Güncelleme Tarihi:
Türkçede -de -da hem bulunma durum eki hem de bağlaç olarak kullanılır. Bağlaç olarak kullanılan -de -da ayrı, bulunma durum eki olarak kullanılan -de -da eki ise bitişik yazılır. Örnekler:
1- Sen de ben de o günleri bir daha geri getiremeyiz. (Bağlaç)
2- Dün alelacele çıktığımız için kitabı kütüphanede unutmuşum. (Bulunma eki)
Bulunma Durum Eki Nedir?
Bir eylemin nerede yapıldığını bildiren eklere bulunma durum eki denir. Cümle içerisindeki Cümle içerisinde bulunma durum eki almış kelimeleri bulmak için eyleme nerede ya da kimde sorularından biri sorulmalıdır.
A- Yer Bildiren Kelimelerde Bulunma Durum Eki
1- Bir anda onu televizyonda görünce neye uğradığımı şaşırdım.
Televizyon - Televizyonda
2- Öfkeli kalabalık kent meydanında toplanmaya başladı.
Meydan - Meydanında
3- Otobüste gördüğüm o kızın gözlerini ve bakışlarını aklımdan çıkaramıyorum.
Otobüs - Otobüste
4- Geçen hafta fuarda tanıştığım İdris Bey'den bugün iş teklifi aldım.
Fuar - Fuarda
5- Pazarda ambalajsız satılan gıdalar tozlandığı için sağlığa zararlı olabilir.
Pazar - Pazarda
6- Künefe tatlısını en ii Hatay'da yapıyorlar.
Hatay - Hatay'da
B- Zamirlerde Bulunma Durum Eki
1- İki gündür ses seda çıkmayınca aklım onda kaldı.
O - Onda
2- Sende Peter Handke ve Saul Bellow'un romanları var mı?
Sen - Sende
3- Arkadaşım bu gece bizde kalacak.
Biz - Bizde
4- Dün gece anahtarımı kaybettim de sizde düşürmüş olabilir miyim acaba?
Siz - Sizde
5- Sende değil asıl onlarda var bir gariplik.
Onlar - Onlarda
Not-1- Bir cümlede birden fazla bulunma durum eki almış olan sözcük bulunabilir.
1- Sokakta ve kapalı mekanlarda bağırarak konuşan insanları hiç sevmiyorum.
Sokakta - Mekanlarda
2- Ne sende ne de bende bu ilişkiyi yürütecek takat kalmadı.
Sende - Bende
3- Ben sessizliği sevdiğim için şehirde değil köyde mutlu olabilirim ancak.
Şehirde - Köyde
4- Divan şairleri gazellerde ve kasidelerde, hep sevgilinin güzel özelliklerini ön plana çıkarmıştır.
Gazellerde - Kasidelerde
5- Bugün sadece caddelerde değil ara sokaklarda bile trafik var.
Caddelerde - Sokaklarda
Not -2- Bulunma durum ekleri deyimlerde ve kalıp ifadelerde de sıklıkla kullanılır.
1- Devede kulak 2- Çantada kekik 4- Çölde vaha 4- Denizde kum onda para
Not: -3- Bağlaç olan -de ile bulunma durum eki olan -de birbirleriyle karıştırılmamalıdır.
Örnek Cümleler:
1- Ben de tam seni arayacaktım. (Bağlaç)
2- Sen de tam adamına çatmışsın gerçekten. (Bağlaç)
3- Gidecek yerin yoksa bende kalabilirsin. (Bulunma durum eki)
4- Biz de yakınlarda size uğramayı düşünüyorduk. (Bağlaç)
Not -4- Bazı kelimelerde bulunma durum eki ile iyelik eki birlikte kullanılır
Örnek Cümleler:
1- İstanbuldaki yoğun kar yağışı bu akşam şiddetini arttıracak
İstanbul - (-da) bulunma eki - (-ki) İyelik
2- Çorludaki trafik kazasında hayatını kaybedenlerin sayısı üçe yükseldi.
Çorlu - Çorludaki
3- Ondaki güzellik başka hiç kimsede yok.
O - Ondaki
4- Apartmandaki tadilat tam olarak ne zaman bitecek?
Apartman - Apartmandaki