Cumhuriyet yönetiminin değerleri ve özellikleri nelerdir?

Cumhuriyet kelimesinin köken Arapça olup bu sözcük, ilk olarak 18. yüzyılda Osmanlı Türkçesinden türetilmiştir. Arapçadan gelen kök ise “cumhur” topluluk oluşturabilme anlamını taşımaktadır. Cumhuriyet, halkın kendi kendini yönetmesi olarak ifade edilmektedir. Cumhuriyet, halkın egemenliğine dayalı olan bir yönetim şeklidir. Bundan dolayı dünya tarihinde ve günümüzde en çok tercih edilen yönetim sistemlerden biri olarak öne çıkmaktadır. Cumhuriyet yönetim biçimi de her yönetim gibi bazı değerler üzerinde kurulmuştur.

 Cumhuriyet Yönetiminin Değerleri ve Özellikleri Nelerdir?

 Türkiye, cumhuriyet ile idare edilen bir devlet olma özelliğine sahiptir. Cumhuriyet devletler için bir teşkilatlanma biçimi olmaktadır. Bir cumhuriyet yönetim şeklinin başarılı olabilmesi için cumhuriyetle bağdaşan bazı değerleri taşıyor olması gerekmektedir. Ancak cumhuriyet yönetiminin değerleri öncesinde cumhuriyet yönetimi nedir onu kısaca hatırlamakta yarar olacaktır. Yönetimin halka dayandığı devlet yönetimi sistemine cumhuriyet denilmektedir.

 Günümüzde gelişmiş durumda olan toplumların ezici çoğunluğunda cumhuriyet, yönetim biçimi olarak kabul görmüş durumdadır. Fransa, Belçika, Almanya, İsviçre gibi ülkelerin yönetim biçimi Cumhuriyet olmaktadır. Türkiye'de yönetim şekli cumhuriyet olan ülkeler arasında yer almaktadır. Bu bakımdan cumhuriyet yönetim sistemi hakkında bilgi sahibi olmak isteyen pek çok bireyin varlığı söz konusudur. Bu bakımdan cumhuriyetin değerleri ve özellikleri merak edilen konu başlıklarını oluşturmaktadır.

 Cumhuriyet yönetiminin değerleri şöyle sıralanmaktadır:

 - Hukukun üstünlüğü ilkesi benimsenmiştir.

 - Hukuk kuralları tüm kurallardan önce gelmektedir.

 - İktidarın meşruiyet kaynağı halktır.

 - Kanunlar önünde herkes eşit durumdadır.

 - Yönetimde ayrıcalıklı bir sınıfa yer yoktur.

 - Seçme ve seçilme hakkı milletindir.

 - Egemenlik yetkisi halkın elindedir.

 - Cumhuriyetin bütün vatandaşları eşit haklara sahip durumdadır.

 - Yaşam hakkı gibi temel insan haklarının bütünü güvence altına alınmıştır.

 - İnsanlar arasındaki ilişkiler ve birey devlet ilişkileri kanunlar kapsamında düzenlenir.

 - Tüm vatandaşların düşünce, inanç ve ifade ve inanç hürriyeti bulunmaktadır.

 Cumhuriyet bir yönetim biçimi olup bu yönetim biçiminin de kendisine özgü bazı önemli özellikleri bulunmaktadır. Cumhuriyet yönetim biçimi ulus egemenliğine dayalı durumdadır. Bu kapsamda ülke vatandaşlarının eşitlik ilkesini esas alan hukukun üstünlüğüne dayalı durumda olan özgürlükçü bir yönetim şeklidir. Bu kapsam doğrultusunda cumhuriyet yönetiminin özelliklerini ana başlıklar halinde şu şekilde sıralamak mümkün olmaktadır:

 - Cumhuriyet, halkın egemenliğine dayanmakta olan bir yönetim biçimini oluşturmaktadır.

 - Cumhuriyet yönetim sisteminde, halkın kendi kendini yönetmesi esastır.

 - Cumhuriyet yönetim biçim tümüyle, hukukun üstünlüğüne dayanır. Her birey Anayasa ile ilişkili ve kanunlar önünde eşit haklara sahip durumdadır.

 - Cumhuriyet yönetiminde halkın, seçme ve seçilme hakkı bulunur. Tüm vatandaşların seçme ve seçilme hakkı ise Anayasa ile güvence altına alınmış haldedir.

 - Cumhuriyet yönetimi sisteminde, halk seçim aracılığıyla temsilcisi olan milletvekillerine bir meclis ve bir hükümet kurma yetkisi verir.

 - Cumhuriyet yönetimi sisteminde egemenliğin kaynağının millet olduğu kabul görmüştür.

 - Cumhuriyet yönetimi sistemlerinde "kamu yararı ilkesi" ön planda tutulmuş durumdadır.

 - Cumhuriyet yönetimi sisteminde asla egemenliğin bir kişiye, bir sınıfa, bir zümreye, ya da bir gruba dayanması kabul edilemez durumdadır.

 - Cumhuriyet yönetim biçiminde tüm vatandaşların temel hak ve özgürlükleri en geniş bir biçimde devletin güvencesi ve teminatı altına alınmış durumdadır.

 - Cumhuriyet yönetim sisteminde yargı yetkisi tam bağımsız durumda olan mahkemeler aracılığıyla kullanılır.