Güncelleme Tarihi:
İki ana böbrek hastalığı türü, kısa süreli (akut böbrek hasarı) ve ömür boyu (kronik böbrek hastalığı) şeklindedir. Çoğu insan kısa süreli bir böbrek hastalığından tamamen kurtulur.
Böbrek Hastalıkları Nelerdir ve Nelere Yol Açar?
Böbrekler, toksinleri, atık ürünleri ve fazla suyu vücuttan atarak bizi sağlıklı tutma sorumluluğuna sahip harika organlardır. Böbrekler kan basıncını kontrol etmeye, kırmızı kan hücreleri üretmeye ve kemikleri sağlıklı tutmaya yardımcı olur. Böbrekler ayrıca sodyum ve potasyum da dahil olmak üzere birçok mineral ve molekülün kan seviyelerini kontrol eder ve asit seviyelerinin kontrolüne yardımcı olur.
Böbreğin geri dönüşü olmayan hasara uğradığı kronik böbrek bozukluğu, yaşam tarzıyla ilgili bozukluklarla yakından bağlantılı hale gelmiştir. Ülkemizde her on kişiden birinde bir çeşit kronik böbrek hastalığı vardır. Diyabet ve hipertansiyon, kronik böbrek hastalığı vakalarının yüzde 60'ından fazlasından sorumludur. Diğer nedenler arasında glomerüler hastalıklar, polikistik böbrek hastalığı gibi ailesel böbrek hastalığı, immünolojik hastalıklar, böbrek taşları, idrar yolu tıkanıklığı ve ilaç toksisitesi sayılabilir.
Böbrekler çeşitli hastalıklardan etkilenebilir. Bunlar;
Akut böbrek hasarı
Kronik böbrek hastalığı
Böbrek taşları
İdrar yolu enfeksiyonu
Kalıtsal / doğuştan gelen hastalıklardır.
Böbrek yetmezliği veya sorunu için çeşitli semptomlar idrara çıkmadaki değişiklikleri içerebilir. İdrarın köpüklü veya kabarcıklı olabileceğine ve normalden daha sık idrara çıkabileceğinize veya tam tersi olabileceğine, daha az sıklıkta veya normalden daha az miktarda idrara çıkabileceğinize dikkat edilmelidir.
Bazen idrar yaparken de baskı uygulamanız gerekebilir. Bacaklar, ayak bilekleri, ayaklar, yüz ve/veya eller gibi kısımlarda şişlikler olabilir. Diğer semptomlar yorgunluk, deri döküntüsü veya kaşıntı, amonyak nefesi, mide bulantısı ve kusma, nefes darlığı, idrarda kan gibi olabilir. Bu belirtiler böbrek dışında başka hastalık süreçlerinde de görülebilir. Bu nedenle herhangi bir sonuca varılmadan önce hekime danışılmalı ve idrar, kan ve ultrason görüntüleme gibi uygun testler yapılmalıdır.
Kronik ve Yaygın Görülen Böbrek Rahatsızlıkları Nelerdir?
Kronik böbrek hastalığı (KBH), aylar ila yıllar boyunca böbrek fonksiyonlarında ilerleyici bir kayıptır. Kronik böbrek hastalığı nihayetinde diyaliz veya transplantasyon gerektiren Son Aşama Böbrek Hastalığına yol açar. Genelde, böbrekleriniz geri döndürülemeyecek şekilde hasar gördüğünde ortaya çıkar. Kronik böbrek hastalığı teşhisi konması için, durumun en az üç aydır mevcut olması gerekir.
Kronik böbrek hastalığı ile uzun yıllar normal bir hayat yaşayabilirsiniz. Bununla birlikte, birçok insan böbreklerinin kanlarını filtreleme yeteneğinde sürekli bir düşüş yaşayacak ve sonunda böbrek replasman tedavisine ihtiyaç duyacaktır. Bu diyaliz veya böbrek nakli şeklinde olabilir. Genetik, enfeksiyon, böbreklerinize saldıran bağışıklık bozuklukları, diyabet ve yüksek tansiyon dahil olmak üzere kronik böbrek hastalıklarının birçok potansiyel nedeni vardır. Kronik ve yaygın görülen böbrek hastalıkları;
Polikistik böbrek hastalığı (PKD)
Lupus nefriti
Böbrek kanseridir.
Polikistik böbrek hastalığı (PKD)
İki tip PKD vardır. Bunlar;
Otozomal dominant PKD
Otozomal resesif PKD
Dominant PDK böbreklerde kist oluşmasına sebebiyet verir. Genel olarak yetişkinlerde görülen bir hastalıktır. Resesif PDK ise hem karaciğerde hem de böbreklerde kistlere sebebiyet verir.
Lupus Nefriti
Böbrek şişmesi ve tahrişine Lupus Nefriti denir. Otoimmün bir hastalık türüdür. Yani bağışıklık sisteminiz kendi hücrelerinize saldırmaktadır. Oldukça ciddi bir hastalıktır.
Böbrek Kanseri
Bbreklerde başlayan kansere Böbrek kanseri denir. Herhangi bir yaş aralığı yoktur, herkeste görülebilir. En yaygın türü ise Renal Hücreli Karsinom olarak bilinmektedir. Bu tip genelde yetişkin insanlarda görülmektedir.