Cümle Türleri Nelerdir? Cümle Çeşitlerinin Ana Başlıkları Nelerdir? Bir Cümle Nasıl Olur?

Cümle türleri anlam ve yapı açısından birbirinden farklı olabilir. Ayrıca yüklemin türüne ve ögelerin dizilişine göre cümle türleri çeşitlenebilir. Cümle türleri arasında isim cümlesi, kurallı cümle ve devrik cümle gibi çeşitler bulunmaktadır. 

 Cümle Türleri Nelerdir? 

 Türkçe dilbilgisi kuralları gereği cümleler genel olarak yüklemlerine ve öge dizilişlerine göre farklı çeşitlere ayrılır. Yüklemin türüne göre cümle türleri ikiye ayrılır. Bunlar isim cümlesi ve fiil cümlesidir. Ayrıca yüklemin yerine göre cümle türleri üçe ayrılır. Devrik cümle, kurallı cümle ve eksiltili cümle yüklemin yerine göre cümleler olarak bilinir. Anlamına göre cümleler ise olumlu cümle, olumsuz cümle, şart cümlesi, ünlem cümlesi ve soru cümlesidir. Yapısına göre cümleler de basit cümleler, birleşik cümleler olarak bilinir. Cümle türleri arasında sıralı, bağlı, girişik, Ki'li ve iç içe geçmiş birleşik cümleler de bulunmaktadır. Cümle türleri bu çerçevede incelenmelidir. 

 Cümle Çeşitlerinin Ana Başlıkları Nelerdir? 

 Cümle çeşitleri incelenirken ayrıntılı bir şekilde ele alınmalıdır. Cümle türlerini etkileyen pek çok farklı durum vardır. Özellikle yüklemine göre cümleler isim cümlesi ve fiil cümlesi olarak ikiye ayrılmaktadır. Yüklemin yerine göre ise cümleler devrik cümle, kurallı cümle ve eksiltili cümle olarak bilinmektedir. Cümlelerin anlamlarına bakılacak olursa olumlu cümle, olumsuz cümle, şart cümlesi, ünlem cümlesi ve soru cümlesi bulunur. Anlamlarına göre cümlelerin oluşturulması sırasında anlam bütünlüğüne de dikkat edilmelidir. Basit cümleler ve birleşik cümleler yapısına göre cümle çeşitleri arasında yer alır. Ayrıca sıralı cümleler, bağlı cümleler, girişik cümleler, Ki'li birleşik cümleler ve iç içe geçmiş birleşik cümleler de yapısına göre cümleler olarak bilinmektedir. 

 Bir Cümle Nasıl Olur? 

 Türkçe bir cümle oluştururken pek çok noktaya dikkat edilmesi gerekilir. O nedenle bir cümle anlam ve yargı bildirmelidir. Cümle içerisinde ek fiil ile çekimlenen bir tek isimden, zaman ve ya şahsa göre çekimlenen yüklem bulunmalıdır. Cümle içerisinde yüklem ve birbirini anlam bakımından bütünleyen kelime grupları bulunmalıdır. Türkçede en küçük cümle tek kelimeden oluşabilir. 

 Cümle Kurmak İle İlgili Merak Edilenler 

 Cümleler genellikle özne ve yüklemden oluşan, kendi içinde bir anlam bütünlüğü olan söz dizilerine denilmektedir. Cümlenin diğer bir adı ise tümcedir. Cümleler pek çok kelimeden oluşabileceği gibi tek bir kelimeden de meydana gelebilir. Cümleler genellikle bir duygu ve düşünceyi ifade etmek için kullanılır. Cümlelerde ise en az bir tane fiil bulunmalıdır. Anlamı ve yapısı bakımından birbirinden farklı özelliklerde cümle çeşitleri de bulunmaktadır. Genellikle yüklemin türü ile ögelerin dizilişine göre cümlenin türü de kolaylıkla anlaşılabilir. 

 Örnek Cümle Çeşitleri 

 Fiil Cümlesi: Ayşe koliyi mutfağa getirdi.

 İsim Cümlesi: Yeşim'in balkona çıkardığı sandalye kırmızıydı.

 Kurallı Cümle: Merve beni arayarak geç geleceğini söyledi.

 Devrik Cümle: Ayaklarım çok ağrıdı yürümekten.

 Eksiltili Cümle: Ak Akçe..., Damlaya damlaya

 Şart Cümlesi: Oğuz da benimle gelirse okula giderim.

 Bağlı Cümle: Hem suçlu hem güçlü.

 Basit cümle: Ali topu tut. 

 Cümleler anlamlarına ve ya yapılarına göre farklılık gösterir. Cümlelerin türünün bilinmesi için hem anlamına hem de ögelerine bakılır. Cümlenin vermek istediği anlam anlaşılır ve basit olmalıdır. Bunun yanı sıra cümlenin ögeleri de doğru bir şekilde kullanılmalıdır. Bu sayede kolay ve kurallara uygun bir şekilde cümle kurulabilir.