Çatışma Türleri Nelerdir, Kaça Ayrılır? Psikolojide Gruplar Arası Çatırma Nedir?

Çatışma konusu, çağımızda antropoloji, psikoloji, ekonomi, sosyoloji ve yönetim bilimlerinin yoğun bir biçimde incelediği konuların en başında yer almaktadır. Çatışma olgusu, bilim adamları tarafından değişik açılardan incelendiği için bu konu kapsamında ortak bir tanım bulabilmek güçleşmektedir. Genel manada çatışma, her çeşit karşı koyma veya karşılıklı olumsuz ilişki manasına gelip, kaynakların, gücün ya da toplumsal nitelikteki pozisyonun azlığına ve değişebilen değer yargılarına dayanmaktadır. 

 Çatışma Nedir? 

 Çatışma, örgüt içerisinde iki ve çok daha fazla kişi veya grup arasında kıt olan kaynakların paylaşılması ya da görevlerin dağıtımı ile kişi ya da gruplar arasındaki amaç, statü, değer veya algı farklılıklarından kaynaklanabilen anlaşmazlık ya da uyuşmazlık biçiminde tanımlanmaktadır. Benzer biçimde çatışmaya uyumsuz olan davranış ve eylemler şeklinde bakıldığında çatışmayı, "bir bireye müdahalede bulunma, tıkama veya diğer bir yol ile bir başkasının davranışını önleme ya da daha az etkili hale getirebilme süreci biçiminde tanımlamak mümkündür. 

 Psikolojide Çatışma Türleri Nelerdir? 

 Psikolojide çatışma türleri üç temel başlık içerisinde incelenmiştir. Bahsedilen çatışma türleri ise şu şekilde sıralanmaktadır: 

Yaklaşma-yaklaşma çatışması 

Yaklaşma-kaçınma çatışması 

Kaçınma-kaçınma çatışması 

Yaklaşma-yaklaşma çatışması 

Şeklinde ifade edilmektedir. Yaklaşma-yaklaşma çatışması; kişinin istekli olduğu iki durum ya da konu arasından bir tanesini istemesi neticesinde ortaya çıkan bir çatışma türünü oluşturmaktadır. Yaklaşma-kaçınma çatışması; bir nesne veya objenin kişi için hem olumlu aynı zamanda olumsuz durumunun olmasının ardından ortaya çıkan çatışma durumunu ifade etmektedir. Kaçınma-kaçınma çatışması; kişinin istemediği iki tane durumdan bir tanesini seçmesi için kişiye baskı yapılması neticesinde ortaya çıkan bir çatışma türüdür. 

 Çatışma Türleri Nelerdir? 

 Örgütler içerisinde çatışma farklı düzey ve çeşitlerde meydana gelebilmektedir. Bu konu da yapılan çeşitli sınıflamalardan biri; organizasyon içerisinde çatışmaya taraf olabilecek kişiler ile alakalıdır. Bu bakımdan bir organizasyon içinde beş tür çatışma olabilmektedir. Bu çatışma türleri ise şu şekilde ifade edilmektedir: 

Kişilerin kendi içlerindeki çatışma 

Kişiler arası olan çatışma 

Kişilerin ve grupların arasındaki çatışmalar 

Grupların kendi bünyesinde ve gruplar arası çatışmalar 

Organizasyonlar arası çatışmalar 

Çatışma Türlerinin Özellikleri Nelerdir? 

 Kişinin kendi içerisindeki çatışma; kişinin kendinden ne beklendiğinden emin olamadığı, farklı veya çelişkili davranışlar, kararlar ve benzeri durumların beklendiği ya da kendinin yapabileceğinden çok daha fazlasının beklendiği durumlar karşısında ortaya çıkan ve bireyi kızgınlığa, rahatsızlığa ve baskı altında kalmaya, bir diğer deyiş ile strese sevk eden çatışma türüdür. Kişiler arası çatışma ise; İşletmelerde içerisinde kişilerin birbirleriyle çeşitli duygu, fikir ve görüş ayrılıklarına düşmeleri durumunda bu tür çatışmalar ortaya çıkmaktadır. 

 En çok rastlanılan kişiler arası çatışmalar ise; ast-üst çatışmalarıyla kurmay-komuta yöneticilerinin arasındaki kişisel nitelikteki anlaşmazlıklardan kaynaklanmaktadır. Bunlara ek olarak, aynı örgütsel seviyede bireysel farklılıklar nedeni ile çatışmalara da sıklıkla rastlanmaktadır. İşçiler arasında bulunan geçimsizlikler, şef, müdür, kamu personeli arasındaki görüş, fikir veya çıkar ayrılıkları kişiler arası çatışma türlerine girmektedir. Kişiler ve gruplar arası çatışmalar; bireylerin grup tarafından belli normları kabule zorlanması ile birlikte oluşmaktadır. 

 Grup hedeflerini, normlarını ve izlenmekte olan yolu benimsemeyen bireyler sık sık grup ile çatışma haline gelecektir. Bu bireyler aynı zamanda grup üyesi ise bu durumda grupların kendi içerisindeki çatışmadan söz edilecektir. Gruplar arası çatışmalar ise, genel olarak aynı bölüm yöneticisine bağlı bir şekilde olan grupların birbirleriyle mücadeleye girmelerinden kaynaklanmaktadır.