Çapraz sorgu nedir? Nasıl yapılır ve kim yapar? Çapraz sorgu örnekleri
Güncelleme Tarihi:
Çapraz sorgu sanık ya da tanıkların beyanını denetlemek ya da güçlendirmek için yapılan bir sorgudur. Çapraz sorguda katılan, sanık ya da müşteki sorguya çekilebilir. Çapraz sorgudan önce doğrudan sorgular tamamlanır ve sonrasında taraflar bazı sorular ile çapraz sorguya alınır. Çapraz sorguda kişilerin taraflılığı, hafızası ve algısı denetlenir. Çapraz sorgunun nasıl ve kim tarafından yapıldığını ayrıntıları ile derledik.
Çapraz sorgu yapan kişinin konuya mutlak olarak hakim olması gerekir. Tanıkların ve sanıkların beyanlarını denetlemek için yapılan çapraz sorgu sonucunda olay daha açık bir hal alır. Sorulan soruların sonuç odaklı olması da önemlidir.
Çapraz Sorgu Nedir?
Bir suçun ortaya çıkması ve tarafların ifadelerinin güvenilirliğini artırmak için yapılan bir sorgu tekniğidir. İki temel çapraz sorgu tekniği bulunur. İlki destekleyici, ikincisi ise çürütücü çapraz sorgudur. Eğer bir davada çapraz sorgu kullanılacaksa kullanılacak tekniğin de belirlenmiş olması gerekir. Bu tamamen dava sürecine göre belirlenir. Destekleyici çapraz sorgu iddianamenin güçlendirilmesi, çürütücü ise iddianamenin çürütülmesi için seçilir. Her davada davanın özelliklerine göre farklı sorgu çeşitleri seçilebilir.
Nasıl Yapılır ve Kim Yapar?
Çapraz sorgu suçlu olduğundan şüphelenilen kişilere yapılır. Bu nedenle de kısa ve net cevapların alınabileceği net sorular sorulmalıdır. İlk olarak doğrudan sorgu gerçekleştirilir ve sonrasında gerek duyulursa taraflar çapraz sorguya alınır. Çapraz sorgu yapacak olan kişinin olayın her detayını bilmesi gerekir. Kontrolün kendi elinde olması ve karşısındakini sıkıştırarak gerçekleri öğrenmesi hedeflenir.
Soruların mantık çerçevesinde ve belirli bir amaç için sorulması da önemlidir. Dolaylı yerine direkt sorular sorularak net cevaplar alınmalı ve olayın aydınlatılması sağlanmalıdır. Çapraz sorgu sırasında kışkırtma yapılarak doğru ifadelerin alınması mümkündür. Fakat bu esnada hakaret ya da kötü söylem olmamasına özen göstermek gerekir. Art arda sorular sorularak tanıklar sıkıştırılır ve doğru ifade verilmeye zorlanır.
Çapraz Sorgu Örnekleri
Çapraz sorgu ile gerçekliğinden emin olunmayan ve şüpheye yer bırakılan ifadelerin doğrulanması amaçlanmaktadır. Gerekli görülmesi halinde her davada çapraz sorgu tekniği uygulanabilir. Çapraz sorgu teknikleri şu şekilde olabilir:
Avukat: Pazar günü arkadaşınızı parkta gördünüz ve ona vurmadığına da tanıklık ettiniz mi?
Tanık: Evet.
Avukat: Peki parka gittiğiniz saatte arkadaşınızın henüz orda olmadığını kanıtladığından haberiniz var mı?
Tanık: Hayır nasıl olur böyle bir şey ben onu o saatte parka gördüm.
Avukat: Emin misiniz isterseniz bir daha düşünün.
Tanık: Tamam madem artık yolun sonuna geldik ben de o saatte orada değildim zaten.
Bu şekilde kişileri caydırma tekniğine başvurulabilir. Gerek görülen her dava için çapraz sorguya başvurulması mümkündür. Bu şekilde tarafların doğruyu itiraf etmesi ve gerçeklere ulaşmak amaçlanır. Eğer tarafların ifadelerinde güvensizlik duyulursa talep edilerek çapraz sorgu yapılabilir. Çapraz sorgu polis ya da avukat ile yapılabilir.