Beethowen

 

BEETHOWEN'IN FOTOĞRAFLARI İÇİN TIKLAYIN

 

1779'da Bonn'a gelen Christian Gottlob Neefe (1748-1788) ilk önemli öğretmeni oldu. 1782'de Neefe kısa bir süre için Bonn'u terk ettiÄŸinde Beethoven orgcu olarak onun yerini aldı. Aynı yıl ilk eserini besteledi (Dressler'in Marşı Ãœzerine ÇeÅŸitlemeler) ve 1783'te bunu seçici prens Maximilian-Friedrich'e ithaf ettiÄŸi üçÂsonat izledi. 1784'te yeni bir seçici prens, II. Joseph ile Marie-Antoinette'in kardeÅŸi Maximilian-Franz baÅŸa geçti. Liberal düşüncelere sahip olan prens, bir reform siyaseti benimsedi. Beethoven orgcu olarak düzenli bir maaÅŸ alıyor, aynı zamanda orkestrada alto çalıyordu. 1785'te üç tane Piyanolu Dörtlü besteledi; bunlar ancak ölümünden sonra yayımlanabilmiÅŸtir. 1787 ilkbaharında, Viyana'ya yaptığı kısa bir gezi sırasında Mozart ile tanıştı ve annesini ölmeden önce görmek için Bonn'a döndü. 1789'da babası alkol batağına büsbütün gömüldüğü için, ailesinin sorumluluÄŸunu Beethoven üstlendi (iki küçük kardeÅŸi vardı) ve babasının maaşının yarısının kendisine baÄŸlanmasını saÄŸladı. Hekimlik eÄŸitimi gören ve yakın arkadaşı olan Franz Gerhard Wegeler (1765-1848) sayesinde, çok kültürlü bir aile sayılan Von Breuninglerce kabul edildi ve aileden biri gibi muamele gördü.Â1790'da, ilk önemli eserlerinden Imparator II. Joseph'in Ölümü Ãœzerine adlı kantatı besteledi. AmaÂgeleceÄŸin Beethoven'ı kendisini daha çok bazı piyano çeÅŸitlemeleriyle tanıtacaktı.

 

Napolyon'dan bir yaş küçük olan Beethoven, Fransız Devrimi'nin başında 20 yaşındaydı ve bütün yaşamı boyunca bu devrimin etkisi altında kaldı. 1792'den ölümüne kadar daha çok Viyana'da yaşadı. Bu şehirde, aristokratik müzikal kültürün son demlerine olduğu kadar, daha Ç burjuva È bir müzik kültürünün ilk çıkışlarına da tanık oldu.

 

1792-1803 Viyana'da İlk Yıllar

 

