Bir seçenek daha var: Sanat ve spor liseleri

Bu yılki sekizinci sınıf öğrencilerinin önünde Liselere Geçiş Sınavı (LGS) ve adrese dayalı yerleştirme dışında liseli olmak için bir seçenecek daha var, güzel sanatlar ve spor liseleri. MEB’in verilerine göre, Türkiye genelinde 81 güzel sanatlar, 74 spor lisesi ile bu sistemle öğrenci alacak dördü spor, ikisi görsel sanatlar ve klasik sanatlar alanında eğitim veren altı imam hatip lisesi bulunuyor.

Eski sistemde özel yetenekle alan liselere gitmek isteyenler de Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) sınavına giriyordu. Ondan elde edilen puan yerleştirmede etkili oluyordu. Bu yıl sistemde yapılan değişiklikle özel yetenekle alan liselere girişte merkezi sınav zorunluluğu kalktı. Bu okullar yetenek sınavı ve ortaokul başarı puanı üstünlüğüne göre, öğrenci kabul edecek. Ortaokul başarı puanı ise 6, 7 ve 8’inci sınıfta alınan yıl sonu başarı puanlarının aritmetik ortalaması alınarak hesaplanacak. Eğer boş kontenjan kalırsa puan üstünlüğüne göre yerleştirme olacak. Türkiye genelindeki sekiz mesleki ve teknik Anadolu lisesinin ‘denizcilik’ alanında öğrenim görmek isteyen öğrenciler için mülakat ve beden yeterliliği sınavı yapılacak. Bu sınav, daha önceki yıllarda dokuzuncu sınıfın sonunda düzenlenirken, bu yıl ilk kez sekizinci sınıfı bitiren öğrencilere uygulanacak.

KİMLER BAŞVURABİLİR?
Güzel sanatlar ve spor liselerine 2017-2018 öğretim yılında sekizinci sınıfı bitiren ortaokul ve imam hatip ortaokulu öğrencileri başvurabilir. Bu öğrenciler, isterse merkezi sınava da girebilecek, adrese dayalı sistemle yerleştirme için de başvurabilecek.

SADECE BİR OKULA BAŞVURU YAPILABİLİYOR
Yetenekle girecek adaylar, yalnızca bir güzel sanatlar veya spor lisesine müracaat edebilecek. Ön kayıt müracaatları okulların kapandığı tarih itibariyle başlayacak ve haziran sonuna kadar devam edecek. Ön kayıt yaptırmayan öğrenciler, sınava giremeyecek.

HEYECAN YAPMAYIN, STRESTEN UZAK DURUN
Uzmanlar, yetenek sınavına girecek adaylara şunları öneriyor:
- Güzel sanatlar ve spor liselerine başvuru yapacaksanız, Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü web sitesiyle bu türdeki okulların sitelerinde yayımlanan öğrenci alımı konulu genelgeyi dikkatli inceleyin.
- Spor liselerini tercih etmeyi düşünüyorsanız, sınav öncesinde iyi beslenin ve uyuyun, performansı olumsuz etkileyecek yiyecek ve içeceklerden uzak durun.
- Sınav yapılacak parkur kurulduğu için sınav yerine vaktinde gidin.
- Güzel sanatlar lisesine girmeyi istiyorsanız, kendinizi jüri karşısında iyi ifade edebilmeyi öğrenin. Bunun için hedef ve isteklerinizi anlatabilme konusunda bir ön hazırlık yapabilirsiniz.
-  Heyecan yapmayın, stres ve kaygıdan uzak durun. Bunun için sınavın provasını yapabilirsiniz. 

