Bağışıklık sisteminin korunması için çocukların beslenme çantasında neler olmalı?
Güncelleme Tarihi:
Çocukların sağlıklı içeriklere sahip olan bir beslenme çantası ile okula gönderilmesi günlük enerji ve besin ögeleri alımlarının düzenlenmesi ve kontrolü için oldukça önemli bir uygulama. Okul sürecine denk gelen öğün saatlerinin yeterli ve dengeli beslenme çantaları ile karşılanması çocukların okulda daha aktif ve dikkatli olmalarına yardımcı olur. Sağlıklı beslenme çantaları özellikle kış aylarında çocukların bağışıklık sistemlerini destekleyerek yaygın enfeksiyon hastalıklarına karşı koruma da sağlar.
Sağlıklı beslenme alışkanlıklarının çocuklara erken yaşlarda kazandırılması, yetişkinlik döneminde gözlenen olumsuz beslenme davranışlarının önlenmesinde önemli. Bu nedenle, çocuğun beslenme çantası aracılığıyla ev dışında tüketeceği öğün içeriklerinin mümkün olduğunca karbonhidrat, protein ve yağ kaynakları açısından yeterli ve dengeli örüntülere sahip olan besinler ile oluşturulması gerekli. Her bir öğünde 4 temel besin grubunu içeren süt ve ürünleri, et veya yumurta, sebze ve meyve ile tahıl kaynaklarından oluşan besinlerin yer alması optimal örüntülerin oluşmasına yardımcı olur. Beslenme çantalarına farklı besin gruplarının dahil edilmesi besin çeşitliliğini de sağlayarak çocukların ilgi çekici ve keyifli öğünler tüketmesine destek olur.
PROTEİN KAYNAKLI SANDVİÇLER
Bu kapsamda, kaliteli protein kaynakları ile hazırlanabilecek sandviçler veya ev yapımı tam tahıl içerikli börek veya poğaça benzeri yiyecekler ile süt, ayran veya kefir gibi süt ürünleri kaynakları yanında mevsime uygun taze sebze ve meyve gruplarının önerilen porsiyonlar doğrultusunda yer alması örnek menüler olarak değerlendirilebilir.* Su beslenme çantasının vazgeçilmez bir ögesi olarak eklenmeli. Ana öğünün yanı sıra ara öğün saatlerine denk gelen süreçler için ise yağlı tohumlar, kuru yemişler, kuru meyveler ve yoğurt veya süt ürünleri grubundan dahil edilebilecek içecekler yine yaş gruplarına uygun porsiyonlar ile kullanılabilir.
* Konu ile ilgilenen okuyucuların ek ve detaylı bilgiler için T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanan Türkiye Beslenme Rehberi (TÜBER) 2022’yi incelemeleri tavsiye edilir.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ BOZABİLİR
İlave şeker, yağ ve tuz içerikleri yüksek ancak vitaminler, mineraller ve posa gibi önemli besin ögelerini düşük miktarlarda içeren tüketime hazır ultra işlenmiş paketli besinler ve gazlı içecekler ya da taze olmayan meyve suları çocukların beslenme çantalarında olmaması gereken kaynaklar arasında. Bu tür yiyecekler bir çocuğun büyüme ve gelişimini destekleyecek elzem besin ögelerini yetersiz miktarlarda içerdiği gibi son yıllarda yapılan araştırmalar bu yiyeceklerin aşırı miktarlarda tüketiminin bağışıklık sisteminin işleyişini bozabildiğini gösteriyor. Enfeksiyon hastalıklarına karşı hassasiyet, diş çürükleri, çocukluk çağı obezitesi ile vitamin ve mineral yetersizlikleri gibi kronik problemlerin önlenebilmesi için beslenme çantalarında yer alan kaynakların ev yapımı ve sağlıklı besinlerden oluşturulduğu konusunda emin olunmalı.
ÇOCUKLARLA BİRLİKTE HAZIRLANMALI
Beslenme çantalarının hazırlanması sürecine çocukların da dahil edilmesi ve çantalara besin gruplarından tercih ettikleri besinlerin eklenmesi tüketim miktarlarının artırılmasına yardımcı olabilecek bir uygulama olur. Çocuklar genellikle tüketecekleri besinlerin renk, şekil ve boyutlarına daha çok önem verir. Bu nedenle sebze ve meyve gruplarından farklı alternatiflerin sunulması, yiyeceklerin şekil ve porsiyonlarının eğlenceli hale getirilmesi ve besinlerin çocuğun tüketimine uygun boyutlarda hazırlanması dikkat edilmesi gereken noktalardan. Beslenme çantasına farklı besin gruplarına ait yiyeceklerin eklenebilmesi için bölmeli yapıya ve çocuğun zevk aldığı temalara sahip olan çantalar tercih edilmeli. Ayrıca, beslenme çantasının hijyenik koşullarda kullanılmasına ve besin ile teması uygun olan malzemelerden üretilmiş olmasına dikkat edilmeli.
PROF. DR. ASLI AKYOL MUTLU KİMDİR?
1984 yılında Ankara’da doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini TED Ankara Koleji’nde tamamladı. Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü lisans programından 2006 yılında mezun olduktan sonra, aynı yıl Beslenme Bilimleri yüksek lisans programında Araştırma Görevlisi olarak çalıştı. 2007 yılında Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı bursunu almaya hak kazanarak, İngiltere Nottingham Üniversitesi’nde Beslenme Bilimleri alanında doktora programına başladı ve 2011 yılında doktorasını tamamlayarak Hacettepe Üniversitesi’ndeki görevine devam etti. 2016 yılında Doçent unvanını aldı, 2021 yılında ise Profesör kadrosuna atandı. Aslı Akyol Mutlu Hacettepe Üniversitesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Beslenme Bilimleri Anabilim Dalı’nda araştırma ve eğitim öğretim çalışmalarına devam ediyor.