak karşımıza çıkıyor.
Deontoloji bir mesleğin uygulama aşamasında uyulması gereken ahlaki değer ve etik kuralları inceleyen ve bu kurallar çerçevesinde insanların sorumlu oldukları ahlak öğretilerini kendine temel alan bir bilim dalıdır. Bunun yanı sıra ahlak öğretileri sebebi ile oluşan görev ve uyulması gereken etik kuralların çeşitli meslekler üzerindeki somut izdüşümlerini inceleyen bir bilim dalıdır.
Her mesleğin kendi üzerine düşen belli bir ahlaki değeri ve etik kuralları vardır. Deontoloji bilim dalı bu kuralları ve değerleri inceleyerek daha fazla dikkat özen gösterilmesi gerektiğine dikkat çekiyor.
Deontoloji Neyi İnceler?
Deontoloji mesleklerin uygulanması sırasında uyulması gereken ahlaki değer ve etik kuralları inceler. Aynı zamanda bu etik kuralların özenle uygulanması için meslek grupları üzerinde çeşitli çalışmalar yürütür. Kısacası deontoloji mesleklerin ahlaki değerleri ve etik kuralları ne ölçüde yerine yetirdiği hakkında inceleme yapan bir bilim dalıdır. Ayrıca deontoloji bilim dalı insanların belirli bir görevi olduğu ve varsayılan ahlak öğretilerini temel alarak kendine bir rota çizer.
Deontoloji C. D. Broad tarafından 1930 yılında yayınlanan beş etik teori türünde mevcut ve özel tanımlamayı netleştirmek için ilk olarak kullanılan bilim dalıdır. Bu terimin daha eski kullanımı Jeremy Bentham'a geri dönüyor. Jeremy Bentham da bunu 1826 yılında daha daha genel anlamı ile doğru ve doğru olanın bilgisi şeklinde ifade ediliyor. Deontoloji sözcüğünün genel anlamı Fransızca da özellikle etik doktora tez olarak etik kod terimi ile mesleği etiğin bağlamında tutulmaktadır.
Deontoloji Bilimi Hakkında Kısaca Bilgiler
Deontoloji etiğin sayısız formülasyonu bulunmaktadır. Deontoloji felsefeleri arasında yer alan Immanuel Kant'ın etik teorisi çeşitli sebepler ile deontolojik olarak düşünülüyor. Kant ahlaki açıdan doğru bir davranış sergilemek için görev vaktinde hareket edilmesi gerektiğini savunuyor. Ayrıca Kant doğru veya yanlış yapılan hareketin hareketi yapan kişinin sebepleri olarak değerlendirdi. Bunların yanı sıra Kant'ın kategorik zorunluluğa bağlı olarak üç önemli formülasyonu vardır.
Bunlar şu şekildedir.
- Sadece evrensel bir yasaya dönüşeceğine karar vermiş olduğunuz kurala göre hareket edin.
- Kendi kişiliğinizde ya da herhangi bir kişide olsun ya da olmasın, yalnızca bir araç olarak değil, aynı zamanda daima bir son olarak insanlığı iyileştirecek şekilde davranın.
- Her akıllı varlık onun üstünlüğünden her zaman bir krallık oluşturmalı ve bu krallık daime bir yasama üyesi gibi davranmalıdır.
Deontoloji felsefeleri arasında yer alan bir diğer faktör ise ahlaki mutlakiyet olarak karşımıza çıkıyor. Kimi deontoloji uzmanları belirli olayların kesinlikle doğru veya yanlış olduğuna inanan ahlaki mutlakiyetçiler olup, bunların arkasındaki düşüncelerin ve sonuçların ne olursa olsun iyi bir durumun yalnızca iyi bir irade ile olabileceğini savunuyor. Deontoloji uzmanlarına genellikle deontologlar diye hitap ediliyor. Kısacası deontoloji bilim dalı ahlaki yönden varsayılan kuralları ve etik davranışları inceler ve bu ölçüde yönlendirmeler yapar.