Bitkilerde Üreme Nasıl Gerçekleşir Ve Çeşitleri Nelerdir? Bitkilerde Üreme Organları Hakkında Bilgi
Güncelleme Tarihi:
Eşeysiz üreme bir tek organizmadan sadece bu organizmanın genlerini alma vasıtası ile yeni bir canlı üremesine denilmektedir. Bu üreme çeklinde ploitlik görülmemektedir. Otomiksis durumu haricinde eşeysiz üreme sonucu meydana gelen organizma, ana organizmanın ise birebir genetik kopyası olmaktadır. Eşeysiz üreme bakteri, arkea ve protistler gibi tek hücreli olan organizmalar için ana üreme yöntemidir. Pek çok mantar ve bitki eşeysiz üremektedir. Sizin için bitkilerde üremenin nasıl gerçekleştiğini, üreme çeşitlerinin neler olduğunu ve bitkilerde üremenin özelliklerini derledik.
Bitkilerde üreme konusu önemli konulardan bir tanesidir. Bitkiler üreme esnasında çeşitli olaylardan geçmektedir. Bu olaylar eşeyli üremede ve eşeysiz üremede çeşitli şekillerde gerçekleşmektedir.
Bitkilerde Üreme Nasıl Gerçekleşir?
Eşeyli üreme genelde çiçekli bitkilerde görülmektedir. Çiçek ise tohumlu olan bitkilerin esas üreme organını ifade etmektedir. Erkek organı ile dişi organ çiçekte beraber bulunmaktadır. Kavak ile söğüt gibi bitkilerdeyse erkek ve dişi çiçekler ayrı ayrı ağaçlar üzerinde bulunmaktadır. Tohumlu olan bitkiler, açık ve kapalı tohumlu şeklinde olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bitkilerde üreme çiçek yolu ile gerçekleştirilmektedir. Erkek organ ile dişi organ dahil olmak üzere iki türü bulunmaktadır. Erkek organların başçık bölümünde yer alan polenlerin içerisinde üremeyi gerçekleştirebilen hücreler bulunmaktadır. Dişi organ ise toplam olarak üç bölümden meydana gelmektedir. Bu bölümlere ise dişicik borusu, yumurtalık ve tepecik adı verilmektedir. Dişicik borusu kısa veya uzun olabilmektedir. Temel işlevi polen tüplerinin tepecik bölümüne iletilmesini sağlamaktır.
Bitkilerde Üreme Çeşitleri Nelerdir?
Bitkiler ve tek hücreli canlılar beş farklı tipte üreyebilmektedir. Bu aşamalar ise şu şekilde ifade edilmektedir:
Vejetatif üreme
Sporla üreme
Bölünerek üreme
Tomurcuklanarak üreme
Yenilenerek üreme
Şeklinde sıralanmaktadır.
Bitkilerde Erkek Üreme Organı Nedir?
Erkek organ, anter veya stamen şeklinde de bilinmektedir. Bir çiçekte mevcut olan erkek organların bütününe birden "andresium" veya "androecium" adı verilmektedir. Genel olarak dişi organın etrafında bulunan erkek organların her biri, ipçik şeklinde bilinen sap kısmı (filament) ve aynı zamanda çiçektozlarının üretilmiş olduğu başçık (anter) kısımlarından meydana gelmektedir. İpçik genelde silindir şeklinde veya yassıdır. Biçim veya renk olarak büyük ölçüde farklılık gösteren başçık ise çoğu zaman teka ismi verilen iki bölümden meydana gelmektedir. Her bir tekada iki tane polen kesesi mevcuttur. Polen keselerinde ise polenlerin ortaya çıkmasını sağlayan polen ana hücreleri bulunmaktadır.
Stamenlerin sayısı ve şekli taksonomik ilişkilerin belirlenmesinde önemli bir unsurdur. Satmenler için de haploid polen veya spor taneciklerinin ortaya çıktığı polen keselerini içermektedir. Polen keseleri içerisinde ortaya çıkan polen ana hücreleri mayoz bölünme aracılığı ile her biri dört polen meydana getirmektedir. Başlangıçta bir haploit nukleusa sahip olabilen polenler mitoz bölünme ile birlikte biri generatif diğeri ise vejetatif olmak üzere iki tane nukleus meydana getirmektedir. Vejetatif hücre polenin çimlenebilmesi sırasında polen tüpünü meydana getirmektedir. Generatif hücre yeniden bölünerek 2 sperma nukleusu oluşturmaktadır.
Bitkilerde Dişi Üreme Organı Nedir?
Bitkilerde dişi üreme organı; dişicik borusu, tepecik ve ovaryumdan meydana gelmektedir. Ovaryum tohum taslakları bulunmaktadır. Dişicik borusu ise yumurtalığın tepeciğe uzanabilen kısmını oluşturmaktadır. Tepecik ise mevcut polenlerin tutunduğu yeri ifade etmektedir. Bir bitki üzerinde taç yaprak, çanak yaprak, dişi organ ve erkek organ bulunur ise tam çiçek, şayet bu yapılardan birkaç tanesini bulundurmazsa bu durumda eksik çiçek ismini almaktadır. Çiçekli bitkilerde özellikle eşeyli üremeyi ortaya çıkaracak organların mevcut olduğu yer çiçek bölümüdür. Dişi organlar içerisinde yumurtalıkta birkaç tane tohum bulunmaktadır.