Debi nedir, ne anlama gelir? Su debisi ne demek? Debi nasıl artar, nasıl ölçülür?
Güncelleme Tarihi:
Sıvı maddelerle bağlantılı konularda kullanılan debi kavramıyla hayatın farklı alanlarında karşılaşılabilir. Bu nedenle debinin anlamını öğrenmek yaşamı kolaylaştıran bir durumdur. Sizler için debi nedir, ne anlama gelir, su debisi ne demek tüm detayları ile derledik.
Debi, genellikle su için kullanılan bir terimdir ancak tüm akışkanlar için kullanılması mümkündür. Fransızca kökenli olmasına rağmen Türkçeleşerek yeni özellikler kazanmıştır.
Debi Nedir, Ne Anlama Gelir?
Bir sıvının aktığı cisimden seçilen kesit içinden geçen birim zamandaki sıvı hacmine debi denir. Fizik konularında Q harfiyle kısaltılır ve pek çok formülde yer alan bir kavramdır. Coğrafyayla da ilgili olduğundan dolayı önemli bir terimdir. Yalnızca durgun sıvılar için değil akarsular için de kullanılabilir. Pek çok faktöre bağlı olduğundan dolayı debinin artması veya azalması mümkündür.
Debi, bir nevi hız hesabı olduğundan dolayı cisimlerin içinden geçen sıvıların hızı olarak tanımlanabilir. Ayrıca akım da debi yerine kullanılabilen kavramlar arasındadır. Fabrikalarda, baraj yapımında, inşaat sektöründe kullanılmaktadır. Ayrıca meteorolojik olaylarda, biyolojide, kimyada ve çeşitli laboratuvarlarda, hidrolik modellemelerde de debiye yer verilir.
Su Debisi Ne Demek?
Debi, tüm akışkan maddeler için kullanılan bir kavramken su debisi yalnızca su için kullanılabilir. Bir suyun içinde bulunduğu cisimden birim zamanda geçtiği hacmi ifade eder. Birimi metre/saniye veya kilometre/saat olarak belirlenmiştir. Akarsu yataklarında herhangi bir kesit alınarak suyun debisi ölçülebilmektedir.
Debi Nasıl Artar?
Coğrafyanın önemli bir konusu olan debinin artmasını sağlayan pek çok özellik bulunur. Bunların başında yağış miktarı ve yağış biçimi gelir. Su miktarını arttıracağından dolayı yağışın çok olduğu bölgelerde debinin de artması beklenir. Ayrıca kış aylarında biriken karların bahar aylarında erimesiyle birlikte debi yükselir. Bitki örtüsünün seyrek ağaçlardan oluşması debiyi arttırır.
Eğimin fazla olması akışkan maddenin hızını arttırır. Bu nedenle yüksek eğim debiyi arttıran özelliklerden biridir. Sıcaklığın normal seviyelerde bulunması buharlaşmayı azaltacağından dolayı hacim kaybını engeller. Yüksek sıcaklıklar ve arazinin geçirimli olması debinin düşmesine neden olmaktadır. Beşeri etkenler olarak tanımlanan konular da debinin dolaylı yoldan artıp azalmasına sebep olabilmektedir.
Debi Nasıl Ölçülür?
Bir debinin ölçülebilmesi her zaman kolay değildir. Bu nedenle dalgalar kullanılarak sıvı akışını ölçen cihazlardan yardım alınır. Başta su olmak üzere tüm akışkanlarda ultrasonik akış ölçerler kullanılmaktadır. Borudan akan sıvının hızı belirleneceğinden dolayı debinin sayısal değerine ulaşmak mümkün olur. Bu cihazlara debimetre adı verilmektedir.