Çocuklar, cezaevi mahkumları kadar dışarıda vakit geçiriyor

Bağımsız bir araştırma şirketi olan Edelman Berland tarafından yapılan  OMO Global Çocuk ve Oyun Araştırması, çocukların oyun zamanının çarpıcı bir düşüşte olduğunu ve günümüzde çocukların çoğunun dışarıda bir mahkum kadar az zaman geçirdiğini ortaya koydu. Araştırmanın saha çalışması Şubat ve Mart 2016 tarihlerinde gerçekleştirildi. Araştırmaya 5-12 yaş arasında çocuğa sahip 12.170 ebeveyn ve Amerika, Brezilya, Çin, Hindistan, Endonezya, Portekiz, Güney Afrika, Türkiye, İngiltere ve Vietnam olmak üzere toplam 10 ülke katıldı. Toplam 10 ülkede yürütülen araştırma, çocukların oyun alışkanlıklarındaki artan dengesizliği ortaya çıkarıyor. Araştırmaya göre, Türkiye’deki ebeveynlerin yüzde 57’si, çocuklarının kendi çocukluk dönemlerine kıyasla daha az oyun oynama fırsatına sahip olduğuna inanıyor. Ülkemizdeki her 10 ebeveynden dokuzu (yüzde 90) çocuklarının gerçek hayatta spor yapmak yerine sanal ortamda spor oyunları oynamayı tercih ettiğini belirtirken, her iki ebeveynden biri (yüzde 50) çocukları ile açık havada oyun oynamak için zamanlarının olmadığını söylüyor.

Araştırmanın global kapsamdaki başlıca sonuçları şöyle:

- Ebeveynlerin yüzde 96’sı oyun oynamanın çocuklarının çok yönlü olmalarını sağladığı fikrine katılıyor.

- Anne-babaların yüzde 93’ü oyun oynama  fırsatına sahip olmayan çocukların öğrenmede zorluk yaşayacağına inanıyor.

- Dünya genelindeki çocukların çoğu (yüzde 56) her gün bir saat ya da daha az süre dışarıda oyun oynuyor.

- Çocukların çoğu (yüzde 56) ortalama bir günde bir cezaevi mahkumu kadar az süre dışarıda vakit geçiriyor.

- Her 10 çocuktan biri dışarıda hiç oyun oynamıyor.

- Her beş çocuktan biri 30 dakika ya da daha az süre dışarıda oyun oynuyor.

Türkiye sonuçları şöyle:

- Her 10 çocuktan altısı (yüzde 61) ortalama bir günde bir saat ya da daha az süre dışarıda oyun oynuyor.

- Her dört çocuktan biri (yüzde 24) ortalama bir günde 30 dakika ya da daha az süre dışarıda oyun oynuyor.

- Yaklaşık her yedi çocukta biri (yüzde 14) ortalama bir günde hiç dışarıda oyun oynamıyor.

- Türkiye’deki ebeveynlerin yüzde 93’ü oyun oynamanın ileride çocuklarının çok yönlü yetişkinler olmalarını sağladığı fikrine katılıyor. (Global skor: yüzde 96)

- Türkiye’deki anne-babaların yüzde 94’ü oyun oynama fırsatına sahip olmayan çocukların öğrenmede zorluk yaşayacağına inanıyor. (Global skor: yüzde 93)

- Türkiye’deki ebeveynlerin yüzde  81’i çocukların farklı yaş ve gelişim dönemlerinde ihtiyaç duydukları faaliyetler hakkında daha fazla bilgi almak istiyor.

- Günümüzde çocuklar serbest zamanlarında açık havada oynamak için harcadıkları sürenin (yüzde 13) yüzde 50 fazlasını içeride, ekran başında oyun oynamak (yüzde 21) için harcıyor. (Global skor: yüzde 21 ekran başı, yüzde 14 açık havada oyun oynama)

- Ebeveynlerin yüzde 78’i yeterli kalitede öğrenme ve gelişim sağlamaları için çocuklarının zamanını dengelemede bazen zorluk yaşadığını belirtiyor. (Global skor: yüzde 80)

- Anne-babaların yüzde 95’i oyun oynamanın çocuğa okulda kazanamayacağı bazı yetkinlikleri kazandırdığına inanıyor. (Global skor: yüzde 98)

- Türkiye’de görüşülen ebeveynlerin yüzde 76’sı çocukları açık havada oynadığında ekip çalışmasını, yüzde 74’ü ise sosyal becerileri öğrendiğine ve çocuklarının işbirliği becerilerinin (yüzde 73), problem çözme becerilerinin (yüzde 61) geliştiğine inanıyor. (Global skor: Ekip çalışması için yüzde 73 ve sosyal beceriler için yüzde 74, işbirliği becerisi için yüzde 58 ve problem çözme becerisi için yüzde 63)

- Ebeveynlerin yüzde 57’si, çocuklarının kendi çocukluk dönemlerine kıyasla daha az oyun oynama fırsatına sahip olduğuna inanıyor. (Global kaynak: yüzde 64)

- Anne-babaların yüzde 79’u çocuklarını daha fazla dışarıda oyun oynamaya teşvik ediyor. (Global skor: yüzde 84)

- Türkiye’de her 10 ebeveynden dokuzu (yüzde 90) çocuklarının gerçek hayatta spor yapmak yerine sanal ortamda spor oyunları oynamayı tercih ettiğini belirtiyor. (Global skor: yüzde 81)

- Türkiye’de her iki ebeveynden biri (yüzde 50) çocukları ile açık havada oyun oynamak için zamanlarının olmadığını belirtiyor. (Global skor: yüzde 48)

- Türkiye’de her 10 ebeveynden altısı (yüzde 59) içeride ve dışarıda oyun oynama, ekran başında ve ekran dışında oyun oynama ve yaratıcı ve fiziksel oyun oynama konularında çocuklarının daha iyi bir oyun oynama dengesine sahip olmasını istiyor. (Global skor: 2’de 1, yüzde 51)

‘ÜÇ TEMEL ENGEL VAR’

Prof. Dr. Yankı Yazgan araştırma sonuçlarının ortaya koyduğu oyun oynama alışkanlıklarındaki dengesizlikte etkin olan üç temel engele dikkat çekiyor:
“Dengesizliğe en fazla etkisi olan üç öge ebeveynlerin aşırı kontrolcü yaklaşımı, çocukların ekranlara olan aşırı ilgisi ve çocukların gündelik programlarının giderek yoğunlaşması. Çocukların gelişim dönemlerinde ihtiyaç duydukları oyun ve faaliyetler hakkında yeterli bilgiye sahip olmayan ebeveynler, bilgi eksiklikleri nedeniyle risk almamak için kontrolcü davranıp ev ortamını çocuklar için daha güvenli bulabiliyor. Ev, onlar için dışarıda yaşanabilecek kazalara, soğuğa, sıcağa ve daha pek çok riske karşı bir kale. Ancak bu kale de yeterli uyaran olmadığı gibi çocukların karşılaşması gereken zorluklardan paylarına düşen dersleri alma şansı da yok. O yüzden ailelere çocuklarının oyunlarına ve aktivitelerine doğrudan müdahil olmadan ama elbette güvenliklerini gözeterek çocuklarına yaparak, yaşayıp anlamlandırarak, deneyimleyerek öğrenme fırsatı tanımalarını öneriyoruz.”