Benlik Nedir, Tipleri Nelerdir? Benlik Kavramı Ne Zaman Oluşur?

Benlik, bir kişiye kendisi yapan ve diğer tüm insanlardan ayıran özelliktir. Bir kişiyi diğer insanlardan ayıran benlik kavramını oluşturan çeşitli faktörler de bulunur.

Benlik Nedir, Tipleri Nelerdir?

Bir insanı diğerlerinden ayıran ve kendisi yapan özelliğe benlik denilmektedir. Kendilik olarak da tanımlanabilen bu durumu oluşturan birbirinden farklı kavramlar bulunur. Farklı bir açıdan bakıldığında benlikte özne olan "ben" nesne olan "ben" kavramını düşünür. Son yıllarda oldukça popüler bir hale gelen benlik kavramı hakkında farklı tezler ortaya konulmaktadır. Benlik, psikolojide oldukça geniş ve derin bir kavram olarak ortaya çıkmaktadır.

Benlik kavramı hakkında birbirinden farklı tezler ortaya konulmuştur. Özellikle benlik konusunda farklı teoriler de ortaya atılmıştır. Buna göre kişisel kimlik ve sosyal kimlik benliği oluşturur. Kişisel kimlik bireylerin kişilik özellikleri ve kişiye dair tüm özelliklerini ortaya koyar. Tüm bu değerlerin yanı sıra sosyal kimlik ise kişinin ait olduğu toplum, din ve eğitim gibi konuları kapsamaktadır. Sosyal kimlik kişinin ait olduğu sosyal topluluğu kapsar.

Benlik için Bracken'e göre altı farklı etki alanı bulunmaktadır. Bracken'in 1992 yılında ortaya attığı teorisine göre sosyal, yetkinlik, etkisel, fiziksel, akademik, aile, özeleştiri, benlik saygısı ve ideal benlik kişinin benliğini oluşturmaktadır. Sosyallik, diğer insanlar ile kurulan iletişim imkanıdır. Temel ihtiyaçların karşılanması için yetkinliğe ihtiyaç duyulur.

Duygusal durum farkındalığı için etkisellik ön plandadır. Fiziksel görünüm ile ilgili duygular ve sağlık konusu fiziksel alana girer. Akademik başarı ve ya başarısızlık da benliği oluşturur. Aile içerisindeki durumun ne kadar iyi olduğu da benliğin temelidir. İnsanın kendine değer vermesi benlik saygısı olarak tanımlanırken insanın ulaşmak istediği benlik anlayışı ideal benlik olarak bilinir.

Benlik Kavramı Ne Zaman Oluşur?

Benlik kavramı kişinin kendini tanıması ile başlar. Özellikle bebeklik döneminde başlayan bu bilinç, "sen, ben, biz" kavramlarına duyarlılaşma ile ortaya çıkmaktadır. Benlik kavramının oluşması ise kişiden kişiye göre değişiklik göstermektedir. İnsanın kendi benliğini algılama ve kavrama biçimi çok önemlidir. Benlik çoğu zaman sosyal etkileşimler sonucunda ortaya çıkmaktadır. Benlik sosyal konumlarda yer alır.

Sosyal bir ürün olarak benlik de büyük bir önem taşır. Kişinin benliğini oluşturan çeşitli faktörler de bulunur. Kişinin kendini nasıl algıladığı ise kendisi ile ilgili farkındalığını belirlemektedir. Benlik genellikle kişiliğin temel özelliklerini ortaya koymaktadır. Bireyler de kendi benlikleri ile ilgili olan ideal bir kuram geliştirirler. Benlik kişiliğin ortaya konuş şekli denilebilir.

Benlik Duygusu Nasıl Gelişir?

Benlik doğum ile birlikte anne, baba ve kardeş gibi yakın çevreden öğrenilmektedir. Benlik kavramını etkileyen birbirinden farklı etkiler bulunmaktadır. Kişide benlik saygısının gelişmesi için ise doğru ortamın bulunması gerekir. Çocuk, düşüncelerine değer verilen, söylediklerinin dinlendiği ortamlarda benliğini geliştirir. Ayrıca aileden görülen destek benliği geliştiren en önemli faktörlerden bir tanesidir. Ancak böyle ortamlarda benlik saygısı da gelişme göstermektedir.

Benlik doğuştan edinilmez, sonradan kazanılır. Çevresel tanıma unsurları sayesinde bebeklikten itibaren benlik gelişmeye başlar. Çocukluk çağında ise kişisel özellikler oturmaya başlar. Benlik, çocukluk döneminde hızla kavranabilir. Çocuk yaşamına başladığı andan itibaren kendisini annesinin bir parçası olarak görmektedir. Bir süre sonra kendini tanımaya başlayan çocukta benlik kavramı da önemli ölçüde gelişmeye başlar. Çocuğun kendini tanıma süreci de çok önemlidir.