Çocuklarda disleksi

Disleksik çocuklar okul derslerinde başarısız olmaları durumunda özgüvenlerini kaybedebilir. Buna bağlı olarak diğer psikolojik problemleri başlayabilir. Okumayı öğrenemeyip yaşıtlarının alay konusu olma ihtimalleri de -maalesef- var. Öte yandan, disleksili çocuklar çok ince düşünceli oldukları için, çevreden olumsuz etkilenmeleri ve karamsarlığa kapılmaları an meselesi. Anne, baba veya eğitmenler, disleksi konusunda bilinçli olmadıklarında okuma güçlüğü yaşayan çocuğu suçlayabilir. 'İstesen yaparsın, aklın hep kötü işlere çalışıyor, umursamıyorsun, yaramazsın' gibi sözler çocukta kalıcı hasarlara yol açabilir. Bu yüzden çocuk üzerinde sorumluluğu olan herkes disleksi ne demek, okuma güçlüğü nasıl giderilir, dislektik çocuğa nasıl destek olunur, disleksi için neler yapılmalı ve benzeri konulara hâkim olmalı.

Bu farkındalığı arttırmak amacıyla 27-29 Kasım tarihleri arasında 'Varsa Yoksa Disleksi' diyeceğiz ve Türkiye’deki ilk halka açık ve ücretsiz online etkinliği disleksi farkındalığı için gerçekleştireceğiz. Disleksi konusundaki en büyük destekçimizden Traveyo Turizm’in tüm sorumluluğunu üstlendiği bu farkındalık etkinliğimizde; workshoplar, seminerler, akademik çalışmalar, sanatçı söyleşileri ve videoları ve yurtdışı-yurtiçi sokak röportajları, uzman eğitim programları, aile eğitimleri gibi her açıdan dolu bir içerikle gerçekleşecek, ancak en önemli kısmı ücretsiz online testler olacak. Bireyler hem kendileri hem de çocukları için bizler tarafından hazırlanan online teste tamamen ücretsiz olarak ulaşabilecek. Testin sonunda, ilgili kişinin risk grubunda olup olmadığı anlaşılacak, risk grubunda olan kişiler bizimle bağlantı kurarak vakfımızdaki uzmanlardan yardım alabilecek. Bu önemli sosyal sorumluluk projesiyle Türkiye Disleksi vakfı olarak yetişkin ve çocuk toplam 5.5 milyon kişiye ulaşarak ülkemizde disleksi konusunda hem önemli bir istatistik hem de ciddi bir farkındalık sağlamayı hedefliyoruz. Genel olarak hedeflediğimiz nokta; tüm halkımıza disleksinin bir akademik problem olduğunu anlatıp, nice Albert Einstein’ları, Thomas Edison’ları, Walt Disney’leri ne eğitimciler ne de aileleri farkında olmadığı için henüz okul sıralarında kaybettiğimize dikkat çekmek.

Disleksi belirtilerine geri dönersek; disleksik çocuk belirtilerini okul öncesi dönemde konuşmada gecikme, yakın heceli kelimelerde karıştırma, motor becerilerinde zorlanma (ayakkabı bağlamada çizgi çalışmalarında, makas kullanmada zorlanma), harf seslerini ya da sayıları öğrenme gibi durumlarla ilk sinyallerini vermektedir. Okul döneminde ise çocuklar genellikle tanıyı birinci sınıfın ikinci döneminde ya da ikinci sınıfın birinci döneminde alıyor. En sıklıkla görülen belirtiler şu şekilde:
Okuma geç ve zor öğrenilir, yavaş ve hatalı okur, yazı bozuklukları çok sık görülür, matematikte güçlük çekilir, çarpım tablosunu öğrenememe görülür, imla ve noktalama hataları yapar, d ile b, p ile b gibi harfleri karıştırır, okuduğunu anlamada sorun yaşayabilir ya da ayna görüntüsüyle ters olarak yazabilirler. Bu durumlar gözlendiğinde, ilk olarak özgül öğrenme güçlüğü alanında bir uzmana danışılması gerekiyor. Vakfımız da uyguladığımız testle çocuklarımızın özgül öğrenme güçlüğü olup olmadığı ve hangi belirtilerde yaşıtlarından geride olduğu öğrenilebiliyor. Danışma hattımızdan da istedikleri zaman bizimle iletişime geçip bilgi alabilirler.

Şu da çok karıştırılan bir durum. Disleksi aslında özgül öğrenme güçlüğünün bir alt başlığı olup okuma ve anlamada çocukların zorlanmasını kapsıyor. Buna ek olarak disgrafi, çocukların yazı dilini ne kadar hızlı edindiklerini ve düşüncelerini ifade etmek için yazı dilini ne kadar iyi kullanabilmelerini etkileyen özel bir öğrenme güçlüğü. Diskalkuli, edinsel ya da gelişimsel serebral bir patolojiye bağlı olarak sayısal ilişkileri kavramada, hesaplamada, sayısal sembolleri görsel ve mental olarak tanıma, kullanma ve yazmada açığa çıkan eksikliklere verilen bir isim.

Disleksi tanısını kurumumuzdan ya da başka bir uzmandan almış olan çocuklara vakfımızda bireyselleştirilmiş eğitimleri veriliyor. Ayrıca çocuğun hangi alanda eksikliği varsa uzmanlarımız tarafından değerlendirilip eksikliklerine yönelik okuma atölyeleri ve matematik atölyeleri gibi çalışmalarımız mevcuttur. Bunlara ek olarak sosyal sorumluluk projelerimiz arasında okulları ziyaret edip öğretmen ve velileri bilgilendirip bu konuda daha duyarlı olmaya teşvik etmeye çalışıyoruz. Vakfımızın desteklemiş olduğu Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezinde, özgül öğrenme güçlüğü olan çocuklara ücretsiz ders desteği sağlanıyor, veliler içinde bilgilendirmeler ve yönlendirmeler yapılıyor.

ELİF YAVUZ KİMDİR?
Türkiye Disleksi Erken Tanı ve Eğitim Vakfı Kurucu Başkanı. İlkokul, ortaokul ve liseyi İstanbul’da tamamladı. Boğaziçi Üniversitesi’nde psikoloji bölümünü bitirdi. Kısa bir dönem Erenköy Hastanesi’nde çalışıp daha sonra kendi kurumu olan Deo Eğitim Hizmetleri ve Aile Danışmanlık Merkezi’nde psikolog olarak görev aldı. Şu an da İstanbul’da kurulmuş olan Türkiye Disleksi Vakfı Kurucu Başkanlığı görevini sürdürüyor.