Bugün ders ütü... Kıyafetleri çıkarın çocuklar

Merdiven çıkmayı, sandviç yapmayı öğreten bir okul düşünün. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), özel eğitim öğrencilerinin günlük yaşam becerilerinin geliştirilmesi için bazı okulların içinde kurulan ‘uygulama ev’lerini hayata geçirdi. MEB’in verilerine göre, 2018’de 37 ilde 45 uygulama evi bulunuyor. Burada orta ve ağır zihinsel engelli öğrencilerle otizmliler eğitim alıyor. Bunlardan biri de İstanbul Zeytinburnu’ndaki Özel Eğitim Uygulama Okulu’nda. Okulun koridorunda sınıfa açılan kapıların dışında bir çelik kapı da yer alıyor. Bu kapıdan içeri girdiğinizde okul atmosferinden çıkıp bir daireye geçiyorsunuz.

Gerçek bir evde olması gerekenlerin hepsi düşünülmüş. ‘1+1’ modelinde 85 metrekare olan dairede, ankastre ocaktan elektrikli ev aletlerine, yorgan-nevresimden ilk yardım dolabına kadar her türlü eşya var. Bu alan atölye gibi kullanılıyor. Okulun öğrencilerinden Ahmet Işık, Rabia Üstün, Hamza Tekin ve Gizem Yazgan bizim için yapılacak örnek ders için oradalardı. Lisede 45 öğrenci eğitim alıyor. Ahmet ve Rabia 12’nci, Hamza ve Gizem 11’inci sınıf öğrencisi. Beş yıldır burada görev yapan özel eğitim öğretmeni Tufan Temiz, dersin konusuna göre öğrencilerin buraya gelerek o konuyu işlediklerini söylüyor. “Aylık amaçlarımız var. O ay ‘ocak kullanma’ amacı varsa, ocağı açması, yakması tek tek öğretiliyor” diyen Tufan hoca, şöyle anlatıyor:

‘SANDVİÇ YAPMAK SİZE BASİT GELEBİLİR’
“Bağımsız yaşam becerilerini kazanmaları için bu evler çok önemli. Size süpürmek, sandviç yapmak çok basit gelebilir. Ama onlar için öyle değil. Sandviç yapmak için bıçağı alması, ekmeği kesmesi, domatesi dilimlemesi, peyniri koyması tek tek öğretiliyor. Bunlar, ailelerin de işine yarayacak beceriler. Evde de desteklenen çocuklar, daha çabuk gelişim gösteriyor. Biz de ailelerle sürekli işbirliği içerisinde oluyoruz.”

1+1 evde uzun bir koridorla birlikte yatak odası, salon, mutfak ve banyo var. İlk olarak çamaşır asmakla başlıyor ders. Tufan hoca, “Kim yapmak ister?” dediğinde Ahmet gülerek, “Rabia yapsın” diye atılıyor. Rabia, yatak odasında çamaşır askısını açıyor. Sepetin içinden alarak asıyor çamaşırları. İkinci konu ‘yatağı toplamak.’ Hoca, “Bunu kim yapsın?” dediğinde Rabia, beklenen cevabı veriyor:

“Ahmet.” Ahmet, önce yatıyor, ardından dağılan yatağını topluyor. Hocadan da takdiri alıyor. Sıra geldi zor bir konu olan ütüye. Bu, ilerleyen zamanlarda öğretilen bir konu.  Gizem ütü masasını açıyor önce. Kazağı yavaş yavaş ütülüyor. Zorlu bir görevi başarıyla yerine getiriyor. Hamza’nın konusu, salonu süpürmek. Öğretmenin de desteğiyle halının üzerini süpürüyor. Makinenin uzun kablosunu toplamak  biraz dert, ama onu da hallediyor arkadaşlarının tezahüratlarıyla. Mutfakta sıra yine Gizem’e geliyor. Vişne suyu servisi yapacak. “Kırmızı kutu,  vişne” diyerek buzdolabından alıyor. Ardından Rabia kirlibardakları alıp bulaşık makinesine yerleştiriyor. Çamaşır makinesine kıyafet atma işi ise Ahmet’te. Elbiseleri atarken Tufan hoca uyarıyor: “Beyazları ayrı tutalım.” “Pardon”diyerek ayırıyor beyazları. Başarılı geçen dersin ardından Tufan hoca, tebrik ediyor öğrencilerini.  Ancak işleri henüz bitmedi, ‘günlük hayat’ dersleri daha sürecek. Ta ki kendi kendilerine yeten bireyler olmayı başarana kadar.

‘BİZDEN SONRASI...’
Annelerin istekleri ortak, “Bizden sonrası...” diyorlar ağız birliğiyle. Çocuklarının onlarsız da hayatta kalabilecek becerileri öğrenmeleri en büyük istekleri. Rabia’nın annesi Durdu Üstün, şöyle anlatıyor: “Bu uygulamaya çok sevindim. Bazı şeyleri evde yapıyor. Masa kuruyor, süpürüyor, toz alıyor. Okulla birlikte davranışları, hareketleri değişti. Okula gelmeden önce fazla yapmıyordu. Gelişiyor Allah’a şükür. Okumasını istiyorum. Kendine baksın, kimseye muhtaç olmasın.” Ahmet’in annesi Hatice Işıl da, “Ahmet’in okuma yazma öğrenmesini istiyorum. Kendine göre bir eşi olsun. İşini bilsin. Ben bugün varım yarın yokum. Bir yere gittiğinde gelebilsin. Başına bir şey gelmesin. En büyük arzum bu. Kimseye muhtaç olmasın” diyor. Anne Işık, Ahmet’in çok mutlu olduğunu, okula severek geldiğini anlatıyor. Ahmet de sohbete dahil oluyor: “Mutluyum.”