Çocukların bilgisayar ve TV süresi 1.5 saati geçmemeli... Hareketli oyunlar beyin gelişimini destekler

Çocuklar ekran karşısında değil daha çok evin içinde oyun oynamalı. Fiziksel harekete dayalı oyunlar çocukların beyin gelişimlerini olumlu yönde destekliyor. 3-6 yaş grubuna hiç bilgisayar ve telefon verilmemeli. Okul çağı çocukları da bilgisayar ve televizyon karşısında eğitim için en çok bir, bir buçuk saat kalmalı.

6 YAŞA KADAR TELEFON VERMEYİN
3-6 yaş arası çocukların sosyal, duygusal, zihinsel-akademik gelişimi için bilgisayar ve telefondan tamamen uzak tutulmaları gerekiyor. Ancak bu konuda daha önce yeterince hassas davranılmamışsa bugünlerde çocukları engellemek zor olacak. Bu noktada anne babalara önerim internet ortamındaki eğlendirici içerikleri ekran karşısında değil kendi kültürlerine uygun olarak odanın içinde mekanı kullanarak değiştirip oynamaları. Zira bu iki haftalık süre içinde çocuklarda davranış sorunları, öfke patlamaları uyku sorunları başlayabilir. Çocukların bilgisayar, telefon, televizyon gibi teknolojik aletlere ne kadar süre ilgi gösterebileceği yaşına ve gerekli eylemlerine göre değişir.

OYUN BEYİN GELİŞİMLERİNİ ETKİLER
Okul çağı çocukların da bilgisayar veya televizyon karşısında bilişsel eğitim için (online verilen eğitim) günde en çok bir, bir buçuk saat kalmasını öneriyoruz. Uzun süre tablet, telefon, televizyon karşısında durmak görme algısını bozar, el parmakları, dirsek gibi ortopedik gelişimleri olumsuz etkiler. Beyinde, görsel algıda, mekan algısında, işitmede, konuşmada gelişim gecikmelerine sebep olabilir. Bu durum okullar açıldığında kendisini başarı düşüklüğü olarak gösterecektir. Ayrıca sosyal ilişki, yapması gerekenleri sıraya koyma, duygusal ve sosyal sorun çözme konularında yavaşlama veya bozulmalar oluşabilir, öfke, dikkatini toplayamama, göz teması kuramama, hareketleri kontrol edememe gibi davranış bozuklukları ortaya çıkabilir.

SAKLANBAÇ, KÖREBE OYNANABİLİR
Oyun, beyin hücreleri arasındaki bağlantıları arttırıyor. Örneğin, ev içinde mümkünse kısa süreli saklambaç ve körebe oynarken gözünüzü kapatıyorsunuz o nedenle dokunma, ses, hatta belki kokuyla mekanı algılıyorsunuz. Bu oyunlar okul başarısı için çok basit öneriler. Bulmaca çözmek, isim şehir oyunu, dama, satranç, lego, puzzle oyunları, tuvalet kağıdı rulolarından yeni bir tasarım becermek, kullanılmayan bez parçalarından bebek yapmak, atık temiz kutulardan yeni oluşumlar yaratmak gibi oturarak oynanan oyunlar da önerilebilir. Böylece çocuk dokunarak, üç boyutlu görüp düşünerek, mekanı düzenleyerek, hatta konuşarak geçirdiği zamandan keyif almayı öğrenip dikkatini de geliştirmiş olur. Masa başı oynanan oyunlar yanlış değil. Sadece hareket olmadığı için müzikle hareketi de ayrıca eklemek gerekiyor. Bu oyunlar beyin gelişimini özellikle dikkat ve amaca yönelik hareket etme becerilerini geliştirir.

KAPALI MEKANI OLUMLU DURUMA ÇEVİREBİLİRİZ
3-6 yaş çocuğuna bahsettiğim  gibi programlar düzenlenmeli. Altı yaş üstü olanlara ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı'nın hazırladığı eğitim programlarının düzenli uygulanması gerekiyor. Ancak kapalı mekanda kaldığımız için normal gelişen çocukların hareket etme istekleri de karşılanmalı. İnternette de bulabileceğimiz basit egzersizlere ek olarak her ailenin kendi çözümlerini de bulması gerek. Bunun en önemli çözümü ailece müzik aracılığıyla hareket etmek ritme uygun dans olabilir, folklor olabilir, alt kattaki komşuyu rahatsız etmezler ise hoplama zıplama şeklinde ritmik estetik içeren hareketler de olabilir. Amaç anlattığım gibi sadece beynin arka ve iç taraflarını değil, hareketi de katarak beynin alın bölgesini (karmaşık hareketler, dikkat, sosyal ilişki, mutluluk...) geliştirmek. Böylece uzun süre kalacağımız kapalı mekanı olumlu duruma çevirebiliriz.

DR. BÜLENT MADİ KİMDİR?
Dr. Bülent Madi 1976’da İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi’nden mezun oldu, 1980’de aynı üniversiteden ‘nöroloji uzmanlığı’nı aldı. 1982-2002 yılları arasında kurucularından olduğu Türkiye Spastik Çocuklar Vakfı’na bağlı rehabilitasyon merkezlerinde nöroloji uzmanı olarak görev yaptı, aynı kurumda 2009-2012’de Araştırmalar ve Rehabilitasyon Direktörlüğü’nde bulundu. 10 binin üzerinde gelişimsel sorunu olan çocuğun tanılanması, eğitim ve rehabilitasyonunun programlanmasıyla ilgilendi. 1989-2002 yılları arasında Amerikan Hastanesi’nde nöroloji uzmanı olarak çalıştı. 1989-2011 arasında Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik, Okul Öncesi Öğretmenliği, Zihinsel Engelliler Öğretmenliği, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği, Fen Bilgisi Öğretmenliği bölümlerinde lisans ve yüksek lisans dersleri verdi.

1980 yılından bu yana muayenehanesinde çalışıyor. Ayrıca huzurevlerinde konsültan hekim olarak görev yapmaya, birkaç üniversitede öğretim görevliliğini sürdürmeye devam ediyor. Dr. Bülent Madi’nin 2014 yılında ‘Öğrenme Beyinde Nasıl Oluşur?’ 2010 yılında ‘Aşk ve Beyin’ adlı kitapları yayımlandı. Ayrıca Dr. Bülent Madi; ‘Saraydan Sokağa Oyun’, ‘Erken Çocukluk Dönemine Derinlemesine Bakış’, ‘Her Yönüyle Okul Öncesi Eğitim’, ‘Farklı Gelişen Çocuklar’ gibi birçok kitapta da bölüm yazarlığı yaptı. Dr. Bülent Madi, bu yıl 25’inci yılını kutladıkları Altis İletişim ve Genel Danışmanlık Merkezi’nde, bebeklikten yaşlılığa kadar birey ve ailelere nörogelişimsel destek çalışmalarının ve psikolojik danışmanlık hizmetlerinin koordinasyonunu yürütüyor. Son yıllarda çalışma konularını; çocuklarda beyin ve hareket gelişimi, nöropsikoloji, öğrenmenin arttırılması, plastik sanatlar, nöropsikoloji temelleri, zeka ve yetenek, bunamalar, baş ağrıları, hareket ve yürüme bozuklukları, üzerine yoğunlaştırdı. Madi, aynı zamanda Yankı Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık’ta danışman nörolog olarak çalışmalara destek veriyor.