Azot döngüsü nedir, nasıl oluşur ve aşamaları nelerdir? Azot döngüsü bakterileri ve ayrıştırıcılar
Güncelleme Tarihi:
Ekosistemin devamlılığı konusunda azot döngüsü çok büyük bir öneme sahiptir. Bu nedenle de canlıların ve yaşamın devam edebilmesi için azot döngüsü sürekli olarak gerçekleşir. Yaşam ise, genellikle bir döngü içinde devam eder. Yani canlı ya da cansız unsurlar birbirine bağlıdır ve tüm bunlar birbirlerini ihtiyaç duyar. Azot döngüsü nedir, nasıl oluşur ve aşamaları nelerdir sizler için derledik.
Canlıların vücudunda yer alan azot da besin kaynakları üzerinden döngü ile birlikte, yaşamın sürdürebilir bir hale gelmesi konusunda önemli bir potansiyel teşkil eder.
Gündelik hayatta pek çok kişi ve öğrenciler azot döngüsünün ne olduğunu merak ediyor ve araştırıyor. Azot döngüsü, madde döngüleri arasında yer alan bir döngü olarak ele alınır. Ekosistemin devamlılığını sağlamak için gerekli olan temel yapı taşlarından birisidir. Besin kaynakları içinde yer alan azot, bu yol üzerinden farklı canlılara geçiş ile birlikte bir döngü yaratır. Bu döngü sayesinde hayat herhangi bir sorun yaşanmadan düzenli bir şekilde devam eder.
Azot Döngüsü Nasıl Oluşur ve Aşamaları Nelerdir?
Pek çok farklı organik bileşiğin içinde azot yer alır. Bu arada azot simgesi ise, (N) olarak temsil edilir. Diğer yandan da atmosfer içinde %78 oranında bulunan bir madde olarak ön plana çıkıyor. Ama bakterilerin dışında hiçbir canlı ise, azottan doğrudan faydalanamaz. Bu nedenle de azotlu bileşikler ototrof, diğer bir deyişle de otobur canlılar tarafından üretilir.
Heterotrof canlılar ise, ototrof canlıları tüketmek için besin kaynakları üzerinden azot temin eder. Daha sonra ölen organizmalar üzerinden çürükçüller ve organik kalıntılar ayrıştırıcılar aracılığı ile geri kazanım üzerinden tekrar toprağa ulaştırılır. Bu sayede bir döngü yaratılır. Bu döngü ise, sürekli olarak yaşam içinde aynı şekilde devam eder. Bu sayede hem canlıların azot ihtiyacı karşılanmış olur hem de doğa içindeki azot pek çok farklı noktada varlığını sürdürür. Ölen organizmaların organik kalıntılarında bulunan azot ise, çürükçüller ya da ayrıştırıcılar olarak bilinen verilen geri kazanımın bir parçası olan canlılar tarafından toprağa geri kazandırılır.
Azot Döngüsünün Aşaması ve Özellikleri
Azot döngüsünün özellikleri ve aşamaları şu şekildedir;
Şimlek ve yıldırım, volkanik faaliyetler 7 atmosferik etmenler ile evrende azot serbest kalır.
Nitrit ve nitrata dönüşen azot gazı ise, yağmurlarla toprağa karışır.
Serbest kalan azot, oksijenle birleşmek için nitrit ve nitrata dönüşür.
Azot bağlayıcı bakteriler ile birlikte toprak üzerinden azot bitkilere de kolaylıkla aktarılır.
Bitkiler ve hayvanlar öldüğünde ayrıştırıcı ve çürükçüller, organik maddeleri parçalayarak zamanla azotu amonyağa dönüştürür.
Mikroorganizmalar oluşan amonyağı ise, nitrit ile birlikte daha sonra nitrata dönüştürür.
Bitkiler üzerinden otçul canlılara ardından da otçullar üzerinden etçillere azot geçer.
Nitrat halinde bulunan azotun bir kısmı bitkiler tarafından emilirken bir diğer kısmı ise atmosfere karışır.
Biyosfer yer kabuğunu tamamen saran atmosferin ince bir tabakasıdır. Azot bileşikleri ise, bu ince kabuk içinde zamanla birbirine dönüşür. Bu işlemlere ise, azot çevrimi ismi verilir. Azot çevrimi ise hayatın sürekliliğini sağlayan bir çeşit doğa olayıdır. Bu çevrimde ise azot bileşikleri sürekli olarak topraktan canlılara ve daha sonra da tekrar toprağa geri döner. Ama bir miktar azot ise, atmosfere geri gider ve tekrar geri alınır.
Azot sadece canlılar ve toprak arasında dolaşmaz. Bu arada bir miktar azot atmosfere karışır. Bu nedenle azot, hayatın devamlılığı için büyük bir öneme sahiptir. Hayatın her alanında azota ihtiyaç duyulur.