Biyosfer nedir? Nelerden oluşur? Coğrafyada biyosfer canlı küre ne demektir?
Güncelleme Tarihi:
Atmosfer, taş ve su küre kürenin bir arada olduğu ve içinde canlıların da bulunduğu doğal ortama canlı küre (biyosfer) ismi verilir. Biyosferde bulunan bitkilerin oluşturduğu fitolojik hayvanların ve çevrelerin zoolojik çevre ve insanların oluşturduğu insan çevresi bulunur. Biyosfer nedir? Nelerden oluşur sizler için derledik.
Biyosfer ayrımı, genellikle teorik olarak yapılır. Gerçekte doğal, çevre ve beşerî unsurların yer aldığı bir organizasyondur. Bu sistemler ise, birer yaşama birliğidir. Aynı zamanda da ekosistem terimi ile de ifade edilir.
Derin en önemli yaşam sistemleri içinde yer alır. İsmin kökenine bakarak, ona canlılığın küresi ya da yaşam küresi de denir. Genelleme yapacak olursak, canlılığın yaşadığı bütün ortamlar gezegenimizin biyosferini meydana getirir. O nedenle de pek çok değişik ortam, diğer anlamı ile ekosistem, biyosferin içinde bulunur. Ekosistemler inorganik ve organik sistemlerin iç içe olduğu büyük yaşam alanları olarak bilinir. Terrestrial (karasal) ekosistemler, atmosferik ekosistemler, aquatik (sucul) ekosistemler gibi sınırları son derece geniş ve bir yerde sınırların birbirinin içine girdiği, canlıların ve yaşamların birbirleriyle ve değişik yönleriyle ilgili olduğu sınır kabul edilmeyen ortamlardır. Örneğin okyanuslar da sınırları belirlenemeyen çok büyük ekosistemlerdir. Aynı zamanda kendi içinde pek çok alt kategoriye ayrılır. Karasal ekosistemlerin en büyüklerinden birisi olan çöl alanları da öyledir.
Biyosfer Nelerden Oluşur?
Biyosfer komüniteleri ve ekosistemleri kapsar. Belirli sınırları olan alanlar içinde yaşayan popülasyonlar komüniteyi meydana gelir. Ekosistemler ise, popülasyonların çevre birlikteliğinin sonucunda meydana gelir. Biyosferde iki önemli ortam söz vardır. Bunlardan birisi de biyomlardır. Tundra, savan, çöl, yağmur ormanları, otluk alanlar, soğuk iklim ormanları birer biyomdur.
Biyomlar ise, ekosistemlere benzerler; coğrafik ve iklimsel olarak, hayvan topluluğu, bitki topluluğu ve toprak organizmaları içeriğinin de benzer özellikler gösterdiğinden dolayı ekolojik ortamlardır. Ekosistem ise biyomdan çok daha küçük bir yaşam alanına sahiptir. Ekosistemler fiziksel ve biyolojik bileşenlerin bir arada bulunduğu ve de bunların birbirleri ile devamlı etkileşimde olduğu bir çeşit yaşam ortamıdır.
Coğrafyada Biyosfer Canlı Küre Ne Demektir?
Yaşam küresi, diğer ismi ile de biyosferin evriminde, pek çok jeolojik olay etkili olmuş ve biyosfer zaman zaman büyük bir değişikliğe uğramıştır. Hatta yaşam, tamamen yok olma noktasına da gelmiştir. Örneğin, Mesozoyik sonunda da 65 milyon yıl öncesinde, dünya gezegenine çarpan meteorlar neredeyse tüm biyosferi tahrip etmiş, bütün ekosistemler ve onların temsilcileri canlı dünyasını da tamamen yok olma noktasına gelmiştir. Bu durumdan en çok etkilenen canlılar ise, karasal ekosistemlerdeki sürüngenler olmuş, dinozorlar da tamamen dünya hayatından silinmiştir. Biyosferin evrimi ise, her zaman çok bileşenli faktörler tarafından kontrol edilir. Onun gelişimi ve değişimine önemli bir etki eden faktörlerin başında ise, iklim ve değişiklikleri gelir.