Baba nasihatiyle ‘Alzheimer Okulu’ açtı

2000 yılında Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden mezun olduktan sonra 2002 yılında yalnızca demans üzerine çalışmaya karar veren Sevda Sarıkaya, uzmanlık eğitimini2005 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Bölümü’nde tamamladı. 2019 yılından itibaren de meslek yaşamını ABD’de sürdürüyor. Ancak Türkiye’deki sosyal sorumluluk projelerine ara vermeden devam eden Dr. Sarıkaya şimdi hasta bakımı konusunda çalışmalarını büyüterek “Alzheimer Melekleri” adını verdiği projeyle hastalara evinde müdahale edecek küçük ekipler kurma hazırlığında. Alzheimer’da hastalar kadar hasta yakınlarının da bilgiye ve ilgiye muhtaç olduğunu söyleyen Dr. Sarıkaya, temelini babasının ölümünün ardından attığı Alzheimer Okulu’nu nasıl hayata geçirdiğini ve bugüne kadar yaptığı çalışmaları şöyle anlattı:

HASTA YAKINLARININ ÇOK ACI ÇEKTİĞİNİ GÖRDÜM
“Asistanlığımın 2’nci yılından itibaren Alzheimer ve diğer tür demanslar üzerine çalışmaya başladım. Uzman olduktan sonra sadece demans üzerine hasta bakmaya başladım. Hasta yakınlarının tüm hayatlarını hastalarına adayarak çok acı çektiğini gördüm.

ALZHEİMER HASTA YAKINLARININ BİLGİYE İHTİYACI VAR
Babamın kaybının ardından 2015 yılında Ulusal Alzheimer Hasta Yakınları konferansını ilk kez düzenledim. Orada hasta yakınlarıyla birebir konuştuğumda daha iyi anladım ki; evde Alzheimerlı biriyle nasıl başa çıkabileceklerini bilmiyorlar. Verdiğim hastaya yaklaşım tavsiyeleriyle güzel sonuçlar elde ettiklerini gözlemledim. Tavsiye ettiğim davranış modelleriyle, evde huzurlu bir ortamın sağlandığını söylediler. Bu geri dönüşlerden aldığım motivasyonla ‘böyle bir okul açsam nasıl olur’ diye düşündüm. Alzheimer hasta yakınlarının muhtaç olduğu kimsenin el atmadığı bir ihtiyaç durumu bu. Türkiye’de 800-850 bin demans hastası ve dolayısıyla çok daha fazla hasta yakını var.

BABAMIN NASİHATİ AKLIMDAN HİÇ ÇIKMIYOR
Bir yandan da babamın bana ve doktor olan ağabeyime çocukluktan bu yana verdiği nasihat aklımdaydı. Bize hep “evlatlarım haftanın bir günü bir ihtiyaç sahibine yardım edeceksiniz. Doktorken de garibana bir gün ücretsiz bakacaksınız” derdi.

ARTIK BEN DE BİR DEMANS YAKINIYDIM
2014 yılında 59 yaşındaki babamda beyin tümörü olduğunu öğrendik. Vefatının 6 ay öncesinde demansın belirtileri de başlamıştı yani artık ben de bir demans hasta yakınıydım. Çok acı bir tecrübeydi benim için. Babamın nasihatini de dinleyip daha fazla kitleye yardım eli uzatabilmek için ücretsiz dersler verdiğim Alzheimer Okulu’nu açtım.

DÜNYA’NIN DÖRTBİR YANINDAN TÜRKLER KATILIYOR
Alzheimer Okulu projesini 2018 yılında başlattığımda Üsküdar Belediyesi’nin bize kapılarını açtığı salona sığmayacak kadar kalabalık bir eğitim grubuna ulaştık. ABD’ye yerleştiğimde dersleri online yapmaya başladık ve bu şekilde devam ediyoruz. Uzaktan derslerin çok daha farklı ülkeden hasta yakınına ulaşabilmek gibi bir avantajı var. Almanya’dan, Amerika’ya, Yeni Zelanda’ya kadar Türk demans hasta yakının katıldığı derslerimiz var.”

DERSLERE NASIL KATILABİLİRSİNİZ?
Dr. Sevda Sarıkaya’nın 4 hafta süren online eğitimine katılmak isteyen hasta yakınlarından önce bir form doldurmaları isteniyor. Bu formda katılımcılardan hasta yakını olduklarını ispatlayan bilgiler isteniyor. İlk derslerde hasta yakınlarına hastanın beyninde oluşan farklılıkları anlatılıyor. İlerleyen derslerde ise hasta yakınının Alzheimer hastasıyla nasıl iletişim kurulacağı konusu işleniyor.

HASTA YAKINLARINA TAVSİYELER
Dr. Sarıkaya Alzheimer hasta yakınlarına temel önerilerini şöyle sıralıyor:
- Konuşurken gözlerin içine bakın.
- Alzheimer hastası çocuğunun adını unutacak noktaya gelse de aslında duygusal olarak pek çok şeyin farkındadır. O yüzden ona yokmuş gibi davranmayın, evde yapılacak işler konusunda mutlaka fikrini alın.
- Fikrini almamak ve onu yok saymak hastalığın çok daha hızlı ilerlemesine neden olur.
- Bu ve bunun gibi farklı yaşam pratikleriyle hastanızı mutlu eder ve daha huzurlu olmasını sağlarsınız.
- Derslerde de önerdiğimiz bilimsel tavsiyeleri uygulayarak Alzheimer’in hastada yaratabileceği davranışsal bozuklukların hatta bazen fiziksel şiddete kadar varan agresifliğin önüne geçebilirsiniz.
- Sosyalleşme herkes için olduğu gibi hastalar için de çok önemli. Bu noktada Alzheimerli yakınlarımızın farklı yüzler görmesine olanak sağlamamız iyi olur.

SIRADA ‘ALZHEİMER MELEKLERİ’ VAR
Sevda Sarıkaya şimdi de “ALZHEİMER MELEKLERİ” adında bir projenin hazırlığında. Her mahallede gönüllü psikoloji, tıp öğrencisi ya da uzmanlardan oluşan bir tim kurmayı hedefliyor. Bunun için 500’den fazla kişi seçildi. Bu 500 kişiden oluşacak ekipler Dr. Sarıkaya’dan eğitim aldıktan sonra hastanın evine gidip onlarla ilgilenecekler. Ayrıca hasta yakınlarına da evden uzaklaşabilme, nefes alma imkanı tanıyacaklar. Ayrıca hastanın evde hep aynı kişiyi gördüğü bir döngüden çıkması da iyi olacak. Sosyalleşme Alzheimer hastaları için çok önemli. Bu şekilde Türkiye’nin her yerindeki hastalara yardım etmiş olurum diye düşünüyorum.”