Güncelleme Tarihi:
Bizans İmparatorluğu, gerçek anlamı ile Roma İmparatorluğu'nun ikiye ayrılmasından sonra doğmuştur. Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşü ile imparatorluk nişanelerinin geri verilmesinden sonra ise büyük bir önem ve güç kazanmıştır. Bizans'ın yöneticileri kendilerini Roma İmparatorluğu'nun gerçek varisleri olarak ilan etmekle birlikte Roma ile ilişkilerini sürdürmeye devam etmişlerdir.
Bizans İmparatorluğu (Doğu Roma) Tarihi
Bizans İmparatorluğu olarak bilinen Doğu Roma İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'nun Doğu bölümü olarak M.S. 395 yılında tarih sahnesine çıkmıştır. İstanbul'un Osman İmparatorluğu yükselme devri padişahlarından Fatih Sultan Mehmet tarafından 1453 yılında fetih edilmesi ile birlikte tarihe karışmıştır.
Bizans Devleti Kuruluşu
Bizans Devleti, Romalıların doğuda sahip oldukları toprakları, Tuna'dan Slavların ve Germenlerin; Fırat bölgesinden de Perslerin ikili baskılarına karşı savunması probleminden doğan bir devlettir. Bu belirtilen baskılara karşı korunmak amacı ile imparatorluğa Roma'dan daha yakında olan ve daha kolaylıkla korunabilen bir askeri ve siyasi merkez gerekliydi. Bu doğrultuda Constantinus diğer bilinen adı ile Büyük Kosntantin, eski Bizantion yerine kendi isminin verildiği Konstantinopolis kuruldu.
Bizans Devleti Kurucusu
Doğu Roma nam-ı diğer Bizans İmparatorluğu M.S.395 yılında Konstantinus tarafından kurulmuştur. Roma İmparatoru I. Teodos ölmek üzere iken ülkesini iki oğlu arasında paylaştırmıştır. Doğu Roma toprakları Arkadius'a düşmüştür. Doğu Roma'nın merkezi Bizans şehridir. Bu nedenle bu imparatorluğa Bizans İmparatorluğu adı verilmiştir. Bizans şehrini yeniden kuran ve burayı Roma İmparatorluğu'nun merkezi yapan ise Konstantinus'tur.
Bizans Devleti Hükümdarları
Orta çağ boyunca devam eden Bizans İmparatorluğu'nu çeşitli sülaleler diğer adı ile hanedanları yönetmiştir. Bu hanedanlar sırası ile:
- Theodosius Hanedanı (379-457)
- Leo Hanedanı (457-518)
- Justinus Hanedanı (518-602)
- Herakleios Hanedanı (610-711)
- İsaurya Hanedanı (717-802)
- Frigya Hanedanı (820-867)
- Makedon Hanedanı (867-1056)
- Dükas Hanedanı ( 1056-1081)
- Komnenos Hanedanı (1081-1185)
- Angelos Hanedanı (1185-1204)
- Laskaris Hanedanı (1204-1261)
- Paleologlar Hanedanı (1261-1453)
Bizans Devleti Sınırları
Bizans İmparatorluğu, üç büyük ülkeden oluşmuştur. Balkan Yarımadası, kuzeyi Tuna ile kuzeybatısı Tuna'nın güneydoğusunda Sirmium'dan itibaren ve İşkodra'nın kuzeyine ulaşan Adriyatik, Doğu ve Pontus piskoposluklarını, kuzeydoğusunda ise Kafkas kıyılarını, Gürcistan ovasını, Ermenistan dağlarını, Edessa bölgesi ve Fırat'ın geniş kıvrımını içeren geniş sınırlarda hakimiyet sürmüştür. Nil nehrinin Akdeniz ağzından Sirt körfezine kadar olan kıyıları ve Mısır'ın zengin buğday ambarlarını barındıran kesimleri sınırları içerisinde yer almıştır.
Bizans İmparatorluğu'nun sınır savunması, geniş toprakları düşünüldüğünde oldukça büyük önem arz etmiştir. Suriye, Fırat ve Tuna'nın savunma amaçlı inşa edilen yapıları ve bu son bölgedeki Kırım ileri karakolu, Bizans İmparatorluğu'nun güvenli bir şekilde korunmasını sağlamıştır.
Batı Roma İmparatorluğuna göre Doğu Roma İmparatorunun daha uzun ömürlü olmasının sebeplerini coğrafi durumun korunmaya uygunluğundan ve mutlakıyetle yönetilmesinde aramak doğru bir yöntemdir.
Bizans Devleti Yıkılışı
Osmanlı orduları, Konstantinopolis'i birçok kez kuşatmıştır. 2 Nisan 1453 yılında ise Fatih Sultan Mehmet tarafından düzenli bir şekilde ve toplarla desteklenen 300.000 askerle kuşatılmış olup Bizanslılar iyi surlara ve savunma hatlarına haiz olmalarına rağmen bu kuşatmaya karşı sadece 53 gün direnebilmiştir. 29 Mayıs 1453 günü şehre giren Osmanlı kuvvetleri başarılı olmuş ve İstanbul fethedilmiştir. Orta çağ kapanmış yeni çağ başlamıştır. Doğu Roma İmparatorluğu, Bizans'ta böylece yıkılarak sona ermiştir.