Londra gezisinden 1792 temmuzunda dönen Haydn, Bonn'dan geçerken, seçici prensin yakın iÅŸ arkadaşı ve müzik meraklısı bir sanat koruyucusu olan kont Ferdinand von Waldstein (1762-1823) sayesinde, Beethoven'ın,ÂHaydn'ın öğrencisi olmak üzere, onunla Viyana'da buluÅŸması kararlaÅŸtırıldı. 1792 kasımında, Beethoven, prensipte sadece birkaç ay kalmak için (Bonn'a geri dönüp, iÅŸine devam etme düşüncesindeydi) aslında hayatının sonuna kadar kalmak üzere Avusturya'nın baÅŸkentine gitti. Mozart bir yıl önce ölmüştü (Aralık 1791). Haydn'dan aldığı dersler 1794'ün Ocak ayına kadar yaklaşık bir sene boyunca sürdü. Dersler tahmin edilemeyecek kadar faydalı oldu. Beethoven, yeniden kontrpuan ustası Johann Georg Albrechtsberger'in (1736-1809) yanına döndüyse de, Haydn'ın bestelemiÅŸ olduÄŸu (ve o sırada bestelemeye devam ettiÄŸi) ünlü enstrümantal eserlerinden aldığı dersin ve onun bu konudaki öğütlerinin Beethoven için paha biçilmez bir deÄŸerde olduÄŸu ortaya çıkacaktı. 1795 AÄŸustos’undaÂopus 1 Piyano, Keman ve Viyolonsel Için Üçlü'nün ve 1796 martında (Haydn'a ithaf edilmiÅŸ olan) opus 2 üç sonatın yayımlanması, Beethoven'ı resmen Viyanalı bir besteci haline getirdi. Bir Fransız vilayetinin merkezi haline gelmiÅŸ olan Bonn'a dönmek artık söz konusu bile deÄŸildi. Åžubattan 1796 Temmuzuna kadar Beethoven, Prag'a, Dresden'e, Leipzig'e ve Berlin'e bir turne düzenledi. Beethoven'ın Viyana'daki ilk yılları, aristokrasinin birçok ünlü ailesinin koruması (Lihnovski, Lobkovic, Schwarzenberg...) ve halk arasında, ama özellikle özel salonlarda piyanist olarak elde ettiÄŸi çarpıcı baÅŸarılar sayesinde, çok parlak ve sosyete çevrelerinde geçmiÅŸtir. Böylece bu dönemde birçok piyano eseri besteledi. 32 sonatının yarısından çoÄŸunu 1802'de bitirdi. 1795 Mart’ından itibaren 2. Piyano Konçertosu'nun (opus 19), aralık 1795'ten itibaren 1. Piyano Konçertosu'nun (opus 15) ilk versiyonlarını yayımladı. Önemli eserleri arasında, yaylı çalgılar için opus 9 Üçlüler'i (1797-1798) ve sonatları arasında opus 13 Patetik sonatı (1798'in ilk yarısında bitirilmiÅŸ); Quasi una Fantasia baÅŸlıklı iki sonatı (opus 27 no: 1 ve no: 2 1800-1801) saymak gerekir; bunlardan ikincisine konulan Ayışığı sonatı baÅŸlığı gerçeÄŸe uygun deÄŸildir. Beethoven, Haydn adıyla en çok baÄŸdaÅŸan yaylı çalgılar dörtlüsü ve senfoni tarzlarını geç keÅŸfetmiÅŸtir. 1798'den 1800'e kadar Beethoven, 16 (veya 18) yaylı çalgılar dörtlüsünün ilk altısını (opus 18) besteledi ve 2 Nisan 1800'de, kendi yararına verdiÄŸi ilk konser sırasında, Birinci Senfonisi'ni (opus 21) çaldırdı. 5 Nisan 1803'teki aynı tip bir konserde Ikinci Senfonisi (opus 36), Üçüncü Piyano Konçertosu (opus 37) ve Isa Zeytin Dalında (opus 85) adlı oratoryosu seslendirildi.

 

1800'den sonra Beethoven, zamanla dünyayla ilişkisini kesecek olan ilk sağırlık belirtilerini hissetti. 6-10 Ekim 1802'de geçirdiği bir kriz esnasındaki intihar teşebbüsü, meşhur Heiligenstadt Vasiyeti'nde açıklanmış, bu eser ölümünden sonra bestecinin káğıtları arasında bulunmuştur.

 

 1804-1812 Kahramanlık Dönemi  

 

