Güncelleme Tarihi:
Bitki hücreleri genel olarak hücre zarı, hücre çeperi, çekirdek ve sitoplazma bölümlerinden oluşur. Sitoplazma içinde yer alan organeller hücrenin canlılığını devam ettirir. Bu durum çekirdek tarafından kontrol edildiği için hücrelerde belirli bir düzen bulunur.
Bitki Hücresi Nedir?
Btiki hücrelerinde çekirdek bulunduğu için ökaryotik hücre yapıları vardır. Bu yapılar sayesinde hücre içi düzen sağlanarak diğer hücreler arasındaki etkileşimler kontrol edilir. Bitkilerin en küçük canlı birimi olan milyonlarca hücrenin birleşmesi sayesinde bir bitki meydana gelir. Önce dokuları, sonra organları ve en son sistemleri oluşturan bu hücreler, sistemlerin birleşmesiyle bitkiyi oluşturur.
Bitki Hücresinin Özellikleri Nelerdir?
Bitki hücrelerinin kendine özgü bazı özellikleri vardır. Bu sayede tek hücreli canlılardan ve hayvan hücrelerinden kolayca ayırt edilebilir. Örneğin, bitki hücreleri hücre içindeki sindirimi yapan lizozom organaline sahip değildir. Ancak bu organel hayvan hücrelerinin tamamında bulunur. Bitki hücreleri üremelerini mitoz bölünme aracılığıyla gerçekleştirir. Bitki içinde onarım yapılması gerektiği zamanlarda da mitoz bölünmeden yardım alınarak hasarlı bölgeler iyileştirilir.
Bitki hücreleri sahip oldukları hücre çeperi sayesinde fazla suya karşı dayanıklıdır. Bu nedenle hücreye çok fazla su alınması durumunda çeper bir koruma görevi görerek hücrenin patlamasını engeller. Ayrıca hücre çeperi bölünme esnasında hücrenin tam ortasında ara lamel oluşturarak bölünmenin tamamlanmasına yardımcı olur.
Bitki Hücresi Yapısı Nasıldır?
Bitki hücreleri çekirdek, hücre zarı ve hücre çeperi olarak üç ana kısımdan oluşur. Bu kısımlar birbiriyle uyum içinde çalışarak hem bitkinin hem de hücrenin yaşamsal faaliyetlerinin düzenli olmasını sağlar. Örneğin, hücre çekirdeği hücre içinde bir beyin görevi görerek tüm olayları kontrol eder.
Bitki hücrelerinin en dışında bulunan çeper tamamen geçirgen özelliğe sahiptir. Sert yapısı sayesinde darbelere karşı hücreyi korur ancak madde alışverişi konusunda yetersizdir. Bu nedenle hücreler arasında madde geçişinde görevli olan yapı hücre zarıdır. Çepere göre esnek bir yapısı olan hücre zarı, gerekli besin ve madde alışverişlerini yarı geçirgen bir zar olarak kontrol eder.
Bitki Hücresi Organelleri ve Görevleri Nelerdir?
Bitki hücresinde yerine getirilmesi gereken pek çok görev vardır. Bu nedenle sahip olduğu organel sayısı ve büyüklükleri bitkiden bitkiye göre veya aynı bitkinin farklı kısımlarına göre değişiklik gösterebilmektedir. Organellerin içinde bulunduğu sitoplazma jele veya joleye benzeyen bir kıvama sahiptir. Sitoplazmanın bir diğer ismi sitozoldür.
Besin üretiminden sorumlu olan, fotosentez yapan ve ışığı yakalayan organel kloroplasttır. Eğer bir hücrede kloroplast yoksa kesinlikle bitki hücresi olduğu söylenemez. Kloroplasta benzer şekilde, mitokondri solunum yaparak enerji üreten bir organeldir. Birbirleriyle uyum içinde çalışan bu organeller sayesinde hücrenin yaşamsal faaliyetleri sürdürülür.
Hücre içinde taşıma görevi endoplazmik retikulum organeline aittir. Organeller arasında köprü görevinde bulunarak iletişime yardımcı olur. Hücredeki geçici depolama işlemleri kofullar sayesinde yapılır. Kofullar, bitki hücrelerinde sayıca az ancak biçimsel olarak büyüktür. Hayvan hücrelerindeyse sayıca çok ama fiziksel olarak küçük kofullarla karşılaşılır.
Ribozom, proteinleri birleştiren, sentezleyen ve hücreye ait DNA, RNA gibi yapıların oluşmasına yardım eden organellerden biridir. Genellikle çekirdekle birlikte çalışarak hücreye özgünlük kazandırır. Ayrıca ribozomda üretilen proteinler golgi cisimciği tarafından sıralanır. Proteinlerin paketlenmesi ve korunması da golgi cisimciğinin görevleri arasında bulunmaktadır.