Danıştay nedir ve görevleri nelerdir? Danıştay üyelerini kim seçer

Danıştay ifadesi bir hayli fazla sayıda insan tarafından son derece ilgiyle araştırılan ve neyi ifade ettiğinin öğrenilmek istendiği terimler arasında kendisine yer bulmaktadır.

 Danıştay Nedir ve Görevleri Nelerdir?

 Danıştay; Türkiye Cumhuriyetinde görev üstlenen yürütme organlarına yardımcı bir inceleme, danışma ve karar organıdır. Yönetimin yargı yolu ile denetlenmesi görevini üstlenen bir yargı kuruluşu olarak faaliyetlerini yürütür. Danıştay 9 dava dairesi ve 1 idari daire olmak üzere toplamda 10 daireden oluşmaktadır. Türkiye'nin 4 yüksek yargı organından birisi olarak faaliyet göstermektedir.

 Anayasa'da öngörülmüş olan Yüksek Mahkemelerden biri olarak faaliyet yürüten Danıştay, Anayasa'nın 155. maddesi çerçevesinde, yönetimin yargı yolu ile denetlenmesinde etkin ve önemli görev üstlenen bir yargı kuruluşu olmanın yanında, yürütme organına yardımcı nitelikte bir inceleme, danışma ve karar organı olarak çalışmalarını gerçekleştirir.

 Danıştay günümüzde, 1982 yılında yürürlüğe girmiş olan 2575 sayılı Danıştay Kanununu kapsamında örgütlenmiştir. İlgili Kanuna göre Danıştay, on beşi dava, ikisi idari olmak üzere on yedi daireden meydana gelmektedir. Günümüzde Danıştay’da, Başsavcı, Danıştay Başkanı, başkanvekilleri, daire başkanları ve üyeler olarak 168 yüksek mahkeme hakimi bulunmaktadır.

 Danıştay’da, Daire başkan ve üyeleri dışında, dava dosyalarını inceleyerek daire yahut görevli kurullara yönelik olarak gerekli açıklamaları yapmak, tutanakları hazırlamak, dava ile alakalı görüşlerini daire ya da kurula bildirmek ve karar taslaklarını yazmak ile görevli olan tetkik hâkimleriyle davalar ile alakalı hukukî mütalaalarını bildirmekle yükümlü olan savcılar da bulunmaktadır.

 Üst derecede bir idare mahkemesi olan Danıştay'ın yerine getirmesinin gerekliliği olan pek çok görevi bulunmaktadır. Bu kapsamda Danıştay'ın görevlerini şu şekilde liste halinde belirtmek mümkün olmaktadır:

 - Danıştay, İdare Mahkemeleri ile vergi mahkemeleri tarafından verilmiş durumda olan kararlar ve ilk derece mahkemesi olarak görev üstlenir.

 - Danıştay tarafından görülen davalarla alakalı olan kararlara karşı temyiz istemlerini inceler ve sonrasında bir karara bağlamakla görevlidir.

 - Bu Kanunda yazılı olan idari davaları ilk ve son derece mahkemesi olmak suretiyle bir karara bağlamakla yükümlüdür.

 - Başbakanlık yahut Bakanlar Kurulu tarafından gönderilmiş olan kanun tasarı ve teklifleri ile alakalı olarak görüşünü bildirmekle görevlidir.

 - Tüzük tasarılarını inceler; kamu hizmetleriyle alakalı imtiyaz şartlaşma ve sözleşmeleri ile ilgili düşüncesini bildirmekle görevlidir.

 - Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık tarafından gönderilmiş olan işler ile ilgili görüşünü bildirir. Ayrıca bu kanunla ve diğer kanunlar ile verilmiş olan görevleri yerine getirir.

 Danıştay Üyelerini Kim Seçer?

 Danıştay yüksek mahkemesinin ilk temelleri II. Mahmut tarafından 1837 senesinde Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye isminde atılmıştır. Daha sonra 1868 tarihinde Sultan Abdülaziz zamanında ise bu yüksek mahkeme (Meclisi Vâlây-ı Ahkâmı Adliye) ikiye ayrılmış ve Şura-yı Devlet adı altında Danıştay ve Meclis-i Ahkâm-ı Adliye ismiyle Yargıtay kurulmuştur. Bu sayede yargı ve yürütme birbirinden ayrılmıştır. Günümüzde önemini muhafaza ederek faaliyetlerini sürdüren Danıştay mahkemesi bünyesinde görev üstlenen üyelerin varlığı söz konusudur.

 Danıştay ile ilgili olarak en fazla merak edilen konulardan birini ise Danıştay üyelerini kim seçer sorusu oluşturmaktadır. Bu konu pek çok insanın dikkatini ciddi ölçüde çekmekte ve insanları bu sorunun yanıtını bulmak konusunda araştırmaya yöneltmektedir. Bu açıdan Danıştay üyelerini kim seçer sorusunun yanıtı çok büyük önem barındırmaktadır. Bu sorunun yanıtı şekilde olmaktadır: Danıştay üyelerinin 1/4 'nün Cumhur Başkanı tarafından seçilmekte olup 3/4 'ü ise Hakimler ve Savcılar Kurlu tarafından seçilir. Danıştay başkanı ise Danıştay üyeleri tarafından seçilir.