 Haydn'ın beste yapmaya son verdiÄŸi 1804'ten, 1814-1815'e kadar (Viyana Kongresi), Beethoven tek başına, Viyana'nın sanat yaÅŸamına hükmetmiÅŸtir. O döneme kadar benzeri görülmemiÅŸ uzunlukta ve en popüler, en çok çalınan pek çok eserini bu dönemde bestelemiÅŸtir. Bu yeni devrenin ilk ve en çarpıcı örneÄŸi, önce Bonaparte baÅŸlığını alan, 1806'da yayımlanırken adı Eroica Senfonisi (Beethoven Çbüyük bir adamın anısını kutlamayaÈ adanmış olduÄŸunu belirtir) olan Üçüncü Senfoni'dir (opus 55, 1803-1804). Aslında Beethoven'ın bahsettiÄŸi Çbüyük adamÈın Napolyon olduÄŸunu gösteren bir ÅŸey de yoktur: Üçüncü Piyano konçertosunun, iyi bir piyanist ve besteci addedilen Prusya prensi Louis-Ferdinad'a ithaf edildiÄŸi düşünülmüştür; prens 1806 Ekim’inde Fransızlarla yapılan bir çatışmada ölmüştü. Ayrıca Prometheus efsanesine (hiç kimse Napolyon'u bu yüce yaratıcıya benzetmiyordu) verilen önem ve Eroica'nın finalinin Prometheus'un YarattıklarıÂ(opus 43, 1801) adlı balenin bir temasını yeniden iÅŸlediÄŸi de unutulmamalıdır. Art arda gelen sonatlar dizisinde Waldstein (opus 53, 1803-1804), senfonilerden Eroica ve yaylı çalgılar dörtlülerinden Rusya kontuna (daha sonra prens olan) ithaf edilen ve kontun adını alan opus 59 (1806) numaralı üç yaylı çalgılar dörtlüsü (Razumovski Dörtlüleri) kadar önemli bir rol oynamıştır. Appassionata (opus 57) sonatı 1805'te bestelenmiÅŸtir. 1806 yılında, Dördüncü Piyano Konçertosu (opus 58), Keman Konçertosu (opus 61) ve Dördüncü Senfoni (opus 60) sayılmalıdır. Zor olarak nitelenen ilk iki opus 59 yaylı çalgılar dörtlüsünün dışında, bu eserler büyük baÅŸarı kazanmıştır. Evlilik aÅŸkını ve özgürlüğü iÅŸleyen Fidelio operasının ilk versiyonu, 1805'te II. Leonore adı verilen uvertürle birlikte seslendirilmiÅŸtir. Onu 1806 Mart’ında III. Leonore uvertürüyle birlikte seslendirilen ikinci versiyon izlemiÅŸtir. Bu sıralarda Beethoven'ın Josephine von Brunswick ile tutkulu bir iliÅŸkisi vardı. Ancak Brunswick sosyal sınıf farkından dolayı Beethoven'ı terk etmiÅŸtir. Piyano, Orkestra ve Koro Için Fantezi (opus 80), BeÅŸinci Senfoni (opus 67), ünlü ÇDo MinörÈ) ve Altıncı Senfoni (Pastoral adıyla anılan, opus 68) ilk defa 22 Aralık 1808'de verilen konserde seslendirilmiÅŸ ve Beethoven'ın meslek hayatında bir zirve teÅŸkil etmiÅŸtir. Bu konser Beethoven açısından bir veda konseri niteliÄŸindedir, zira ciddi bir ÅŸekilde Viyana'yı terk edip, Kassel'de kral JZrÔme Bonaparte'ın capella yöneticisi olarak çalışmayı düşünmüştü. ArÅŸidük Rudolf (öğrencisi) ve Lobkovitz ve Kinsky, kendisine bir aylık baÄŸlayacaklarına dair söz vererek Beethoven'ı fikrinden caydırdılar, ama bu maaÅŸ patlak veren savaşın neden olduÄŸu enflasyon yüzünden deÄŸerini kaybedecekti. Haydn'ın öldüğü ve Napolyon'un Viyana'yı ikinci defa iÅŸgal ettiÄŸi yıl olan 1809'da, BeÅŸinci Piyano Konçertosu (opus 73, Imparator) ve 10 numaralı Yaylı Çalgılar Dörtlüsü (opus 74), 1810'da Goethe'nin Egmont adlı eserinin sahne müziÄŸi ve 11 numaralı Yaylı Çalgılar Dörtlüsü (opus 95), 1811-1812'de Yedinci Senfoni (opus 92) ve Sekizinci Senfoni (opus 93) bestelenmiÅŸtir.

 

1813-1817 ve 1818-1827 Son Zamanları İçin Tıklayın