Bazal metabolizma hızı nedir, kaç olmalı ve nasıl hesaplanır? (BMH) Bazal metabolizma hesaplama

 İnsan vücudu sadece hareket halindeyken değil dinlenme sırasında da enerji harcar. Bu enerjiyi de yaşamsal faaliyetleri devam ettirebilmek için kullanır. Kan dolaşımı, sinir sistemi fonksiyonları, hücre üretimi, vücudun ısı kontrolü, hücre onarılması ve yenilenmesi, solunum gibi temel işlevlerin devamı için bazal metabolizma gereklidir. Bazal metabolizma vücudun hayatta kalmasını sağlar. Bazal metabolizma günlük harcanan kalori miktarını da etkilediği için kilo alıp vermeyi de doğrudan etkiler.

  Bazal Metabolizma Hızı Nedir?

  İnsanlar dinlenme halindeyken vücutlarının harcadığı enerjiye bazal metabolizma hızı denir. İnsanların kalori ihtiyacının yaklaşık %60-75’ini bazal metabolizma oluşturur. Dinlenme metabolizması ile bazal metabolizma genellikle karıştırılan iki kavramdır. Dinlenme metabolizmasının hesaplanması sırasında yaşamsal fonksiyonların dışında dinlenme sırasında harcanan kaloriler de hesaba katılır.

  İlerleyen yaşlarda yağsız vücut kütlesi azaldığı için bazal metabolizma hızı da azalır. Bu azalma 20’li yaşlar itibariyle her on yılda bir %1-2 oranında olmaktadır. Bunun yanında kişilerin beslenme alışkanlıkları, aktivite yapma miktarları, genetik yapıları da bazal metabolizmayı etkiler. Ancak bazal metabolizmayı etkileyen en önemli faktör yağsız vücut kütlesidir. Kadınlarda menopoz da bazal metabolizma hızını etkilemektedir.

  Etkileyen faktörlerden de anlaşılacağı gibi bazal metabolizma hızı sabit bir değer değildir. Vücuttaki hormonal bir hastalığın iyileşmesi, yağsız vücut kütlesini artırmaya yönelik egzersizlerin yapılması, düzenli beslenme ve uyuma bazal metabolizma hızını etkileyerek artırır. Ayrıca bazal metabolizmanın yavaşlamasını önlemek amacıyla günlük sıvı tüketimine çok dikkat etmek gerekir. Alınması gereken su miktarının altına düşülmemelidir.

  Bazal Metabolizma Hızı Kaç Olmalıdır?

  Daha iyi bir vücut sistemine sahip olmak için bazal metabolizma hızının ideal oranda olması gerekir. İdeal bazal metabolizma hızı 20-40 yaş arasındaki kadınlarda 1000-1400 arasında iken erkeklerde 1200-1600 arasındadır.

  Bazal metabolizma hızının ideal seviyede olması için vücuttaki yağ oranı azaltılmalı, düzenli egzersiz yapılmalı, yeterli sıvı tüketimine dikkat edilmeli, sağlıklı ve düzenli beslenilmelidir. Bunun yanında vücuda alınan vitamin ve minerallerin dengeli olmasına da dikkat etmek gerekir. Ayrıca yeşil çay da tüketilebilir.

  Ayrıca bazal metabolizma hızının normal değerlerde olması için vücut ağırlığı da ideal aralıkta olmalıdır. Porsiyon kontrolüne önem vererek az ve sık beslenmek bazal metabolizma hızını olumlu etkiler. Aynı zamanda aşırı yağlı ve tuzlu yiyeceklerden de uzak durmak gerekir. Uyku düzenine dikkat etmek de bazal metabolizma için oldukça önemlidir.

  Bazal Metabolizma Hızı Nasıl Hesaplanır?

  Bazal metabolizma kişinin fiziksel olarak dinlenme halindeyken harcanan enerji miktarının ölçülmesi ile hesaplanır. Bu hesaplama ile kilo kontrolü sağlanır. Bazal metabolizma hızının hesaplaması erkeklerde farklı kadınlarla farklı formül kullanılarak yapılmaktadır.

  En fazla kullanılan formül Harris Benedict formülüdür. Bu formüle göre bazal metabolizma hızı şu şekilde hesaplanır:

 - Erkekler için bazal metabolizma hızı hesaplama: 66.5 + (13.7 ağırlık(kg)) + (5 boy(cm) - (6.7 yaş)

 - Kadınlar için bazal metabolizma hızı hesaplama: 655 + (9.6 ağırlık(kg)) + (1.8 boy(cm)) - (4.7 yaş)

  Bazal metabolizma hızı 40 yaş üzerinde azalmaya başlar. Ayrıca hızlı kilo alıp vermek de bazal metabolizma hızını olumsuz yönde etkiler. Erkeklerin kas kütlesi daha fazla olduğu için de bazal metabolizma hızları kadınlara göre daha fazladır. Bazal metabolizmayı etkileyen bir diğer faktör de mevsimdir. Yaz aylarında bazal metabolizma hızı daha fazlayken kış aylarında daha azdır.