Cumhuriyet dönemi şiir özellikleri nelerdir? Cumhuriyet dönemi şairleri ve şiir örnekleri
Güncelleme Tarihi:
Türk Edebiyatı, bulunduğu dönem ve özelliklerine göre çeşitli gruplara ayrılmıştır. Günümüze en yakın döneminde de Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı şeklinde karşımıza çıkıyor. Türk edebiyatındaki akımlar özellikle Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde yurt dışına gönderilen aydınlar ile başladı. Bu aydınların Avrupa devletlerinden öğrenmiş olduğu yenilikler toplumda edebiyatın kendi içinde farklı dönemlere ayrılmasını sağlar. Cumhuriyet dönemi şiir özellikleri nelerdir? İşte, bilinmesi gereken tüm detaylar.
Cumhuriyet dönemi, Türk edebiyatının, 1923 ile 1940 yılları ve 1940’dan sonrasını kapsayan bir dönemdir. Cumhuriyet’in ilanından hemen sonra ortaya çıkan bu akım, çağdaş anlayışlarla kendisini zamanla geliştirmiştir. Kurtuluş Savaşı’nın vermiş olduğu etki nedeniyle Anadolu’ya ve burada bulunan halkın özelliklerine ağırlık verildi.
Cumhuriyet Dönemi Şiir Özellikleri Nelerdir?
Cumhuriyet döneminde, Türk edebiyatında fark edilebilir pek çok özelliğe sahip olan eserler üretilmiştir. Bu eserlerin belli başlı özellikleri ise şu şekildedir;
Cumhuriyet döneminde toplumcu bir karakter ortaya çıkarılmış ve gerçekçi bir anlayış kabul edildi.
Konuşma ve yazı dilindeki farklılık ortadan kaldırılarak ve daha sade bir anlatıma yönelim yaşandı.
Aruzun yerini ise, hece ölçüsü aldı.
Şiir, roman ve hikayede çok önemli gelişmeler kat edildi.
Şiirlerde ise, günlük konuşma dili işlendi.
Cumhuriyet Dönemi Şairleri ve Şiir Örnekleri
Cumhuriyet döneminin en ünlü şairleri olarak “Beş Hececiler” bilinir. Beş Hececi şairler ise; F. N. Çamlıbel, H. F.Ozansoy, Y. Z. Ortaç, Enis Behiç Koryürek ve O. S. Orhon olarak sıralanır. Milli edebiyat akımının en önemli savunucuları olan bu şairler, şiirlerini hece vezni şeklinde kullanarak oluşturur. Şiirde sadeliği savunarak ve süsten de olabildiğince uzak durmuşlardır. Şiirlerde genellikle de; kahramanlık, vatan sevgisi ve yurt güzellikleri işlenmiştir. Bu dönem şairlerinin mısrayı, dörtlükten farklı şekillerde oluşturma denemeleri görülür. Bu anlamda, nesir cümleleri şiirde kullanılırken ve dizeler ise, düz yazı söz diziliminde oluşturulur.
Cumhuriyet dönemi edebiyatının ilerleyen dönemlerinde ise, kendilerinin “Yedi Meşaleciler” olarak tanımlayan bir şair topluluğu da ortaya çıktı. Bu şairler, Beş Hececileri, gerçeklik dışında bir de memleket edebiyatı anlayışını savundukları için suçladılar. Yedi Meşaleci şairler; Vasvi Mahir Kocatürk, Muammer Lütfi Bahşi, Ziya Osman Saba Cevdet Kudret Solok, Sabri Esat Siyavuşgil, Yaşar Nabi Nayır ve Kenan Hulusi Koray’dır.
1940 yılından sonra ise, edebiyatta yeni akımlar ortaya çıkmaya başladı. Bunun sonucunda Birinci ve İkinci Yeniler olmak üzere farklı şair grupları ortaya çıktı. Birinci yeni hareketinde; Cevdet Anday, Orhan Veli Kanık ve Oktay Rıfat Horozcu yer almıştır. İkinci Yeniler’de ise; İlhan Berk, Turgut Uyar, Edip Cansever, Cemal Süreye ve Ece Ayhan yer alır. Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı kendi akımı içinde unutulmaz şiirler vermeyi başardı. Buna göre, dönemin ilk senelerinde ve daha sonrasında verilen ünlü eserler şu şekildedir;
Han Duvarları, Çoban Çeşmesi (Faruk Nafiz Çamlıbel)
Miras ve Güneşin Ölümü (Enis Behiç Koryürek)
Akından Akına, Bir Rüzgar Esti (Yusuf Ziya Ortaç)
Baykuş, Cenk Duyguları (Halit Fahri Ozansoy)
Fırtına ve Kar, Peri Kızı ve Çoban (Orhan Seyfi Orhon)
Cumhuriyet Dönemi Hikayeleri
Cumhuriyet dönemi, Türk edebiyatında hikaye gelişimi 1940 öncesi ve sonrası da olmak üzere iki bölüme ayrılır. İlk dönemde ortaya çıkan hikayeler gözleme dayalı bir gerçeklik sunuyor. Bu eserlerde, realizm ön plandadır. Aynı zamanda bağımsız bir tür olarak kabul edilir. Hikaye türünde verilen dönem eserlerinde ise, özellikle de toplumsal sorunlar dile getiriliyordu. 1940 yılı ve sonrasında ise, hikayelerde konu çeşitliliğinde önemli bir artış yaşandı.