Güncelleme Tarihi:
Geçmiş yıllarda TBMM tarafından seçilen Cumhurbaşkanı referandum sonucuna göre artık halk tarafından seçilecekti.
Cumhurbaşkanının Görevleri Nelerdir?
Ülkemizdeki en önemli mevki olarak bilinen Cumhurbaşkanının pek çok görev ve sorumluluğu vardır. Cumhurbaşkanı, Devlet başkanı sıfatı ile Türk Milletinin birliğini ve Türkiye Cumhuriyetini temsil eder. Cumhuriyet, Anayasanın uygulanmasını, devlet organlarının uyumlu ve düzenli çalışmasını temin eder. Gerekli gördüğü zaman da, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde açılış konuşmasını yapar. 2014 yılının Ağustos ayında yapılan seçimde Recep Tayyip Erdoğan ilk kez halk tarafından seçilen Cumhurbaşkanı unvanını aldı.
Parlamenter sistem ile yönetilen Türkiye’de yürütme organı Bakanlar Kurulu ve Cumhurbaşkanı tarafından meydana gelir. Başkanlık sisteminde de yürütme yetkisi başkana aittir. Cumhurbaşkanı ise devletin başı olarak görev yapar. Bu sıfatla Türk milletinin birliğini ve Türkiye Cumhuriyeti'ni temsil eder.
Anayasanın uygulanması, devlet organlarının birbiri ile uyumlu düzenli çalışmasını sağlar. Bu amaçlar doğrultusunda Anayasanın ilgili maddelerinin gerekliliklerini de göz önünde bulundurarak kullanacağı yasama ile ilgili yetkileri ve yapacağı görevler şu şekildedir;
Kanunları tekrar görüşmek üzere TBMM’ye göndermek,
Kanun hükmündeki kararnamelerin, kanunların, Türkiye Büyük Millet Meclisi iç tüzüğünün tamamının ya da bazı hükümlerini anayasaya esas ve şekil bakımından aykırı olduğu gerekçesi ile Anayasa Mahkemesine iptal davası açmak,
Anayasa değişikliklerini gerekli gördüğü zaman halk oyuna sunmak, yani referandum kararına açmak,
Kanunlar yayınlamak,
TBMM’nin seçimlerin yenilenmesine karar verir. Hükümetin kurulmaması halinde 45 günün geçmesi durumunda ülkeyi erken seçime götürme kararı almasına sahip olması ve bu kararı verme yetkisine de sahip olması gerekir.
Cumhurbaşkanının Yürütme Alanına İlişkin Yetkileri
Başbakanın teklifi üzerine bakanları ilgili bakanlıklara atamak ya da görevlerine son vermek,
Gerekli gördüğü halde Bakanlar Kurulunu toplantıya çağırmak ve Bakanlar Kuruluna başkanlık etmek,
Başbakanı atamak ve gerektiğinde istifasını kabul etmek,
Türkiye Cumhuriyeti'ne gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek, yabancı devletlere Türk Devleti'nin temsilcilerini göndermek,
Milli Güvenlik Kuruluna Başkanlık Etmek,
Uluslararası yapılan antlaşmaları onaylamak,
Üniversite Rektörlerini seçmek,
Başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararı ile olağanüstü hal ilan etmek ya da sıkıyönetim ve kanun hükmünde kararlar çıkartmak,
Genelkurmay Başkanını göreve atamak,
Cezai yaptırımı olan sakat, hasta ve kocama nedeni ile cezalarını hafifletmek,
Devlet Denetleme Kurulunun başkanını ve üyelerini atamak,
Yükseköğretim Kurulunun üyelerini seçmek
Cumhuriyet Yargıya ilişkin olan Yetkileri
Anayasa Mahkemesi Üyelerini, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı Vekili, Askeri Yargıtay Üyelerini, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Üyelerini, Danıştay üyelerinin dörtte birini, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyelerini seçmek.
Cumhurbaşkanı, aynı anda kanunlarda ve anayasada verilen atama ve seçme görevleri ile diğer görevlerini yerine getirir. Aynı zamanda da yetkilerini kullanır.
Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu
Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiası ile Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önerge sayesinde soruşturma açılması istenebilir. Meclis ise, bu önergeyi en geç bir ay içinde görüşerek üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyu ile soruşturma açılmasına da karar verir.
Hakkında soruşturma açılmasına karar verilmiş olan Cumhurbaşkanı seçim kararı alamaz. Yüce Divanda seçilmeye engel olacak bir suçtan mahkum edilen Cumhurbaşkanının görevi ise, sona erer.