Güncelleme Tarihi:
Öğrenmenin en iyi şekilde gerçekleşebilmesi için uyarıcılar arasında birleştiricilerin olması gerektiğini düşünen bir kuramdır. Bu birleştiriciler vesilesi ile öğrenmenin çok daha kolay ve çok daha etkili olacağı savunulur. Uyarıcıların organizmalar tarafından alınması ve anlaşılması için geçen zamana bitişiklik adı verilir. Bu zamanı kısaltmak çok daha hızlı ve etkileyici bir öğrenim kazanma konusunda fayda durumunu meydana getirir. Bir uyarıcıya karşı yapılan tepkinin daha sonra yeniden aynı uyarıcı ile karşılaşma durumunda aynı tepkinin gösterilme durumu da kuram içerisinde yer almaktadır. Bitişiklik kuramı becerilerin ya da etkinliklerin daha iyi bir şekilde öğrenilmesini sağlar.
Bitişiklik Kuramı Korku Koşullanması
Bitişiklik kuramı ile ilgili olarak ön plana çıkan örnekler söz konusudur. Öğrenme durumu üzerinde etkili bir faktör olan bu kuram kategorize edilmektedir. Özellikle korku koşullanması çok sık karşılaşılan durumlardan biridir. 11 aylık bir bebek üzerinde yapılan bir deneme kuramın ne kadar net bir şekilde ortaya çıktığını göstermektedir.
11 aylık olan bebeği fareye karşı herhangi bir korkusu yok. Fakat bu bebeğin karanlığa karşı çok ciddi bir korkusu var. Bebek hem karanlıkta hem de fare ile aynı ortamdayken de korku durumu ile karşı karşıya kalıyor. Daha sonra bu durumda korku durumu öğrenildiği için 11 aylık bebek fareden de korkmaya başlıyor. Doğru bir öğrenme gerçekleşmesi bazı durumlar da mümkün olmaz. Kuramın getirdiği kötü öğrenmeler de bebeklerin aklında yer edinebilir. Bundan kaynaklı olarak öğretilen şeyin hangi koşullarda öğretildiği konusunda da çok dikkatli davranmak gerekir.
Bitişiklik Kuramı En Son ve En Sık İlkesi
Bitişiklik kuramı içerisinde verilen tepkilerin yeri de çok önemlidir. Bir tepki ya çok sık verilmiş olur ya da en son verilmiş olur. Bu durum uyarıcıya ve verilen tepkiye bağlı olarak değişiklik gösterir. Öğrenme şeklinin bir uyarıcı ile gerçekleşmesi bir süre sonra bağımlılık gibi sorunları ortaya çıkarır. Bu ilkeye en iyi örnek sigara olmaktadır.
Sigara kullanan bir kişi her kahvaltı sonrasında ya da kahve içerken sigara içiyorsa kahve içerken ya da kahvaltıdan sonra istemsiz olarak etrafta sigara aramaya başlar. Aynı zaman da öğrencilere son ders anlatılan bilgilerin diğer gün çok daha iyi hatırlanması da bitişiklik kuramı örnekleri arasında yer alabilir. Öğrenme derecesini en iyi konuma getirebilmek adına bu kuram ve ilkeleri göz önünde bulundurmak gerekir.
Bitişiklik Kuramı Tek Deneme de Öğrenme
Bitişiklik kuramına diğer bir örnek ise tek deneme de öğrenme kuramı olmaktadır. Bu ilke bir defa da öğrenilmeyen bir bilginin bir daha hiçbir zaman ve hiçbir şekilde öğrenilmeyeceğini savunur. Öğrenmenin tek yasası bitişiklik kuramı olduğunu savunana bir ilke de olmaktadır. Öğretmen girince ayağa kalkma hareketi tek sefer de öğrenilen bir kuram olmaktadır.
Zil çalınca sınıfa girmek ve el yıkama alışkanlığı da bitişiklik kuramı ile örtüşen öğrenimler olmaktadır. Aynı zaman da çivi çakmak gibi işlemler de bitişiklik teoremi ile ilgili olan işlemlerden biridir. İstenmeyen bir durumu ortadan kaldırmak için de eşik yöntemi kullanılır. Bu durumu yavaş yavaş arttırmak ya da azaltmak ya da arttırmak da mümkündür.