MEB’DEN EĞİTİM DANIŞMANLIĞI
Eğitim öğretim yılının başında hem üniversiteye hem de liseye geçiş sınavlarında yapılan köklü değişiklikler, adayların kafasında tercihlerle ilgili birçok soru işareti bıraktı. MEB’in yayınladığı ‘2018 Yılı Tercih Danışmanlığı Kılavuzu’na göre, Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) ile liseye geçişte öğrencilere destek olmak amacıyla, il ve ilçelerde tercih danışmanlığı komisyonları oluşturuldu. Komisyonlar öğrencilerin yetenek, ilgi, ihtiyaç, kişilik özellikleri ve yaşam koşullarıyla uyumlu olacak şekilde bir üst öğrenim kurumuna geçiş süreçlerinde onlara rehberlik edecek.

İKİ REHBERLİK ÖĞRETMENİ
Liseye geçişte merkezi sınav tercih danışmanlığı komisyonları için ortaokul müdür ya da müdür yardımcısı; YKS içinse ortaöğretim kurum müdür ya da müdür yardımcısı başkanlığında; iki rehberlik öğretmeniyle faaliyetlerini sürdürecek. Rehberlik öğretmeni sayısı yetersizse tercih danışmanlığında donanımlı diğer öğretmenler ya da farklı eğitim kademelerinde çalışan rehberlik öğretmenleri görevlendirilebilecek. Böylelikle komisyonlar en az üç kişiden oluşacak. İlçede görev yapan mesleki ve teknik Anadolu lisesi rehberlik öğretmeni yeterliyse komisyondaki iki rehberlik öğretmeninden birinin bu liselerde çalışanlardan seçilmesine dikkat edilecek.

YETENEK VE İLGİYE GÖRE YÖNLENDİRME
Komisyonlar, öğrencilerin yetenek, ilgi, ihtiyaç, kişilik özellikleri ve yaşam koşullarıyla uyumlu olacak şekilde bir üst öğrenim kurumuna geçiş süreçlerinde onlara rehberlik edecek. Kılavuzda komisyonlarca dikkat edilecek noktalar arasında, ‘öğrencilerin üst öğrenim kurumlarına yerleşmeleri aşamasında ailelerinin sosyoekonomik koşulları da dikkate alınarak, sağlıklı karar verebilmelerine katkı sunulması’ maddesi de yer aldı. 

GEREKİRSE MOBİL EKİPLER OLACAK
Erişimin zor, tercih yapacak öğrenci sayısının az olduğu bölgelerde, öğrenci ve velilerin tercih danışmanlığı ihtiyaçları mobil ekipler aracılığıyla karşılanacak. Ayrıca, tercih edilecek eğitim-öğretim kurumlarının, özel durumu olan öğrencilerle (özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler, okul birincileri, yerleştirme kılavuzlarının öngördüğü başarılı öğrenciler vb.) ilgili koşulları öğrenci ve veliye detaylı şekilde açıklanacak.

VELİLERE ÖNERİLER
- Evdeki düzen, genel hava ‘her zamanki gibi’ olmalı. Sınava birkaç gün kala annenin çocuğa en sevdiği yemeği yapması bile olağanüstü davranma durumuna iyi bir örnek.
- Öğrenciye sınava hazırlanıyor diye hiç sorumluluk vermemek doğru değil. Odasını toplaması, evle ilgili alışveriş yapması veya sofrayı hazırlaması ona da iyi gelecek.
- Çocuklardan bazıları iyi bir liseyi kazanamazsa, anne ve babalarının kendilerine yönelik sevgi ve güvenlerini kaybedeceklerini düşünebilirler. Başarılı ya da başarısız, her koşulda onların yanında olduğunuzu hissettirmelisiniz.
- Her ailede zaman zaman tartışmalar olabilir. Olağan tartışmalar sağlıklı iletişimin de göstergesi. Ancak tartışmaların huzur bozacak düzeye gelmemesine özen gösterin.
- Sınavı yaşamın tek ve en önemli dönüm noktası gibi algılamak kaygıyı artırır. Sınav, yaşamın önemli olaylarından sadece biri ve bundan sonra çocuğunuzu bir sınavlar zinciri bekliyor.