Görme engelli öğrenciler için ‘Braille matematik kılavuzu’

MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünden alınan bilgiye göre, Türkiye'de görme engelliler okullarının açılmasıyla, Braille yazı sistemi kullanılmaya başlandı. Loise Braille tarafından icat edilen bu sistem, 1951'de Türkçeye uyarlanarak, Braille matematik işaretlerinin kullanılmasına geçildi.

Değişen dünya şartları ve teknolojik gelişmeler ışığında diğer ülkelerde bu alanda 5 yılda bir değişiklik yapılırken, Türkiye'de görme engelliler için öğretimde Braille matematik sisteminin tam anlamıyla bilinmemesi ve standardizasyon olmaması eğitimde bazı güçlüklere yol açtı.     

Bakanlık, görme engelliler öğretmenlerinin, kendi geliştirdiği uygulamalar ve yabancı dilden çevrilen Braille alfabesi kitaplarıyla görme engeli ve yetersizliği bulunan öğrencilere ders anlatmasından dolayı harekete geçti.     

Bu kapsamda, görme engellilerin matematik öğretimindeki sorunlarının aşılması için 4 bölümden oluşan, Cumhuriyet tarihinde ilk olacak "Braille Matematik Öğretmen Kılavuzu" hazırlandı.     

Kılavuzun, görme engelli öğrencilerin etkili ve verimli şekilde matematik öğrenmesi ve alanda çalışan öğretmenler için başucu kaynağı olması hedefleniyor.     

Braille ile geometriden zeka oyunlarına     

Kılavuzda, 1. sınıftan 8. sınıfa kadar matematik dersi kazanımlarının Braille yazımları, örnek sorular ve çözümleriyle aktarılıyor. Ayrıca matematik dersinde tüm işlemlerin yapılmasına olanak tanıyan, görme engelli öğrencinin defter gibi kullandığı küptaş kasa ve kullanımı ayrıntısıyla kılavuzda gösteriliyor.     

Terim ve sembollerin Braille alfabesindeki karşılıklarının yer aldığı kılavuzda, görme engeli ve yetersizliği olan bireylerin bu sembolleri nasıl kullanacaklarına yer veriliyor.     

Geometrinin temel konularının yanı sıra sıcaklık ölçüleri, para birimleri, tam, üslü ve köklü sayılar gibi temel kavramlar ile cebirsel ifadeler ve soru çözümlerinin Braille alfabesiyle nasıl yapılacağı kılavuzda gösteriliyor.     

Kılavuzda, küptaş kasada yapılan işlemlerin daha pratik halde gerçekleştirilmesi ve öğrencinin zihinden işlem yapma becerisini geliştiren abaküs kullanımı da görme engellilerin rahat şekilde öğrenebileceği şekilde anlatılıyor.

Öğretmenlerin matematik dersini etkin ve eğlenceli hale getirmesini sağlayacak zeka oyunları uygulamaları da kılavuzda yer alıyor.     

Katamino, şekilometri, tangram, Can Ali ile dört işlem matematik oyunu, gooblet, satranç ve domino gibi zeka oyunları sayesinde öğrencinin bu dersi sevmesi ve zihin aktivitelerini hızlandırması amaçlanıyor.     

Kılavuzla, küptaş kasası ve abaküsün kullanımına ilişkin standardizasyon getirilerek, kaynaştırma yoluyla eğitimini sürdüren görme engelli öğrencilerin matematik öğretmenlerine de kolaylık sağlanacak. Ayrıca Braille yazılı matematik öğretimi ve basılı matematik kitaplarının kullanımının da etkin şekilde sağlanması hedefleniyor.     

Ankara, Antalya, İzmir, İstanbul ve Eskişehir'deki görme engelli öğretmenlerinin çalışmaları sonucunda hazırlanan kılavuzun basımı, yakın zamanda yapılacak. Kılavuz, görme engelliler okullarına ve görme engelliler için çalışan sivil toplum kuruluşlarına gönderilecek.     

"Öğrencilerimizin öğrenme kapasitelerini artıracağız"     

Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürü Celil Güngör, yaptığı açıklamada, kaynaştırma ve bütünleştirme yoluyla eğitimin her aşamasında ve üniversiteye geçiş sınavlarında görme engelli öğrencilerin başarısının herkesi gururlandırdığını ve umutları yükselttiğini ifade etti.     

Matematik ve Türkçe gibi temel derslerin Braille alfabesiyle öğretilmesinin başarıyı getiren önemli bir unsur olduğunu vurgulayan Güngör, "Öncelikle bu okullarımızda öğretmenlerimizin tümünün Braille okuryazarlığa sahip olmasına önem veriyoruz" dedi.     

Son 3 yıldır görme engelliler okullarında görev yapan öğretmenlerin dörtte üçüne hizmet içi çalışmalar kapsamında bu alfabeyi öğrettiklerini belirten Güngör, "Öğretmenlere sunduğumuz bu matematik kitabıyla, akademik bilgilerini ve öğrencilerimizin öğrenme kapasitelerini artıracağımıza inanıyoruz. Özel eğitim ve öğrenme kaynaklarını, materyallerini çeşitlendirerek öğrenme kalitesini yükseltmeyi hedefliyoruz" diye konuştu.