Çekirdek enflasyon nedir? Ne anlama gelir? Çekirdek enflasyon nasıl hesaplanır?
Güncelleme Tarihi:
Bir ülkede mal ve hizmetlerin fiyatları sürekli olarak artış gösteriyorsa bu durum enflasyon kavramı ile açıklanmaktadır. Enflasyon kavramından bahsedebilmek için fiyat artışının sürekli olması gerekmektedir. Birkaç kere olan fiyat artışları enflasyona neden olmamaktadır. Peki, çekirdek enflasyon nedir? Ne anlama gelir? Çekirdek enflasyon nasıl hesaplanır? İşte, çekirdek enflasyon hakkında detayları derledik.
Enflasyonun fazla olması alım gücünün azalmasını ifade etmektedir. Enflasyonun düşmesi ise tam tersi bir anlama gelmemektedir. Düşük enflasyon fiyatların daha az artması anlamında ele alınan bir kavram olmaktadır.
Çekirdek Enflasyon Nedir?
Çekirdek enflasyon Merkez bankalarının para politikalarını belirlemede kullandığı Tüfe endeksinin değerlendirilmesine yardımcı olan bir enflasyon çeşidi olmaktadır. Bu enflasyon, gıda ve enerji hariç olmak kaydıyla diğer mal ve hizmetlerde yaşanan fiyat artışlarını ifade etmektedir. Çekirdek enflasyon, Merkez bankasının denetiminde olmayan alanların manşet enflasyondan çıkarılması ile bulunan enflasyon oranı anlamına gelmektedir. Manşet enflasyonda dikkate alınan gıda kalemi mevsimden kaynaklı farklılıklardan etkilendiği için fiyatlarda dalgalanmalar meydana gelmektedir. Aynı zamanda akaryakıt ve tütün ürünleri de devletler tarafından farklı şekilde ücretlendirilebilmektedir.
Standart olan enflasyon dışında çekirdek enflasyon hesaplamalarında fiyatlardaki artışı ortaya çıkaran unsurları açığa çıkarmak temel alınmaktadır. Enflasyon hesaplamaları yapılırken tüketici fiyat endeksi ve üretici fiyat endeksi oranları kullanılmaktadır.
Enflasyon oranları Merkez bankasının para politikasını belirlemede atacağı adımları doğrudan etkilemektedir. Bu durum kurlar üzerinde de bir etki oluşturmaktadır. Çünkü enflasyon oranları Merkez bankasının politikasını belirlemesinde birinci dereceden rol oynamaktadır. Enflasyonun artış göstermesi faizlerde artış olması beklentisini yükseltmektedir. Ancak enflasyon oranları Merkez bankasının belirlediği oranın altında kalması durumunda faizlerde düşüş beklentisinin olmasına neden olmaktadır.
Ne Anlama Gelir?
Çekirdek enflasyon, fiyatlardaki geçici artışların çıkarılması sonucu fiyatların genel düzeyindeki artışları ifade etmektedir. Çekirdek enflasyon, enflasyonun geçici olarak etkilerinden arındırılması sonucu ortaya çıkan enflasyon olarak belirtilmektedir. Enflasyon hesaplamada çeşitli endeksler kullanılmaktadır. Bu endekslerin başında da akaryakıt ve diğer hizmet sağlayıcılar gelmektedir.
Çekirdek Enflasyon Nasıl Hesaplanır?
Çekirdek enflasyon hesaplanırken ani fiyat değişikliği yaşayan ürünlerin belirlenerek sepetten çıkarılması gerekmektedir. Bu ürünler şu şekilde olmaktadır:
- Mevsimlik ürünler
- İşlenmemiş gıda maddeleri, alkollü içecekler, enerji ve altın
- Tütün ürünleri
- Mevsimlik meyve ve sebzelerin hava şartlarından olumsuz etkilenmesi durumunda çekirdek enflasyon ön plana çıkmaktadır.
Belirlenmiş bu ürünleri sepetten çıkarılarak hesaplama yapılmaktadır. Bu sayede fiyatlardaki genel artış düzeyi ortaya çıkmaktadır. Çekirdek enflasyon bazı durumlarda standart enflasyondan daha önemli olmaktadır. Çekirdek enflasyon, enflasyonun nasıl seyredeceği hakkında doğru bilgiler veren önemli bir veri olmaktadır. Bu veriler sayesinde enflasyona dair daha doğru ve isabetli kararlar almak mümkün olmaktadır. Çekirdek enflasyon ile ilgili isabetli kararlar almak belirlenecek ekonomi politikaları için son derece önemli olmaktadır.