Güncelleme Tarihi:
Tıp bilimi, teknolojinin gelişmesine bağlı olarak hızla ilerleme göstermekte ve bu ilerleme sayesinde ortalama insan ömrünün uzamasında en büyük rolü almaktadır. Günümüzde hala bilinmezliğini koruyan bazı hastalıklar olsa da bu oran geçmişe göre çok daha azdır. Tıp biliminin gelişimi sayesinde hastalıklara kısa bir süre içerisinde tanı konulabilmekte ve bu hastalıklar tedavi altına alınabilmektedir. Tıp dünyasında birçok tanı yöntemi olsa da bunlardan en çok kullanılanı biyopsidir.
Biyopsi Nedir ve Nasıl Yapılır?
Dilimize Fransızca biopsie veya İngilizce biopsy kelimelerinden geçmiştir. Anlamı ise canlı doku örneğinin analiz edilmesi olarak adlandırılabilir. Bir tanı yöntemi olan biyopsi, hastalığı analiz etmek için hastalığın bulunduğu bölgeden doku ya da hücre örneği alınması işlemine denir. Yani biyopsi sayesinde hastalık ile ilgili bulgu ve bilgiler taşıyan dokular analiz edilebilir. Birçok farklı türde biyopsi çeşidi vardır. Biyopsi sağlık açısından tehlikeli bir işlem olarak nitelendirilmez ancak yine de dikkatli bir şekilde ve uzmanlar tarafından yapılması gerektiğine inanılır. Bazı biyopsi yöntemleri ise şunlardır.
Kemik İliği Biyopsisi: Kan değerlerinde oluşan anormalliklerin tespiti için doktor tarafından istenilen biyopsi çeşididir. Burada amaç, kemik iliğinden kaynaklanabilecek kötü huylu bir hastalığın olup olmadığı konusundaki şüphenin ortadan kaldırılmasıdır. Bu biyopsi lösemi, lenfoma, anemi gibi hastalıkların tespiti için kullanılır.
İğne Biyopsisi: İnce iğne aspirasyon ve kalın iğne aspirasyon biyopsisi şeklinde iki farklı türü vardır. Çok derin olmayan ve derinin hemen altında bulunan bölgelerden doku örneği almak için uygulanır. Bu biyopsi karaciğer, tiroid ve prostat tanılarında kullanılır.
Endoskopik Biyopsi: Bağırsak, akciğer ve mesane gibi organlardan doku örneği almak için kullanılan bir biyopsi yöntemidir. Ayrıca ağız, burun gibi küçük bölgelerden de yapılabilir. Bu işlem sırasında kullanılan araçların bir tanesin kamera bulunmakta ve bu kamera ile yapılan işlem görüntülenebilmektedir. Ortalama 15-20 dakika kadar sürmektedir.
Deri Biyopsisi: Cilt üzerinde meydana gelen değişimlerin tanılanması sürecinde kullanılır. Birçok deri hastalıklarının kısa bir süre içerisinde teşhis edilmesini sağlar ve bu hastalıkların ilerlemeden tedavi edilmesinin ilk adımı olarak bilinir.
Cerrahi Biyopsi: Yukarıda verilen yöntemlerin hiçbirisi ile erişilemeyecek ve tanılanamayacak hastalıkların teşhisinde kullanılan bir biyopsi türüdür. Bu biyopsi ile hastadan küçük bir cerrahi operasyon yardımıyla doku örneği alınabilir.
Biyopsi Neden ve Ne Zaman Yapılır?
Hekimler hastalarında oluşan fiziki anormalliklerin ya da muayene sırasında yapmış olduğu bulgularının aydınlatılması için biyopsi yapılmasına ihtiyaç duyar. Bu ihtiyaç, hastanın anormal durumunun altında başka bir nedenin olup olmamasını öğrenme isteğinden kaynaklıdır. Öyle ki bazı durumlarda büyük hastalıkların tespiti için biyopsi vazgeçilmez bir tanı şeklidir. Kanser, anemi, Lösemi gibi ağır hastalıkların kısa bir zaman içerisinde tanılanmasını sağlayan biyopsiler, erken teşhis sayesinde hayat kurtaran bir yöntemdir. Biyopsi ile kontrolsüz büyüyen ve çoğalan hastalıklı hücrelerin yapılarını kesin bir şekilde öğrenebiliriz.
Biyopsi işleminim yapılacağı bölgeye göre hastanın hazırlık yapması gerekmektedir. Bu hazırlıklar arasında bağırsakların ve midenin boş kalması şartı, katı yiyecek tüketimin yasaklanması, önceden alınan ilaçların duruma göre alınmaması gibi kurallar bulunur.
Elbette her biyopsi kötü bir hastalığın habercisi olacak diye bir kaide de yoktur. Hekimler işlerini şansa bırakmamak adına her türden durumlar için bu uygulamayı gerçekleştirmek zorundadırlar. Çünkü bu sayede erken teşhis şansı yakalanabilir ve hastalık daha başlar başlamaz alt edilebilir.