CERN'e neredeyse sıfır puan

Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı (ÜAK) aldığı kararla 2016 Ekim’de uygulamaya geçecek puana dayalı yeni doçentlik kriterlerini belirledi. Buna göre doçent adayı akademisyenlerin her bir etkinliği puanla değerlendirilecek. Ancak 100 puan üzerinden belirlenen ve 12 temel alana yönelik yeni şartlara göre, doçent adaylarının en yoğun başvurduğu tıp, fen bilimleri ile sosyal, beşeri ve idari bilimler gibi alanlarda büyük gruplarla çalışan, disiplinlerarası faaliyet gösteren ve uluslararası makalelere öncelik verenlerin çok az puan alacağı ortaya çıktı. Eskiden fen bilimlerinde en az üç uluslararası makale sahibi olmak (bunlardan en az birine yazarın önemli katkıda bulunması şartıyla) doçent olmak için yeterli sayılıyordu. Yayımlanan makalelerin kaç yazarlı olduğunun önemi yoktu.

YAZAR SAYISINA BÖLÜNÜYOR

Yeni düzenlemede başlıca yazarın belirtilmediği çok yazarlı makalelerde toplam puan yazar sayısına bölünüyor. Fen ve matematikte uluslararası hakemli dergilerde çıkan makalelerden puan alabilmek için başlıca yazar olarak katkıda bulunmak gerekiyor. Fizik, kimya, biyoloji, moleküler biyoloji ve genetikten en az 40, matematik ve istatistikten en az 20 puan almak zorunluluğu bulunuyor. Uzmanlara göre, bu, özellikle fen bilimlerinde deneysel parçacık fiziği alanında çalışanları olumsuz etkileyecek. Örneğin CERN (Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi) gibi 2-3 bin kişilik grupta çalışanlar neredeyse “sıfır” puan alacak. Eğitim-Sen yeni kriterleri yargıya taşıdığını açıkladı. Ayrıca, bu ay yapılacak ÜAK toplantısında doçentlik konusunun gündeme geleceği belirtildi. Yeni kriterlere tepkiler ise özetle şöyle:

Prof. Dr. Mahmut Özer (Üniversitelerarası Kurul Başkanı): Eskiden puanlama yoktu, jüri adayın CERN’de çalıştığını isterse değerlendirmezdi. Şimdi puanlama olduğu için bu tür makalelerde başlıca yazar ise puanın yarısını alıyor, değilse az da olsa puan geliyor. Her şeyi puanladığımız için adayın eli güçleniyor.

CERN ÜYELİĞİ SON BULABİLİR

Prof. Dr. Erhan Gülmez (Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi - CERN CMS Deneyi Türkiye Temsilcisi): Geçen sene Türkiye CERN’e Assosiye üye oldu. Bu düzenleme ile CERN üyeliğiyle ilgili çalışmalar yavaşlayıp sonunda duracak. 20-30 yıldır çabaladığımız üyelikten istenen yarar sağlanamazsa, ülkemiz bu kurumdan ayrılmak durumunda kalabilir. Uygulama ile bir aday büyük çalışma gruplarında çıkan eserlerden doçent olmak için gerekli puanı elde edemez. Kariyerinde ilerlemesinin önü tıkanır.

Doç. Dr. Erkcan Özcan (Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi ve CERN Atlas Takım Lideri): CERN’de her unvandan öğretim elemanı çalışma yapabiliyor. Atlas ve CMS denilen iki büyük deney grubunda 100’ün üzerinde Türk akademisyen var. Yeni düzenleme bu gibi büyük çaplı yerlerde çalışan adayları olumsuz etkileyecek. Doçentlik onlar için imkânsız hale gelecek. Beklentimiz revize edilmesi.

YENİ UYGULAMADA BAŞKA NELER VAR?

-Önceden sadece uluslararası hakemli dergilerde çıkan makaleler dikkate alınırken, şimdi ulusal makaleler de değerlendirilecek.

-Atıflara, patentlere, lisans üstü tez danışmanlığına, eğitim-öğretime katkıya da puan verilecek.

-Adayın kendi çalışmalarına yaptığı atıflar değerlendirmeye alınmayacak, yani atıf aldığı ve yazarı olmadığı yayımlardan puan alacak.

- Sosyal, beşeri ve idari bilimler alanında lisans üstü tezlerden üretilmiş yayınlarda adaya, tanınmış uluslararası yayınevlerinin yayımladığı kitabı için 10 puan ve kitapta bölüm için 8 puan, SCI (Fen Bilimleri Atıf Endeksi), SSCI (Sosyal Bilimler Atıf Endeksi), AHCI (Sanat ve Beşeri Bilimler Atıf Endeksi) kapsamındaki dergilerde yayımlanmış makale için 8 puan, TÜBİTAK tarafından taranan dergilerde yayımlanmış makale için 4 puan verilecek.