Güncelleme Tarihi:
Demir eksikliği, vücudunuzdaki demir depolarının çok düşük olduğu zamandır.
Demir Eksikliği Nedir?
Beslenmenizde yeterince demir yoksa vücudunuzdaki demir depoları tükenir (azalır). Bu, kendinizi yorgun hissetmenize ve bağışıklığınızı düşürmenize neden olabilir. Doktorunuz demir depolarınızı artırmak için demir takviyeleri almanızı da önerebilir. Ancak doktorunuzun tavsiyesi olmadan kendi kendinize teşhis koymayın ve demir takviyesi almayın. Vücutta çok fazla demir bulunması toksik olabilir ve hatta ölüme neden olabilir. Demir eksikliği yaygın bir sağlık sorunudur. Yüksek riskli gruplar;
Bebekler,
Küçük çocuklar,
Okul öncesi çocuklar,
Gençler - özellikle genç kızlar,
Adet gören kadınlar,
Hamile kadın,
Emziren kadınlar,
Kadın sporcular da demir eksikliği görülmektedir.
Demir Eksikliğinin Evreleri ve Belirtileri Nelerdir?
Vücudunuzdaki demirin çoğu, vücudunuza oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinizin hemoglobininde bulunur. Ekstra demir karaciğerinizde depolanır ve diyet alımınız çok düşük olduğunda vücudunuz tarafından kullanılır. Demir eksikliği söz konusu olduğunda;
Hemoglobin seviyeleri normal olduğunda, ancak vücudunuzda yalnızca kısa sürede tükenecek olan az miktarda depolanmış demir bulunur. Bu aşamada genellikle belirgin semptomlar yoktur.
Depolanmış ve kan yoluyla taşınan demir düzeyleriniz düşük olduğunda ve hemoglobin düzeyleriniz normalin altına düştüğünde; yorgunluk da dahil olmak üzere bazı semptomlar yaşayabilirsiniz.
Hemoglobin seviyeleriniz çok düşük olduğunda, kanınız hücrelerinize yeterli oksijen sağlayamaz. Semptomlar çok solgun görünme, nefes darlığı, baş dönmesi ve yorgunluğu içerir. Demir eksikliği anemisi olan kişilerde bağışıklık fonksiyonu da azalmış olabilir, bu nedenle enfeksiyona karşı daha savunmasızdırlar. Çocuklarda demir eksikliği anemisi büyümeyi ve beyin gelişimini etkileyebilir.
Yorgunluk, solgunluk, baş dönmesi ve nefes darlığı, sadece demir eksikliğinde değil, diğer birçok sağlık durumunun belirtileridir. Bu diğer koşullardan bazıları ciddidir. Yanlış teşhis ve kendi kendine ilaç alma tehlikeli olabilir. Ayrıca ihtiyacınız olan tedaviyi almak için değerli zamanınızı boşa harcayabilir. Bir hastalığın erken evrelerinde doğru tedaviyi almak, iyileşme şansını artırır. Bu nedenle, demir eksikliğiniz olabileceğini düşünüyorsanız, ilk olarak doktorunuzdan randevu almalısınız.
Demir Eksikliği Nasıl Giderilir?
Demir eksikliğiniz varsa doktorunuz size demir açısından zengin gıdaları diyetinize dahil etme konusunda bilgi verecektir. Demir seviyenizin düzeldiğini kontrol etmek için yaklaşık altı ay içinde başka bir kan testi yapılabilir. Doktorunuz size diyet tavsiyesi verecek ve diyetinizi yakından izleyecektir. Sizi demir açısından zengin yiyecekler yemeye teşvik edecekler ve öğünlerde demir emilimini engelleyebilecek yiyecek ve içeceklerden uzak durmanızı söyleyecektir.
Vücudunuzun demir depolarını yeniden doldurması altı ay ila bir yıl sürebilir. Demir seviyeleriniz kan testleri ile düzenli olarak gözden geçirilecektir. Demir eksikliğinize neden olan altta yatan bir sorununuz varsa, nedeninin araştırılması çok önemlidir. Tıbbi bir nedense, uygun şekilde tedavi edilmesi önemlidir.
Demir Eksikliğine Ne İyi Gelir?
Tam tahıllı yiyecekler, et, kümes hayvanları ve balıklar iyi diyet demir kaynaklarıdır,
Özellikle karaciğer tüketmek zengin bir demir kaynağı olacaktır. Ancak yüksek A vitamini içeriği nedeniyle hamileyseniz karaciğerden kaçınmak gerekmektedir,
Demirle zenginleştirilmiş kahvaltılık gevrekler ve ekmekler,
Vejetaryenseniz ve diyetinizde hayvansal doku yoksa her gün vejetaryen olmayanlara göre neredeyse iki kat daha fazla diyet demirine ihtiyacınız olabilir. Bitki bazlı demir kaynakları tüketmelisiniz. Bunlar; brokoli, kuru üzüm, fındık, kuru erik, kuru kayısı, tohum, kuru fasulye ve bezelye gibi koyu yeşil yapraklı sebzelerdir,
C vitamini demir emilimini artırır, bu nedenle daha parlak renkli meyve ve sebzeleri tüketmelisiniz,
Çay ve kahvedeki tanenler demire bağlanıp emilimini engellediğinden, özellikle yemek zamanlarında içtiğiniz çay ve kahve miktarını azaltmanız gerekmektedir.